41
لذّت و شادکامي از ديدگاه اسلام

مناجات با خدا؛ ساعتی برای امرار معاش ]و کسب و کار[؛ ساعتی برای رفت و آمد با برادران و افراد مورد اطمینان؛ ]یعنی[ کسانی که ]در جهت اصلاح شما،[ اشکالاتتان را به شما می‌فهمانند و از دل، به شما اخلاص نشان می‌دهند؛ و ساعتی را هم برای درک لذّت‌های حلال، خلوت کنید؛ چرا که به وسیله این بخش از زندگی‌تان، بر انجام دادن وظایف سه بخش دیگر زندگی و موفّقیت در آنها، توانایی می‌یابید.
معمولاً افراد موفّق، در تمامی ابعاد زندگی، کارآمد هستند. این کارآمدی، حاصل تفکّر و تدبیری است که فرد در امور زندگی خود به کار می‌گیرد. همان طور که بیان شد، آرامش روانی، در سایه تجربه سطحی از هیجانات مثبت، مانند شادی و لذّت، فرد را در تفکّر، شناخت و تصمیم‌گیری و عمل، آماده‌تر می‌سازد.
این جاست که فرد با احساس چنین حالاتی در خود، نیرو و توانایی ویژه‌ای می‌یابد و از کار و تلاش، خسته نمی‌شود و در عین حال، فردی موفّق در عرصه امور فردی، اجتماعی، خانوادگی و... خواهد بود.
البته برای این که بهره بردن از لذّت‌های دنیا، بتواند نقش تنظیمی و ایجاد آرامش در زندگی انسان داشته باشد، باید به دور از هر گونه افراط و تفریط باشد؛ چرا که اصل افراط و تفریط، یعنی خارج شدن از تنظیم. از این رو، امام کاظم علیه السلام در ادامه حدیث یاد شده می‌فرماید:
لا تحدّثوا أنفسکم بفقر و لا بطول عمر، فإنّه من حدث نفسه بالفقر بخل، و من حدثها بطول العمر یحرص.
]در بهره‌برداری از نعمت‌های دنیا،[ کُندْروی نکنید و خود را به فقر نیندازید. ]از طرف دیگر،[ زیاده‌روی نکنید و در صدد طلب طول


لذّت و شادکامي از ديدگاه اسلام
40

اختیارمان می‌گذارند تا روابط بهتری را ایجاد کنیم و بهره‌وری بیشتری از خود بروز دهیم.۱
از این رو، بر اساس تحقیقاتی که اسپینوال۲ و همکارانش (۲۰۰۱م) انجام داده‌اند، افراد شاد، از مهارت‌های خود، برآوردهای بسیاری، ارائه می‌کنند و رویدادهای مثبت را بیش از رویدادهای منفی به یاد می‌آورند و برای برنامه‌ریزی زندگی بهتر، تصمیم می‌گیرند؛ زیرا راهبردهای مهمّی مانند کسب اطّلاعات در مورد خطرپذیری سلامت را جستجو می‌کنند.۳

۲. درک لذّت‌های حلال و توانایی بر انجام دادن وظایف

از برخی احادیث، چنین استفاده می‌شود که لذّت، نقش مهمّی در آماده‌سازی و تنظیم امور زندگی دارد. شاهد این موضوع، مطلبی است که از فرموده‌ای از امام کاظم علیه السلام نتیجه‌گیری می‌شود. ایشان، ضمن بیان ره‌نمودی در باره مدیریت زمان در شبانه‌روز، تأکید می‌کند که لذّت بردن از نعمت‌ها و بهره‌های دنیا، انسان را برای برآوردن دیگر نیازها در جهت به انجام رساندن وظایف و تکالیف، مهیّا می‌سازد:
اجتهدوا فی أن یکون زمانکم أربع ساعات: ساعة لمناجاة الله، و ساعة لأمر المعاش، و ساعة لمعاشرة الإخوان و الثقات الذین یعرفونکم عیوبکم و یخلصون لکم فی الباطن، و ساعة تخلون فیها للذّاتکم فی غیر محرّم، و بهذه الساعة تقدرون علی الثلاث ساعات.
بکوشید که وقت شما، چهار ساعت (قسمت) باشد: ساعتی برای

1.. روان‌شناسی مثبت، ص ۴۸.

2..Aspinwall.

3.. همان، ص ۵۰.

  • نام منبع :
    لذّت و شادکامي از ديدگاه اسلام
    سایر پدیدآورندگان :
    مهدی عباسی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 8704
صفحه از 179
پرینت  ارسال به