بازدارندگی و دفع کنندگی دارد.^۱ برخی نیز سوره‏هایی چون معوذتین و ام الکتاب را نیز از شمار قوراع دانسته‏اند،^۲ اما نصوص صریحی در تعیین نوع و تعداد قوارع قرآن‏ از روایات به دست نیامد. سخاوی، قوارع را چنین تعریف و مثال زده است:

۰....یتعوذ بها و یتحصن و سمّیت بذلک لأنها تقمع الشیطان و تقرعه و تصرف کل مخوف و تدفعه کأیة الکرسی و یس و تبارک الذی بیده الملک و نحوها.^۳

زبیدی نیز بدون استناد به روایت برداشت خود از قوارع را چنین بیان می‏کند:

۰.و من المَجاز: قَوارِعُ القُرآن هی الآیاتُ التی مَن قرأَها أَمِنَ من الشیاطینِ و الإنسِ و الجِنِّ، کأنّها سُمِّیَت لأنّها تَقْرَعُ الشیاطین، مثلُ: آیة الکُرسیِّ، و آخِرُ سورَةِ البقرة، و یس، لأنّها تَصرِفُ القَرْع عمَّن قرأَها.^۴

آلوسی نیز قوارع را سیاست خداوندی برای صلاح دنیا و آخرت دانسته است:

۰.(فَتَعَالَى ٱللَّهُ ٱلْمَلِكُ ٱلْحَقُّ وَ لَا تَعْجَلْ بِالْقُرْءَانِ مِن قَبْلِ أَن یقْضَىٰ إِلَیكَ وَحْیهُ وَ قُل رَّبِّ زِدْنِى عِلْمًا) (فَتَعَالَى ٱللَّهُ) استعظام له تعالى و لما صرف فی القرآن من الوعد و الوعید و الأوامر و النواهی و غیر ذلک و تنزیه لذاته المتعالیة أن لا یکون إنزال قرآنه الکریم منتهیاً إلى غایة الکمالیة من تسببه لترک من أنزل علیهم المعاصی، و لفعلهم الطاعات و فیه تعجیب و استدعاء للإقبال علیه و على تعظیمه، و فی وصفه تعالى بقوله سبحانه: (ٱلْمَلِكُ)، أی المتصرف بالأمر و النهی الحقیق بأن یرجى وعده و یخشى وعیده ما یدل على أن قوارع القرآن سیاسات إلهیة یتضمن صلاح الدارین لا یحید عنها إلا مخذول هالک، و قوله تعالى: (ٱلْحَقُّ)، صفة بعد صفة لله تعالى، أی الثابت فی ذاته و صفاته عز و جل، و فسره الراغب بموجد الشیء على ما تقتضیه الحکمة.^۵

احمد بن فارس السلوم، محقق کتاب قوارع القرآن نیسابوری نیز قوارع را چنین تعریف کرده است:

الْحَسَنِ الرِّضَا علیه السلام فَعَمِلْتُ لَه دُهْناً فِیه مِسْکٌ و عَنْبَرٌ، فَأَمَرَنِی أَنْ أَکْتُبَ فِی قِرْطَاسٍ «آیَةَ الْکُرْسِیِّ و أُمَّ الْکِتَابِ و الْمُعَوِّذَتَیْنِ و قَوَارِعَ مِنَ الْقُرْآنِ» و أَجْعَلَه بَیْنَ الْغِلَافِ و الْقَارُورَةِ، فَفَعَلْتُ ثُمَّ أَتَیْتُه بِه فَتَغَلَّفَ بِه و أَنَا أَنْظُرُ إِلَیْه.^۱

زراره نیز از امام باقر‏ علیه السلام چنین گزارش کرده است:

۰.عن إسحاق بن یوسف، عن فضالة، عن أبان بن عثمان، عن زرارة بن أعین، قال: سألت أبا جعفر علیه السلام عن المریض هل یعلق علیه تعویذ أو شئ من القرآن: قال: نعم لا بأس به، إن قوارع القرآن تنفع فاستعملوها.^۲

عبد اللّٰه بن سنان نیز امام صادق‏ علیه السلام نقل می‏کند:

۰.عن عبد الله بن سنان، عن الإمام الصادق علیه السلام قال: سألته عن رقیة العقرب و الحیة و النشرة، و رقیة المجنون و المسحور الذی یعذّب؟ فقال: یا بن سنان! لا بأس بالرقیة و العوذة و النشرة إذا کانت من القرآن، أولیس الله یقول: (وَ نُنَزِّلُ مِنَ ٱلْقُرْءَانِ مَا هُوَ شِفَاءٌ وَ رَحْمَةٌ لِّلْمُؤْمِنِینَ)؟! ألیس یقول الله - جل ثناؤه -: (لَوْ أَنزَلْنَا هَٰذَا ٱلْقُرْءَانَ عَلَىٰ جَبَلٍ لَّرَأَیتَهُ خَٰشِعًا مُّتَصَدِّعًا مِّنْ خَشْیةِ ٱللَّهِ)؟ و سلونا نعلمکم و نوقفکم على قوارع القرآن لکلِّ داء.^۳

از کاربرد تعبیر «قَوَارِع الْقُرْآنِ» در این سه روایت روشن است که مخاطب امامان با مفهوم این اصطلاح آشنا بودند‏‏‏، لکن ظاهر روایات در بیان گستره و شمولیت قوارع نسبت به سوره‏ها ساکت هستند که به نظر می‏آید به قرینه آگاهی و فهم مخاطب از مقصود امام این ابهام قابل رفع است. بر پایه این روایات، قوارع قرآن آیاتی از قرآن هستند که نزد امامان شیعه نوع و کارکردهای متنوع آن‏ها برای حراست از اشیاء و حفظ سلامت آن‏ها از گزند، شفای بیماری و... روشن بوده است و تأکید داشتند که شیعیان ایشان نسبت به قوارع قرآن پرسش کنند تا با کاربردهای آن‏ها آشنا شوند. مجموعه این مستندات نشان‏گر تمایز و کارکرد خاص قوارع قرآن از سایر آیات است.

برخی قوارع را آیاتی دانسته‏اند که هنگام ترس و فزع از جن یا انسان قرائت آنان ویژگی