برخي از اين پيامدها به صورت كلّي بيان شدهاند، مانند: رنج و سختي، تنگي وضيق، شر و بدي، آفت و فساد و در آخر، هلاكت؛ امّا توجّه به گروه ديگری از سخنان معصومان علیهم السلام، فرايندي را به دست ميدهد كه ميتواند چگونگي منتهي شدن برخي لذّتجوييها را به اين پيامدهاي منفي، روشن سازد. مثلاً امير مؤمنان علیه السلام در روايتي فرمودهاند:
من أطاع نفسه فی شهواتها فقد أعانها علی هلكها.۱
هر كس در شهوتهايش، از نفس خود پیروی كند، همانا او (نفسش) را در نابودیاش کمک كرده است.
در ضمن اين حديث، احاديث ديگر با دقّت خاصي، سرانجام لذّتجويي نامطلوب به نابودي را در موضوعاتي مانند: محروميت از سلامت جسمي و رواني، محروميت از درك معناي زندگي، محروميت از درك لذّات واقعي و محرومیت از آرامش اجتماعی بيان كردهاند. نوع اين محروميتها خود، مراحلي دارند كه فرايند یاد شده را به روشني بيان ميكنند كه شرح آن را به جايگاهش موكول خواهيم كرد.
لذا بحث را بر مبناي دو گروه از احاديث گوهربار معصومان علیهم السلام، در دو عنوان كلّي، ادامه خواهيم داد:
الف. سرانجام خطرناک لذّترانی
يكي از ابزارهاي تربيتي، انذار و ترساندن از عواقب رفتار است. از آنجا كه انسان، فطرتاً از درد گريزان است، در برابر انذار متأثّر مي شود و از اين رو قرآن كريم نيز به عنوان كتابي جامع، پيامبران الهي را مجهّز به دو ابزار انذار و تبشير معرفي ميكند. آنچه در فرايند انذار، به طرف مقابل