سلوک اهل کتاب در اقامه نماز به سمت بیت المقدس، معیار درستی ادعای آنان نیست، بلکه این خداوند است که به حق بودن سلوک ایمانی و عبادی افراد آگاهی دارد. از این رو، این تفاوت نباید مانع اقامه نماز مسلمانان در این معابد بشود. البته چون مفروض استدلال امام، شایستگی معابد اهل کتاب برای اقامه نماز مسلمانان بوده، لذا به آن نپرداخته است و با یادکرد «صلّ على القبلة و غرّبهم» فقط به شرط قبله تأکید نمودند.
از یادکرد قبله در این روایت و دیگر روایات برمیآید که مراد راوی و امام از «صلاة» معنای اصطلاح شرعی آن، یعنی همان نماز است، نه دعا کردن که معنای لغوی آن باشد؛ زیرا در دعا کردن بر خلاف نماز، قبله شرط الزامی نیست و میتوان به هر سمتی و در هر مکان و زمانی خداوند را صدا زد و دعا کرد. در نتیجه، برابر تفسیر امام صادق علیه السلام از آیه مذکور، مسلمان میتواند عبادتهای خود را درون این معابد، به سمت کعبه به جای آورد؛ هر چند که خود اهل کتاب نیز داخل معبد به سمت بیت المقدس در حال عبادت باشند. این جواز مقید به این است که شخص مسلمان به طور قطع قبله خود را کعبه قرار داده باشد و نه بیت المقدس.
از ذهنیت پرسشکننده چنین برمیآید که انتظار چنین پاسخی را از امام نداشت و تصورش این بود که نباید در این مکانها نماز خواند یا همسانی با اهل کتاب در قبله کفایت میکند که امام آن را مردود اعلام میکند؛ زیرا بعد از تغییر قبله از بیت المقدس به کعبه اقامه نماز به غیر کعبه روا نیست. چه بسا دلیل این ذهنیت، حکم عامه یا ذهنیت عرفی مسلمانان در این دوره بوده است؛ همان طوری که در رویکرد منع اشاره شد که زمینههای قول به منع از دوره صحابه رایج بوده است.
آیه تکریم مسجد اصحاب کهف
قرآن در آیه (وَ كَذَٰلِكَ أَعْثَرْنَا عَلَیهِمْ لِیعْلَمُوا أَنَّ وَعْدَ ٱللَّهِ حَقٌّ وَ أَنَّ ٱلسَّاعَةَ لَا رَیبَ فِیهَا إِذْ یتَنَازَعُونَ بَینَهُمْ أَمْرَهُمْ فَقَالُوا ٱبْنُوا عَلَیهِم بُنْیٰنًا رَّبُّهُمْ أَعْلَمُ بِهِمْ قَالَ ٱلَّذِینَ غَلَبُوا عَلَىٰ أَمْرِهِمْ لَنَتَّخِذَنَّ عَلَیهِم مَّسْجِدًا)؛۱ «و بدین گونه [مردم آن دیار را] بر حالشان آگاه ساختیم تا بدانند که وعده خدا
