161
لذّت و شادکامي از ديدگاه اسلام

پرهیز مي‌كند۱ . اين صفت بنا بر میزان تواناییِ خودکنترلی در افراد، شدّت و ضعف دارد. شدت و ضعف اين صفت نيز طبق بيان امیر مؤمنان علیه السلام به زیادی شهوت بستگي دارد؛ یعنی کسی که شهوترانی‌اش زیاد باشد، مروّتش کمتر خواهد بود.۲ به هر حال، ضعف چنین مَنِشی در فرد می‌تواند منشأ مشکلات مهلکی شود. یکی از این معضلات ـ که پیامدهای منفیِ جسمی، روانی و شخصیتیِ وخیمی به دنبال دارد ـ ، اختلال خودارضایی است که به تناسب بحث، مختصری در باره‌اش بحث خواهیم کرد.

ـ کامجویی از درد پنهان۳

نوجوانان، با مسئله غامضی رو به رو هستند که از درد پنهان آن رنج می‌برند و آن، موضوع «خودارضایی» است. حقیقتاً این مشکل، مصداق آن حدیث شریف امام علی علیه السلام است که «هوای نفس، دردی پنهان است».۴ در مرحله نوجوانی که تمایلات جنسی، شکل می‌گیرد و نوجوان پس از یک دوره کنجکاوی، به واقعیت این غریزه آگاه می‌گردد، هر گونه تحریک جنسی، آتش شهوت را در نهاد نوجوان شعله‌ور می‌سازد.
امروزه تصاویر مستهجن سکسی، در موقعیت‌های گوناگون مانند برنامه‌های ماهواره و اینترنت، مشاهده عکس‌های عریان و مجلات و

1.. «المروءة أن لا تفعل فی السر أمراً و انت تستحيی أن تفعله جهراً»
(لسان العرب، ج ۱، ص‌ص ۱۵۴).

2.. امیر مؤمنان علیه السلام: «من زادت شهوته، قلت مروته»
(غرر‌ الحکم: ح ۸۰۲۲).

3.. این بخش از کتاب، اقتباس از مقاله‌ای است متعلق به دکتر چهرازی (روان‌پزشک) که در شمارۀ ۱۳ مجلّۀ دانشمند به چاپ رسیده است.

4.. «الهوی داء دفين»
(غرر الحكم، ح ۶۰۱).


لذّت و شادکامي از ديدگاه اسلام
160

دارای هاله‌ای از عصمت۱ است که انسان را از لغزش و خطا دور نگه می‌دارد. ارتکاب گناه باعث می‌شود که این هاله نورانی، از فرد سلب گردد. امام علی علیه السلام نیز بیان فرموده‌اند که این محرومیت، پیامدی جز وارد شدن به دام هلاکت نخواهد داشت:
غلبة الشهوة تبطل العصمة و تورد الهلك.۲
غلبه شهوت، عصمت را از بين مي‌بَرَد و انسان را به هلاكت می‌کشانَد.
همین ترتیبی که در آلوده شدن انسان به جرم و گناه ذکر شد، دقیقاً در شکل‌گیری عادت‌های نکوهیده وجود دارد و یک بار غلبه شهوت، می‌تواند راه را برای تکرار یک رفتار ناهنجار، برای مدّتی طولانی فراهم سازد. اگر چه برخی از این عادت‌ها مربوط به خلوت شخص هستند و در سطح جامعه، نمای ظاهری ندارند؛ با این حال، کاملاً نشان از فساد و فقدان برخی صفات شخصیتی، مانند جوان‌مردی دارد که باز ناشی از زیادی توجّه به شهوت است. امام علی علیه السلام می‌فرماید:
زیادة الشهوة تزری بالمروءة.۳
پرداختن بیش از حد به شهوت، مروّت را از بين می‌بَرَد.
در معناي جوان‌مردی آمده که حالتي است كه بر اثر آن، فرد، كاري را كه در ميان مردم به دليل حيا انجام نمي‌دهد، در خلوت نيز از آن

1.. عصمت، آن ملكۀ اجتناب از معاصي و خطاست كه در برخي افراد وجود دارد و آنها را از لغزش دور مي‌كند (اقتباس از مجمع البحرين، ج ۶، ص ۱۱۶).

2.. غرر الحكم، ح ۶۴۱۲.

3.. همان، ح ۵۵۰۷.

  • نام منبع :
    لذّت و شادکامي از ديدگاه اسلام
    سایر پدیدآورندگان :
    مهدی عباسی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 8660
صفحه از 179
پرینت  ارسال به