مفاهیم
در پژوهش حاضر چندین اصطلاح به کار رفته است که ایده اصلی کتاب بر دوش این مفاهیم استوار است. بازشناسی مقصود نویسنده کتاب از این مفاهیم در مطالعه و ارزیابی آن ضرورتی علمی است. برخی از این مفاهیم علیرغم قدمت و کثرتِ کاربرد نزد دانشوران، دچار اختلاف تعریف بوده و نویسنده آنها را به مفهومی خاص در این اثر به کار برده است. برخی دیگر نیز چندان قدمتی نداشته و از دهههای اخیر در پژوهشهای دینی رایج شدهاند. مفاهیم این پژوهش به دو دسته اصلی و فرعی تقسیم شده است. ابتدا به مفاهیم اصلی و سپس مفاهیم فرعی خواهیم پرداخت.
احادیث قرآنی، گونه‌شناسی، نظریه، تطبیق و امامیه از مفاهیم اصلی هستند؛ زیرا چارچوب اصلی پژوهش بر این مفاهیم استوار است و ساختار، مصدر و روش پژوهش بر پایه این مفاهیم شکل گرفته است.
احادیث قرآنی
مقصود از حدیث در این پژوهش، سخن ترجمان سنّت معصوم است که خود شامل بیان، رفتار و تقریر معصوم است. سنّت معتبر از منابع شناخت اسلام و دارای حجیت وحیانی است. فرضیه نگارنده این است که حدیث حکایتگر سنّتِ معصوم در صورتی که از فرآیند معتبری در نقل برخوردار باشد، همان اعتبار و کارکرد سنّت را در شناخت اسلام و تبیین قرآن دارا است. مقصود از احادیث قرآنی، روایاتی هستند که موضوع اصلی آنها قرآن بوده و حاوی آگاهیهای کارآمد در شناخت و تبیین قرآن هستند. مراد از قرآن نیز آخرین کتاب نازل شده بر محمد صلی الله علیه و اله از سوی خداوند است که مورد اعتقاد مسلمانان است.
گونه‌شناسی
در مواجهه با پدیدهها، موضوعات، اشیاء و مفاهیمی که افزون بر فراوانی، از تفاوت در انواع
