مستلزم مجازگویی بدون دلیل در ظاهر آیه ‏‏است.

به طور قطع، یعقوب علیه السلام و یوسف علیه السلام، سجده به غیر خدا را مصداق شرک و حرام می‏دانستند. لذا محال است که اقدامی خلاف توحید از آنان سر زده باشد. از آنجایی که یوسف علیه السلام در مصر مقام وزارت را داشته و به دلیل مدیریت وحیانی در مهار قحطی و حفظ جان مردمان مصر و مناطق دیگر از مرگ، از جایگاه برجسته و مشهوری در این بازه زمانی یافته است، از وجاهت سیاسی و اجتماعی برجسته‏ای میان مصریان برخوردار بود و هماره او را به دیده تکریم می‏نگریستند؛ با اظهار خضوع در برابر وی مراتب قدردانی خویش را از درایت و مدیریت وی به عمل می‏آورند.

بدون شک، اگر درایت و تعبیر وحیانی یوسف علیه السلام از خواب پادشاه مصر نبود، مصریان در اثر قحطی دچار فقر و نابودی می‏شدند و شکوه تمدن مصر از دست می‏رفت و آنان را برده دیگر تمدن‏ها می‏کرد. هوشمندی و مدیریت راهبردی یوسف علیه السلام نزد عوام و خواص از مردم مصر و مناطق مجاور آن به اثبات رسیده بود و آوازه وی در مصر و دیگر ملل پیچیده بود و مصر در قحطی فراگیر آن روزگار به مأمن مردمان مناطق دور دست تبدیل شد؛ به گونه‌ای که خود یعقوب علیه السلام‏ ناگزیر به فرستادن پسران خویش برای دریافت گندم از مصر شد. حال که یوسف علیه السلام مراسمی برای استقبال از خانواده خویش ترتیب داده و به پاس تکریم و رسم ادب پدر و مادر خویش را برجای خود در تخت وزارت نشانده است، فرصت خوبی برای دیگران است که از یوسف علیه السلام و پدر و مادرش به شکرانه تربیت چنین فرزندی تشکر نمایند و یعقوب علیه السلام و همسرش نیز خداوند را به پاس داشتن این نعمت و شوکت سپاس گویند. از این رو تفسیر، سجده بر یوسف علیه السلام در (وَ خَرُّوا لَهُ سُجَّداً) به خضوع سیاسی موجّه‌تر می‌نماید. علامه طباطبایی جواز چنین سجود بر غیر خدا را از همین آیه استنباط نموده و دلیل آن را عدم اعتقاد به ربوبیت مسجود می‏داند.^۱ کاربرد کلمه عرش در آیه، به معنای تخت پادشاهی، نیز نشانه‏ای برای تقویت این احتمال معناشناسی ‏‏است. همان طوری که

طبری روایت جابر از رسول خدا صلی الله علیه و اله را در اولین قول با سند معتبر گزارش کرده است.^۱ افزون بر مشکل سندی روایت مستند رهیافت مشهور مفسران، تأویل ارائه شده از آن نیز قابل خدشه است. طباطبایی از شمار معدود مفسران امامیه است که به این تأویل چنین تصریح دارد که این رفعت مقام برای سیزده سجده‏گزار بر یوسف علیه السلام بوده است نه خود ایشان:

۰.تدل على أنهم سترتفع مکانتهم و یعلوا کعبهم فی حیاتهم الإنسانیة السعیدة، و هی الحیاة الدینیة العامرة للدنیا و الآخرة و یمتازون فی ذلک من غیرهم.^۲

این تحلیل با ظاهر «رَأَیْتُهُمْ لِی سَاجِدِینَ‏» و روند روایت‏گری سوره با محوریت «از فرود تا فراز یوسف علیه السلام» سازگار نیست. همچنین، سجود برای یوسف علیه السلام بوده است و نه برادران وی و سوره نسبت به ترفیع آنان ساکت است. همچنین، این تأویل در انطباق بر یعقوب علیه السلام - که در اوج منزلت معنوی است - معنادار نیست. هم چنین ترفیع برادران یوسف علیه السلام را به زمان آینده و نامعلوم احاله کرده است در ‏حالی که‏ زمان تحقق رویای یوسف علیه السلام در آیه ۱۰۱، زمان حال است، نه آینده. تأویل خواب یوسف علیه السلام نشانه از تحقق و استمرار خضوع و سجده ستارگان برای وی دارد و این با یک لحظه سجده برادران - که تازه وارد بر یوسف علیه السلام شدند - چندان سازگاری ندارد. به بیان دیگر، یوسف علیه السلام از تحقق و ثبوت و استمرار این خبر می‏دهد. به نظر می‏آید مقصود از تأویل سیزده ستاره یادشده در این خواب، سیطره سیاسی یوسف علیه السلام در گستره وسیعی از زمان و مکان باشد که نمادهای آن خورشید و ماه و ستارگان وابسته به ‏آن دو‏ ‏‏است؛ به دلیل اهمیت نقش خورشید و ماه در حیات زمین از دیگر ستارگان ممتاز شده‏اند. همچنین، می‏توان ادعا نمود که قرآن در حکایت این بخش از خواب یوسف علیه السلام از نظریه نجومی رایج در مصر روزگار یوسف علیه السلام بهره جسته است که تعداد ستارگان شاخص و شناخته شده را افزون بر ماه و خورشید یازده عدد می‏دانسته است؛ همان طوری که از برخی روایات این ادعا قابل استنباط ‏‏است.^۳ تحلیلی غیر از این، با سیاق سوره، نشانه‏های متنی آیات و روایت نبوی سازگار نیست و