ديندار، بر اساس دين و آیينش، اعتقاد دارد، رفتار مي‌كند، درآمد كسب مي‌كند، غذا مي‌خورَد، ازدواج مي‌كند و ... . عاملی که باعث می‌شود انسان در حوزه دین‌مداری، معتقد باشد و رفتار کند، نیروی «خویشتنداری» است. آفت این نیروی کنترل کننده ـ که همان تقواست ـ ، شیفتگی به لذّات است و به وسيله غلبه شهوت، فاسد مي‌شود.^۱ این معنا، همان فرمایش پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله است که می‌فرماید:
حرام علی كل قلب متوله بالشهوات أن يسكنه الورع.^۲
بر هر دلي كه شيفته شهوت‌ها باشد، حرام است كه خويشتنداری، در آن منزل كند.
این‌جاست که اگر این عامل، از زندگی انسان رخت بربندد، اعتقادات او، رفتار و كردار او، همه و همه آفت زده مي‌شوند و در یک کلام، دین او فاسد می‌شود.

۵. هلاكت

بر اساس آنچه در سطور گذشته بيان شد، تغيير ذائقه آدمي از لذّت‌جويي مطلوب در قالب رفتارهاي به‌هنجار، به لذّت‌جويي نامطلوب در شكل انحرافات رفتاري، او را به فتنه‌اي وارد مي‌سازد كه با اسير شدن در دام هواي نفس و پيامدهاي شهوتراني، موجبات فساد و تباهي را در ابعاد مختلف زندگي انسان فراهم مي‌آورد. از اين رو، لذّت‌ها، مايه فساد و تباهي بيان شده‌اند.^۳

دست مي‌دهد و دچار تحيّر و سرگرداني مي‌شود. از اين رو، از هواي نفس به عنوان «جهالت كودكي»^۱ ياد شده است.
به هر حال، اين پيامد، همان چيزي است كه به روشني در لذّت‌جويي‌هاي نكوهيده وجود دارد. در برخي انحرافات اجتماعي، مانند اعتياد به مواد مخدّر و قرص‌هاي روان‌گردان يا انحرافات جنسي، آنچه شخص مبتلا به اين امور را از آفات و پیامدهای نابود‌گر آنها غافل كرده، شيفتگي نسبت به لذّت‌جويي در اين امور است. اين انحرافات، نه تنها باعث تحليل جسم فرد مي‌شود بلكه روح او را نیز خراش می‌دهد و سلامت و آرامش را از وی سلب مي‌كند.
زماني كه آفتي در گياهي نفوذ مي‌كند و زمينه رشد آن آفت فراهم مي‌شود، تا فرا رسیدن زمان فساد و نابودي كامل آن گياه، مراحلي باید پشت سر گذاشته شود. همين طور نيز از زمان ورود آفت لذّتراني به كالبد جسمي و رواني فرد تا فساد و تباهي كامل او، مدّتي طول مي‌كشد و در عين حال، اتفاقاتي رخ مي‌دهد. يكي از اين پیش‌آمدها، فساد در دين است كه اطاعت از شهوات به دنبال دارد. امير مؤمنان علیه السلام مي‌فرمايد:
طاعة الشهوة تفسد الدين.^۲
اطاعت از شهوت، دين را فاسد مي‌كند.
دين، نه فقط به عنوان مجموعه‌اي از واجبات، محرّمات، مكروهات و مستحبّات، رفتار انسانها را تنظيم مي‌كند، بلكه روح زندگي است و به سادگي، اثر وجود اين روح در زندگي افراد، قابل مشاهده است. انسان