خروج معابد از شمول روایات اماکن ممنوعه نماز
اقامه نماز در معابد اهل کتاب از شمول اماکن ممنوعه خارج است و اگر ممنوع بود، در روایات بیان آن لازم بود و این در حالی است که در روایات بیانگر اماکن ممنوع به آنها اشاره نشده است. شماری از این روایات در منابع معتبر روایی شیعه گزارش شده است۱ و فقیهان بر این خروج از موضوع روایات اماکن ممنوعه تأکید دارند.۲ برخی از فقهای امامیه تعداد این اماکن را به بیش از بیست و هفت مکان توسعه دادهاند، ولی در پایان آن تصریح به جواز اقامه نماز در دیر و کنیسه دارند.۳
روایات صریح در جواز اقامه نماز در معابد اهل کتاب
شماری از روایات بر جواز اقامه نماز در معابد اهل کتاب تصریح دارند از جمله آنها میتوان به روایات ذیل اشاره کرد؛
۰.یک. عن العیص بن القاسم قال: سألت أبا عبد الله علیه السلام عن البیع و الکنائس یصلى فیها؟ قال: نعم، و سألته هل یصلح بعضها مسجدا؟ فقال: نعم.
۰.دو. عن عبد اللّه بن سنان قال: سألت أبا عبد الله علیه السلام عن الصلاة فی البیع و الکنائس؟ فقال: رشّ و صلّ، قال: و سألته عن بیوت المجوس؟ فقال: رشها و صل.
۰.سه. عن الحلبی، عن أبی عبد الله علیه السلام - فی حدیث - قال: سألته عن الصلاة فی البیعة؟ فقال: إذا استقبلت القبلة فلا بأس به.
این احادیث در مصادر معتبر فقه ماثور چون آثار صدوق، طوسی و کلینی و دیگر مصادر کهن روایی شیعی گزارش شدهاند. مجلسی و حر عاملی به دقت همه آنها را از منابع متقدم و میانی گزارش کردهاند.۴ برخی از فقیهان امامی دلالت آنها را بر جواز، نص دانسته و حتی فضیلت اقامه نماز در این اماکن را از این نصوص قابل استنباط دانستهاند.۵ مشهور فقها از
1.. عن أبی عبداللّٰه علیه السلام قال: عشرة مواضع لا یصلی فیها: الطین و الماء و الحمام و القبور و مسان الطریق و قری النمل و معاطن الإبل و مجری الماء و السبخ و الثلج (الکافی، ج۳، ص۳۹۰).
2.. جامع المقاصد، ج۲، ص۱۳۱؛ مجمع الفائده و البرهان، ج۲، ص۱۳۵.
3.. همان، ج۲، ص۱۳۵.
4.. بحار الانوار، ج۸۰، ص۳۳۰-۳۳۳؛ وسائل الشیعة، ج۵، ص۱۳۸- ۱۴۰.
5.. مهذب الأحکام فی بیان الحلال و الحرام، ج۵، ص۴۹۴-۴۹۷؛ کتاب الصلاة تقریر بحث المحقق الداماد، ج۳، ص۱۴۵.
