نبوده است: و ربما یشیر تصریح القرآن باسم آزر إلا أنه احتراز عن الأب الحقیقی.۱
این استدلال با توجه به کاربردهای فراوان کلمه پدر در کتاب مقدس به غیر پدر نسبی و سبک قرآن در عدم تصریح به اسامی پدران انبیاء که خود پیامبر نبودند سازگاری بیشتری دارد؛ به ویژه اینکه باید توجه داشته باشیم سبک بیانی قرآن در این موضوعات توجه به ادبیات محاوره‌ای رایج نزد عرب معاصر نزول و به طور خاص یهودیان بوده است. برای این گروه نیز ماهیت کاربرد کلمه أب برای آزر روشن بوده است.
باتوجه به نکات یاد شده، آیات خطاب آزر به عنوان پدر از سوی ابراهیم علیه السلام با حدیث نبوی در طهارت آبای پیامبران نیز قابل جمع است؛ زیرا ایشان فقط بر طهارت پدران خویش از شرک و بتپرستی اشاره دارند و آزر از شمار آبای نسبی وی خارج است. دیدگاه شماری از مفسران اهل سنّت - که گفتهاند آزر اسم واقعی پدر ابراهیم علیه السلام بوده است و برای رفع تعارض آن با تارح توجیهاتی ارائه کردهاند - بیشتر جنبه قیاسی و غیر نقلی دارد۲ و در تعارض جدی با روایات نبوی در طهارت آبای پیامبران از شرک است و با رأی جمهور انساب نگاران نیز در تعارض است.
تبیین مفاهیم
در روایت تفسیری، مفاهیم ظاهری جملههای قرآنی تبیین میشود. روایات تفسیری مرادِ کلام قرآنی را در سطح ظاهری آن بیان کرده است. از این رو، با گونه معناشناسی که واژهمحور و گونه تأویلی که در سطح باطنی آیات به تبیین مراد خداوند میپردازند، تفاوت موضوعی و کارکردی دارند. همچنین، کارکرد روایت تفسیری، تبیین معناست. از این رو، با احادیث بیان مصادیق فرانزول آیات (گونه جری و تطبیق) و احادیث بیان استنطاق آموزهها از مقاصد قرآنی (گونه مستفاد) متفاوت است. لذا تبیین مدلول ظاهری جمله قرآنی، شاخص متمایز کننده روایات تفسیری از دیگر احادیث تبیینی است. نمونه‌های ذیل گویای استقلال و تمایز این دسته از احادیث تبیینی از سایر گونههای آن است.
