75
لذّت و شادکامي از ديدگاه اسلام

تعبیراتی نظیر: (و الآخرة خیر و أبقی)
،۱ بر دو ویژگی کیفیت برتر و دوام، تأکید دارد و پیوسته، این حقیقت را گوشزد می‌کند که لذّت آخرت از لذّت دنیا از نظر کیفی، بهتر و به لحاظ کمّی، پایدارتر است.۲
در مقابل، حقیقت دنیا را به مثابه سینه مادر، معرّفی می‌کند که کودک شیرخواره، خود را غافل از روزهای جدایی به شیرینی شیرش، وابسته کرده است. پیامبر صلی الله علیه وآله در این باره، خطاب به مردم دنیا، هشدار می‌دهد که:
یا أیّها النّاس إنّ هذه الدنیا دار التواء لا دار استواء، و دار ترح لا دار فرح، فمن عرفها لم یفرح لرجاء، و لم یحزن لشدّة. ألا و إنّ الله تعالی خلق الدنیا دار بلوی و الآخرة دار عقبی فجعل یلوی الدنیا لثواب الآخرة. إحذروا حلاوة رضاعها لمرارة فطامها و احذروا لذیذ عاجلها لکربة آجلها.۳
ای مردم! همانا این دنیا، سرای دشواری است، نه سرای آسودگی، و سرای غم است، نه سرای شادی. پس هر کسی آن را شناخت، با امید ]به آن[ شاد نگشت و با سختی ]آن نیز[ اندوهگین نشد. آگاه باشید که خداوند متعال، دنیا را سرای آزمایش و آخرت را سرای عاقبت کار، آفریده است و آزمایش دنیا را به خاطر پاداش آخرت، قرار داده است. از شیرینی شیرش بپرهیزید؛ چرا که جدا شدن از آن ]مانند جدا شدن نوزاد از سینه مادر[، تلخ است و از لذّت کنونی‌اش به خاطر دشواری پایان آن بپرهیزید!

1.. سورۀ أعلی، آیۀ ۱۷.

2.. اخلاق در قرآن، ص ۲۹ ـ ۳۰.

3.. کنز العمّال، ج ۳، ص ۲۱۱، فیش ۲۳.


لذّت و شادکامي از ديدگاه اسلام
74

چیزی به حساب نمی‌آید. آیا روزهایی که مقدار آن طبق بیان قرآن کریم، برابر پنجاه هزار سال دنیاست، قابل مقایسه با روزهای دنیا و یا حتّی قابل مقایسه با عمر هفتاد، هشتاد ساله دنیاست؟! خداوند متعال می‌فرماید:
(تعرج الملائکة والروح إلیه فی یوم کان مقداره خمسین ألف سنة) .
۱
البته در این آیه، منظور از روزی که مقدارش پنجاه هزار سال است، به طوری که از سیاق آیات بعدی بر می‌آید، روز قیامت است و مراداز این مقدار، این است که اگر آن روز با روزهای دنیا و زمان جاری در آن تطبیق شود، معادل پنجاه هزار سال دنیا می‌شود. بنا بر این در آن جا از گردش خورشید و ماه و سال‌های شمسی و قمری، خبری نیست.۲
حال ببینید، اگر دنیای انسان، همواره همراه با آلام و پُر از درد و رنج باشد، باز هم در مقایسه با یک روز همراه با لذّت وی در جهان دیگر، چیزی به حساب می‌آید؟ لذا اگر کسی بتواند حتّی در ازای آلام دنیوی، آخرت را به دست بیاورد، سعادتمند خواهد بود و برعکس، اگر در زندگی دنیوی‌اش، غرق در لذّت باشد؛ ولی به قیمت بدبختی و عذاب یک روزه او در آخرت، تمام شود، به هیچ وجه، نمی‌توان وی را سعادتمند نامید، مگر این که به طور کلّی، آخرت و زندگی ابدی را فراموش کند که در این صورت، مسئله را برای خود، حل نکرده است، بلکه صورت مسئله را پاک نموده است.
قرآن، در مقایسه بین لذّت‌های دنیوی و اُخروی، به منظور دعوت به سوی جهان آخرت و تشویق مردم به حرکت در مسیر سعادت دنیوی، با

1.. سورۀ معارج، آیۀ ۴.

2.. المیزان في تفسیر القرآن، ج ۲۰، ص ۷.

  • نام منبع :
    لذّت و شادکامي از ديدگاه اسلام
    سایر پدیدآورندگان :
    مهدی عباسی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 8776
صفحه از 179
پرینت  ارسال به