علمی بر آن تطبیق می‌کند. دین، چیزی نیست، جز شنا کردن در جریان زلال زندگی، برای رسیدن به شادکامی در دنیا، و سعادت و رستگاری در آخرت. اسلام، دین را صرفاً بخشی از زندگی نمی‌داند؛ بلکه دین را روح زندگی می‌داند. اسلام، خود را در لحظه لحظه زندگی ما، در آنچه که می‌اندیشیم، آنچه انجام می‌دهیم و آنچه احساس می‌کنیم، جاری می‌داند. از این رو، احکامش هیچ گاه خلاف حرکت اندیشه، فعل و احساس واقعی بشر، جاری نمی‌شود.

مخالفت اسلام با رهبانیت

بخش دیگری از احادیثی که این موضوع را به خوبی تبیین می‌کنند، روایات در باره رهبانیت و سیاحت است. لذا پژوهشگر، باید این روایات را نیز جمع‌آوری کرده، مورد مطالعه قرار دهد و به روایات وارد شده با واژه لذّت، بسنده ننماید. بررسی روایات این بخش، نشان می‌دهد که یکی از شواهد نگرش مثبت اسلام به لذّت دنیوی، مخالفت شدید اسلام با رهبانیت و محروم ساختن نفس از بهره‌های دنیاست. در ذیل آیه شریف (یا أیها الذین آمنوا لا تحرموا طیبات ما احل الله لکم و لا تعتدوا ان الله لا یحب المعتدین)
^۱ روایت شده که روزی، گروهی از اصحاب نزدیک پیامبر صلی الله علیه وآله با هم توافق کردند که روزها را روزه بگیرند و شب‌ها را به اقامه نماز بپردازند، بر بستر نرم نخوابند، گوشت نخورند، به زنانْ نزدیک نشوند، لباس‌های خشن بپوشند و به طور کلّی، از لذائذ دنیا، چشم بپوشند و به عبادت بپردازند. خبر به پیامبر صلی الله علیه وآله رسید. حضرت از خانه بیرون شد و دستور داد که مردم برای

۲. فضائلی، مانند خوش‌خُلقی^۱ و ... ؛
۳. برخی صفات، خصوصاً صفات مرتبط با دارایی‌های دنیوی، مانند قناعت، بخشش، حرص نزدن و عدم دلْ‌بستگی نسبت به دنیا؛
۴. علم و آگاهی: اجتناب از زمینه‌های جهل و غفلت؛
۵. ایمان: داشتن اعتقاد صحیح، ضایع نکردن حدود الهی، معصیت نکردن، پیروی نکردن از هوای نفس، دین به دنیا نفروختن، ریاکار نبودن، ظلم نکردن، راضی بودن به قضای الهی، آمرزش‌خواهی، خشیت از خدا، پرهیزگاری، اخلاص و ... .^۲
شادکامی، نتیجه داشتن نگاه مثبت به زندگی است و در فضای روان‌شناسی مثبت نیز رشد کرده است و یکی از عناصر مهم و کلیدی این گرایش در روان‌شناسی به شمار می‌رود. از جمله چیزهایی که در روان‌شناسی مثبت نیز به عنوان موجبات شادکامی مطرح شده، عبارت‌اند از: لذّت و هیجانات مثبت دیگر، رضایت‌مندی، خنده و شوخ‌طبعی، روابط اجتماعی، کار و شغل، اوقات فراغت، درآمد، طبقه، تحصیلات، شخصیّت، سن، جنسیت، مذهب و خُلق مثبت.
لذا می‌توانیم بگوییم که فی الجمله، موضوع شادکامی در روان‌شناسی با مصادیق سعادت دنیوی ـ که در تعالیم اسلام آمده است ـ همخوانی دارند، و این نیست، مگر به خاطر فطری بودن دین مبین اسلام؛ دینی که تعالیم بلند آن بر مقتضای فطرت بشر، نازل شده است و یافته‌های صرف