آیه استفاده شده است.
جهت تبیین دقیق دیدگاه اهل بیت علیهم السلام در استنطاق از این آیه و همسویی آن با دیگر آیات قرآن و سایر روایات ضروری است نگاهی جامع به ابعاد این موضوع داشته باشیم. در این مسأله دو دیدگاه جواز و منع در میان فقیهان رایج است که در ادامه به نقد و بررسی هر یک از این دو دیدگاه و جایگاه آیه شاکله در نظریه جواز میپردازیم.
پیش از ورود به اصل بحث، اشارهای کوتاه به مقصود از اصلاح «مکان نماز» و «معابد اهل کتاب» از مفاهیم بنیادین این گفتار داریم. مقصود از «مکان نماز» جایگاهی است که در آن نماز واجب یا مستحب اقامه میشود و از نظر دانش فقه دارای شرایط خاصی است که از مهمترین آنها داشتن طهارت شرعی و غصبی نبودن است.۱ مراد از «معابد اهل کتاب» نیز دیرها، کنیسهها، کلیساها و صومعههایی هستند که پیش از دین اسلام یا بعد از آن، از سوی پیروان ادیان پیشین برای عبادت خداوند وقف شده و نزد اهل کتاب اشتهار آنها به عنوان «معبد» قطعی باشد. مکانهایی که اصل معبد بودن آنها نزد اهل کتاب مشکوک و محل اختلاف باشد، از شمول عنوان «معابد اهل کتاب» خارج هستند. هر چند مسجد الحرام و مسجد الاقصی نیز از شمار معابد اهل کتاب هستند، ولی داخل بحث ما نیستند؛ زیرا بر پایه تصریح آیات قرآن، تردیدی در جواز اقامه نماز و عبادت در آنها وجود ندارد و سیره عملی رسول خدا صلی الله علیه و اله، مسلمان از عصر صحابه تا کنون بر این مهم دلالت دارد. در نتیجه، مکانهایی غیر از مسجد الحرام و مسجد الاقصی - که به عنوان معبد نزد اهل کتاب شناخته شده هستند - در محدود بحث داخل هستند. در اصل جواز اقامه نماز از سوی شخص مسلمان در این مکانها، دو دیدگاه در میان اندیشوران مسلمان شکل گرفته است.
ادله دیدگاه عدم جواز
برابر این رویکرد اقامه نماز در معابد اهل کتاب ممنوع یا مکروه است. پیشینه این رویکرد به دوره صحابه برمیگردد که به فرمان خلیفه دوم از ورود به کنیسهها به دلیل وجود تماثیل در