توقان، به معنای غلبه شهوت است و بر این اساس، شهوت، حرکت هیجانی نفس است که همراه با انگیزش درون ـ تنی، به سوی چیزی است که حالت لذّت را به دنبال دارد و باعث سرور می‌شود؛ امّا لذّت، آن حالتی است که نفس، اصطلاحاً هوای آن را می‌کند و اشتیاق و آرزوی رسیدن به آن را دارد.
بر اساس این تعبیر، می‌توان گفت: لذّت، نتیجه حرکت شهوت است. اساساً تحریک قوّه شهوت، زمانی است که این قوّه به سوی امری لذیذ یا آنچه در تخیّل برای فرد سودی دارد، می‌گراید و به آن چیز، نزدیک می‌شود.
۲. هوا
مفهوم واژه «هوا» در کتاب مفردات ألفاظ القرآن، به واسطه تعبیر شهوت، بیان شده است:
الهوی میل النفس إلی الشهوة، و یقال ذلک للنفس المائلة إلی الشهوة ...۱.
هوا، گونه‌ای از تمایل خاصّ نفس به سوی شهوت است؛ یعنی تمایل به آنچه از تحریک شهوت و ارضای آن برای نفس، حاصل می‌گردد.
در حدیثی که اصبغ بن نُباته، از امیرمؤمنان علیه السلام نقل می‌کند، کلمه «هوی» به «میل» تعریف شده است:
کان أمیرالمؤمنین یقول: الهوی، میل.۲
میل نیز در لغت، به معانی توجّه، خواهش، طرفداری، دوستی، بستگی،
