سعادتمند است»؛ بلکه لذّتی که در سعادت وجود دارد، چیزی ورای اینهاست.

ج. انواع لذّت

انسان، مجهّز به قوایی است که به وسیله آنها، نسبت به چیزها، گرایش می‌یابد، احساس می‌کند، مفاهیم را درک کرده، در باره آنها به تفکّر می‌پردازد. طبق بیان صدر المتألّهین، برای هر یک از این قوا، لذّت و دردی وجود دارد. لذّت، بر اساس قوایی که آن را درک می‌کنند، به لذّت-های حسّی، خیالی، وهمی و عقلی تقسیم می‌شود.^۱
سلیگمن ـ که روان‌شناسی مثبت‌گراست ـ ، در کتاب خود، روان‌شناسی مثبت، ذیل عنوان «شادمانی اصیل»،^۲ آن جا که لذّت‌های آنی و رضامندی‌ (کام-روایی)های پایدار را مربوط به هیجان‌های مثبت معرّفی می‌کند، لذّت‌ها را شامل لذّت‌های جسمانی و لذّت‌های عالی‌تر، بیان کرده است.^۳
بر این اساس، لذّت‌ها را می‌توان به دو گروه «لذّت‌های آنی» یا «جسمانی» و «لذّت‌های عالی»، تقسیم نمود:

۱. لذّت‌های آنی (جسمانی)

لذّت‌های جسمانی، از طریق حواس، حاصل می‌شوند. احساس‌هایی که از امور جنسی، عطرهای خوش و چاشنی‌های خوش‌مزه بروز می‌کنند،

زندگی»^۱ و «نبود هیجانات منفی»^۲ است. لذّت، بخش عاطفی شادکامی است، در مقابل رضایتمندی که بخش شناختیِ شادکامی است.^۳ از این رو، می‌بینیم که تجربه لذّت، یکی از مشهورترین شیوه‌هایی است که مردم، شادکامی را با آن تعریف می‌نمایند.
تا به این جا می‌توان گفت: لذّت، یکی از خصائص اصلی سعادت است؛ زیرا آن چیزی که در سعادت، نصیب می‌شود، رسیدن به برکت، خیر و سُرور در امور است و این، همان مفهومی است که از جمله حکمای بزرگ اسلامی، مانند بو علی سینا و ملّا صدرا، در تبیین معنای لذّت آورده‌اند که لذّت، خیر و کمالی است که برای هر یک از قوای نفسانی در سطح حواس و تخیّلات و امیال، وجود دارد؛^۴ لیکن هیچ گاه در باره کسی که غذای لذیذی را می‌خورد یا در چند لحظه، تجربه هیجانی شادی و نشاط را تجربه می‌کند و یا برای لحظاتی در رفتارهای جنسی، لذّت می‌برد، مفهوم «رسیدن به سعادت» را به کار نمی‌برند؛ بلکه می‌گویند که از خوردن غذا، تجربه شادی و رفتار جنسی، لذّت برد، و هیچ وقت به خاطر این کارهای خوشایند نمی‌گویند: «او،