كسی كه همدم شهوات باشد، گرفتار تبعات [اين همنشينی] خواهد بود.
این ضرب المثل قدیمی را حتماً به یاد دارید که «هر کس خربزه می‌خورَد، پای لرزش می‌نشیند». به هر حال، خوردن خربزه، ممکن است که انسان را دچار برخی مشکلات کند. پیامدهای منفی شهوترانی نیز لرزهایی هستند که پس از لذّت شهوترانی، به سراغ انسان می‌آیند و آدمی را اسیر خود می‌کنند. آیا آبروهایی که در راه شهوترانی ریخته می‌شوند و حیثیت‌هایی که بر باد می‌روند، ذلّت‌آور نیستند؟ ذلّتی که به فرمایش امیر مؤمنان علیه السلام فرد با دست خویش، به خود می‌بخشد:
أزری بنفسه من ملكته الشهوة و استعبدته المطامع.^۱
کسی که [اجازه می دهد] شهوت، مالکش شود و طمع‌ها و آزمندی‌ها او را به بندگی بگیرند، خودش را کوچک و خوار کرده است.
طبق گفته دیگر ایشان، این ذلّت، بدتر از ذلّت بندگی کردن برای دیگری است:
مملوك الشهوة، أذل من مملوك الرق.^۲
بنده شهوت، ذلیل‌تر از کسی است که بنده و غلام دیگری است.
حتی گاهی اوقات، شهوتراني چنان ذلّتي را به دنبال دارد كه اگر فرد، بندگيِ غُلام خود را بكند، بهتر است از اين‌كه این چنین، پیروِ شهواتش باشد؛^۳ زيرا پاسخ دادن به نداي شهوت، پيامدهايي را به دنبال دارد كه

القا مي‌شود، گوشزد كردن پیامدهای منفيِ رفتار است كه از جمله چيزهاي ناخوشايند هستند. در احاديث فراوانی، خطرات و پيامدهاي منفيِ لذّت‌جوييِ نامطلوب بیان شده‌اند که عبارت‌اند از: رنج و سختي، تنگي و ضيق، شر و بدي، آفت و فساد و در آخر، هلاكت.

۱. اسير شدن در دام تبعات

فردی را در نظر بگیرید که برای دو یا سه دفعه، مواد مخدّر مصرف کرده است و حالت خوشایندی را تجربه نموده است و در دفعات بعد می‌خواهد با مصرف دو باره مواد مخدّر، همان حالت را تجربه کند. در حقیقت، در بیشتر انواع اعتیادها ـ اعتیاد به مواد مخدّر یا عادت‌های مرضی جنسی و یا ... ـ همین روند پیش می‌آید؛ امّا نکته مهم، رهایی از این اعتیاد است که به آسانیِ شکل‌گیری آن نخواهد بود. فرد چنان اسیر آن اعتیاد می‌شود که نجات از این اسارت، گاهی اوقات محال است. این مورد را می‌توان مصداق بنده شهوتی دانست که در فرمایش امیر مؤمنان علی علیه السلام آمده است:
عبد الشهوة أسير لا ينفك أسره.^۱
بنده شهوت، اسيری است كه از اسارت رها نمی‌شود.
حصاری که فرد در اسارتِ ناشی از شهوترانی در برابر خود می‌بیند، ساخته و پرداخته دست خود اوست. در این‌جا فرد، اسیر پیامدهای شهوتی است که پیوسته در پی تأمین او بوده است. لذا علی علیه السلام در حدیثی ديگر می‌فرماید:
قرين الشهوات أسير التبعات.^۲