«من أثبت إمامته هذا المصحف فهو إمامی» از زراره، با توجه به زمینه‏های آن در روزگار وی، گویای این حقیقت است که اهل بیت علیهم السلام امثال زراره بن اعین را چنان تربیت کرده‏اند که بتوانند از قرآن در مواضع اضطرار و نیاز به عنوان عیار بهره بگیرند.

شیخ صدوق رحمه الله عملکرد زراره را در شرایط سخت^۱ اعلام امام بعد از شهادت امام صادق‏ علیه السلام چنین گزارش می‏کند:

۰.حدثنا أبی رحمه الله قال: حدثنا محمد بن یحیى العطار، عن محمد بن أحمد ابن یحیى بن عمران الأشعری، عن أحمد بن هلال، عن محمد بن عبد اللّه بن زرارة، عن أبیه قال: لما بعث زرارة عبیدا ابنه إلى المدینة لیسأل عن الخبر بعد مضی أبی عبد الله علیه السلام فلما اشتد به الامر أخذ المصحف و قال: من أثبت إمامته هذا المصحف فهو إمامی.^۲

در روایتی دیگر نیز امام رضا علیه السلام بر اعتقاد راسخ زراره بر امامت امام کاظم علیه السلام تصریح دارد و مراجعه به قرآن از سوی زراره را راهکاری برای برون‏رفت از تقیه بیان می‏کند:

۰.حدثنا أحمد بن زیاد بن جعفر الهمدانی رضی الله عنه قال: حدثنا علی ابن إبراهیم بن‏ هاشم قال: حدثنی محمد بن عیسى بن عبید، عن إبراهیم بن محمد الهمدانی رضی الله عنه قال: قلت للرضا علیه السلام: یا ابن رسول اللّٰه! أخبرنی عن زرارة هل کان یعرف حق أبیک علیه السلام؟ فقال: نعم، فقلت له: فلم بعث ابنه عبیدا لیتعرف الخبر إلى من أوصى الصادق جعفر بن محمد علیهما السلام؟ فقال: إن زرارة کان یعرف أمر أبی علیه السلام و نص أبیه علیه و إنما بعث ابنه لیتعرف من أبی علیه السلام هل یجوز له أن یرفع التقیة فی إظهار أمره و نص أبیه علیه و أنه لما أبطأ عنه ابنه طولب باظهار قوله فی أبی علیه السلام فلم یحب أن یقدم على ذلک دون أمره، فرفع المصحف و قال: اللهم إن إمامی من أثبت هذا المصحف إمامته من ولد جعفر بن محمد علیهما السلام.^۳

پذیرش مخاطبان قرار نمی‏گرفت، بلکه نشان از این مهم دارد که آیه دلالتی بس ظریف و دقیق بر حکم دارد که از دید دیگران مغفول مانده است.

استاد سبحانی در این باره می‏نویسد:

۰.و السابر فی روایات أئمّة أهل البیت علیهم السلام یقف على أنّهم کانوا یستنبطون من الآیات نکات بدیعة و معانی رفیعة عن مستوى الأفهام‏.‏ و ربّما یتصوّر الساذج انّ هذا النوع من التفسیر تفسیر بالرأی و فرض على الآیة، و لکن بعد الإمعان فی الروایة و الوقوف على کیفیة استدلالهم علیهم السلام یذعن بأنّ لها دلالة خفیّة على ذلک المعنى الرفیع الشامخ و قد غفل عنه الآخرون‏.‏ مثال ذلک ما رواه العیاشی فی تفسیره، عن زرقان صاحب ابن أبی دؤاد: أنّ ‏‏... فهذا النمط من الاستدلال یوقف القارئ على سعة دلالة الآیات القرآنیة، و انّ أئمّة أهل البیت علیهم السلام هم السابقون فی هذا المضمار، یستنبطون من القرآن ما لا تصل إلیه الأفهام.^۱

همچنین، استنباط لزوم وجود امام در میان امت اسلام از آیه (وَ إِن مِّنْ أُمَّةٍ إِلَّا خَلَا فِیهَا نَذِیرٌ)^۲ و استنباط استمرار امامت بعد از رحلت رسول خدا صلی الله علیه و اله از سوره قدر،^۳ از جمله نمونه‏های کلامی هستند که نشان می‏دهند ظاهر این آیات، مدالیل دیگری نیز در ورای خود دارند که حاوی آموزه‏هایی ناب برای گره‏گشایی از مسائل امامت در علم کلام هستند که اهل بیت علیهم السلام دانش آن را دارند و البته آن را به شاگردان خویش انتقال داده‏اند.

شاهد این مدعا دیدگاه زراره در مسأله استنباط آموزه امامت شیعی از قرآن و کشف معیارهای لازم برای تشخیص امام حق است. در نگاه زراره قرآن در این مسأله راهگشا بوده است؛ زیرا وی افزون بر نصوص امامت - که خود از آن آگاه بود - یکی از راهکارهای مطمئن را مراجعه به قرآن در تشخیص معیارهای امام حق می‏دانست. تعبیر رسا و ماندگار