حضرت موسی علیه السلام، با الهام خداوند، فرزندش را داخل صندوقچهای چوبین در نیل افکند و موسی علیه السلام توسط همسر فرعون نجات یافت و به فرزندی گرفته شد. سپس با عنایت الهی دوباره مادر حضرت موسی علیه السلام سرپرستی وی را به عهده گرفت۱ و این چنین، حضرت موسی علیه السلام در دربار فرعون تا دوره جوانی رشد یافت. قرآن در آیاتی به به شرایط بحرانی روزگار تولد وی، به آب افکندن وی و نقش مادر ایشان در این داستان اشارات گویایی دارد.۲
تورات نیز مشابه قرآن داستان تولد موسی علیه السلام را با تفاوتهای جزئی و اندک بیان کرده است.۳ هر چند قرآن هیچ اشارهای به حیات پدر موسی علیه السلام هنگام تولد ندارد، ولی با تعبیر «ربط قلبی با خداوند»۴ بر عنایت ویژه خداوند به مادر حضرت موسی علیه السلام در تولد وی اشاره دارد.۵
دوره حضور حضرت موسی علیه السلام در مصر با قتل غیر عمدی یک مرد مصری از سوی وی پایان یافت۶ و حضرت موسی علیه السلام برای حفظ جان خویش مجبور به ترک مصر به سوی مدین
1.. (فَرَدَدْنَاهُ إِلَىٰ أُمِّهِ كَىْ تَقَرَّ عَيْنُهَا وَ لَا تَحْزَنَ وَلِتَعْلَمَ أَنَّ وَعْدَ ٱللَّهِ حَقٌّ وَ لَـٰكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ) (سوره قصص، آیه۱۳).
2.. (إِذْ أَوْحَيْنَا إِلَىٰ أُمِّكَ مَا يُوحَىٰ * أَنِ ٱقْذِفِيهِ فِى ٱلتَّابُوتِ فَاقْذِفِيهِ فِى ٱلْيَمِّ فَلْيُلْقِهِ ٱلْيَمُّ بِالسَّاحِلِ يَأْخُذْهُ عَدُوٌّ لِّى وَ عَدُوٌّ لَّهُ وَ أَلْقَيْتُ عَلَيْكَ مَحَبَّةً مِّنِّى وَ لِتُصْنَعَ عَلَىٰ عَيْنِى * إِذْ تَمْشِى أُخْتُكَ فَتَقُولُ هَلْ أَدُلُّكُمْ عَلَىٰ مَن يَكْفُلُهُ فَرَجَعْنَاكَ إِلَىٰ أُمِّكَ كَىْ تَقَرَّ عَيْنُهَا وَلَا تَحْزَنَ) (سوره طه آیه ۳۸ ـ ۴۱).
3.. تورات، سفر خروج، ۲ / ۲ - ۱۰.
4.. (وَ أَصْبَحَ فُؤَادُ أُمِّ مُوسَىٰ فَـٰرِغًا إِن كَادَتْ لَتُبْدِى بِهِ لَوْلَا أَن رَّبَطْنَا عَلَىٰ قَلْبِهَا لِتَكُونَ مِنَ ٱلْمُؤْمِنِينَ) (سوره قصص، آیه۱۰).
5.. ر.ک: التبیان فی تفسیر القرآن، ج۸، ص۱۳۳؛ مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۷، ص۴۱۸؛ المیزان فی تفسیر القرآن بالقرآن، ج۱۶، ص۱۳ - ۱۱).
6.. (وَ دَخَلَ ٱلْمَدِينَةَ عَلَىٰ حِينِ غَفْلَةٍ مِّنْ أَهْلِهَا فَوَجَدَ فِيهَا رَجُلَيْنِ يَقْتَتِلَانِ هَـٰذَا مِن شِيعَتِهِ وَهَـٰذَا مِنْ عَدُوِّهِ فَاسْتَغَـٰثَهُ ٱلَّذِى مِن شِيعَتِهِ عَلَى ٱلَّذِى مِنْ عَدُوِّهِ فَوَكَزَهُ مُوسَىٰ فَقَضَىٰ عَلَيْهِ قَالَ هَـٰذَا مِنْ عَمَلِ ٱلشَّيْطَـٰنِ إِنَّهُ عَدُوٌّ مُّضِلٌّ مُّبِينٌ * قَالَ رَبِّ إِنِّى ظَـلَمْتُ نَفْسِى فَاغْفِرْ لِى فَغَفَرَ لَهُ إِنَّهُ هُوَ ٱلْغَفُورُ ٱلرَّحِيمُ) (سوره طه، آیه ۴۰).