است.^۱ شیخ مفید از متکلمان بزرگ امامیه، به روشنی اعتقاد امامیه در الهی بودن تمام قرآن را چنین بیان کرده است:

آنچه میان دو جلد مصحف قرآن هست، همگی سخن خداوند بلند مرتبه ‏‏است که از ناحیه وی تنزیل یافته است و در آن چیزی از سخن بشر وجود ندارد.^۲

الهی بودن پدیدار قرآن دو گونه پیامد در قرآن‏شناسی‏ و تفسیر آن دارد؛ پیامد نخست در شناخت ما از متن قرآن و پیامد دوم در فهم و تفسیر موثر آیات ‏‏است. امامیه با تکیه بر ویژگی‏های انحصاری متن قرآن، تجربه مثبت تاریخی در عدم امکان هماوردی با قرآن و ادله نقلی معتبر بر این اعتقاد است که تنها خداوند، پدید آورنده تمام قرآن بوده و هیچ کسی جز خداوند در پدیداری آن نقشی نداشته است؛ خدایی که خالق عالم هستی است، پدیداری کتابی با ویژگی‏هایی چون اعجاز و جامعیت برای وی آسان است. راز مانایی و پویایی قرآن در گذر زمان نیز در همین نکته نهفته است که قدرتی فرابشری آن را رقم زده است.

تأثیر این مبنا در رد احتمال تناقضات درونی متن، عدم امکان تحدی، ضمانت از تحریف، جامعیت، اعجاز، جاودانگی، چند سطحی بودن معنا و ‏... آشکار می‏شود و خصوصیات قرآن را طبیعی آن می‏شمرد. لکن اگر فرض بر این باشد که ماتنِ قرآن غیر خدا است، دارا بودن چنین ویژگی‏هایی برای آن الزامی نیست و مفسّر وجود گزاره خلافِ واقع و متناقض را در آن محتمل خواهد دانست. همچنین، اساس ادعای اعجاز و جامعیت قرآن نیز به دلیل محدودیت توان ماتن غیر الهی منتفی و در نتیجه اعتبار آموزه‏های قرآنی مخدوش خواهد شد. حال آن‏که به اذعان تاریخ، قرآن از زمان نزول، مخالفان خود را به هماوردی با

ماهیت آن از سایر کتاب‏ها‏‏ست؛ زیرا هر پدیده‌ای تراویده پدیدآورنده آن است. روشن است که میان کتابی که پدیدار آن انسان باشد با کتابی که پدیدار آن خداوند باشد، تفاوت ماهوی و بنیادی وجود دارد. شماری از روایات اهل بیت علیهم السلام با عبارات متعدد و متنوع به الهی بودن پدیدار قرآن تأکید دارند؛ عباراتی چون کلام اللّٰه،^۱ کتاب اللّٰه،^۲ کلام الرحمن،^۳ عهد اللّٰه^۴‏... از جمله تعابیری هستند که برای اشاره به این مهم در روایات به کار رفته‏اند. در روایتی جامع از امام صادق‏ علیه السلام اکثر این عناوین چنین آمده است:

۰.هُوَ کَلَامُ اللَّهِ وَ قَوْلُ اللَّهِ وَ کِتَابُ اللَّهِ وَ وَحْی اللَّهِ وَ تَنْزِیلُهُ‏؛^۵

قرآن، کلام و گفتار و کتاب و وحى و تنزیل خدا است.

از مضاف‏الیه واقع شدن اسم جلاله اللّٰه و صفت الرحمن، انحصاراً خداوند به عنوان پدیدآورنده قرآن تبادر به ذهن می‏شود. از این رو، ‏تنها مؤلف و ماتن قرآن شخص اللّٰه است. در قرآن کریم نیز به نزول کتاب از سوی خداوندِ حکیم، خبیر، عزیر و علیم تصریح شده