171
لذّت و شادکامي از ديدگاه اسلام

خود از سویی، و با نیرویی که از شهوت می‌گیرد از سوی دیگر، زمینه را برای آلودگی به گناه، آماده می‌سازد. به این صورت که با نابودی نیروی عقل و فهم، ابتدا انسان را از شناخت حقیقت و درک لذّات برتر محروم می‌سازد و سپس با فریبکاری، از راه تزیین اجناس خود و به اشتباه انداختن، فرد را آزمند خود می‌سازد و با این شیوه، او را برای انجام دادن هر کاری آماده می‌کند.
از آن جا که هوای نفس، نیرویش را از شهوت می‌گیرد، مولی الموحدین علی علیه السلام، یکی از عمده‌ترین راه‌های رویارویی با هوای نفس را محدود کردن توان و قدرت شهوات، می‌داند. ایشان در این باره می‌فرماید:
اهجروا الشهوات، فإنّها تقودكم إلی ركوب الذنوب، و التهجم علی السيئات.۱
از شهوت‌ها دور شويد؛ زيرا شهوت، شما را به سوی ارتكاب گناهان و هجوم آوردن به سوی بدی‌ها می‌كشانَد.
اگر شهوت، این منبع قدرت هوا و هوس، کنترل شود، ابزار فریب هوا و هوس نیز از کار می‌افتد. در این صورت، انسان می‌تواند در میان انواع و اقسام مظاهر هوا و هوس، در کوچه و خیابان، در محیط‌های مختلط و ... دامن عفّت خود را حفظ نماید. این جاست که اطاعت از دستور خدا کاری مشکل نخواهد بود. حجاب، محدودیت و مشقّت نخواهد داشت و بیزاری از ارتباط بی حساب پسران و دختران در سطح جامعه، برای جوانان، سهل و آسان خـواهد شد.

1.. مستدرك الوسائل، ج ۱۱، ص ۳۴۳.


لذّت و شادکامي از ديدگاه اسلام
170

امروز، ذرّه‌ای ناچیز از لذّت‌های پایدار آینده هستند و ... ، برای چنین فردی، برخی رنج‌ها و کناره‌گیری از لذّت‌های آنی، قابل تحمّل و حتّی شیرین خواهد بود.
به هر حال، گروهی از انسان‌ها که توان انتظارشان برای رسیدن به این لذّاتْ ضعیف است، در برابر تزیین و فریب شهوات، دل از کفشان می‌رود و حاضر به معامله‌ای زیان‌بار می‌شوند. این معامله، بنا به فرمایش امیر مؤمنان علی علیه السلام مبادله زندگی لذّت‌بخش و پایدار آخرت است در برابر دروازه ورودی آن؛ یعنی دنیا:
من أطاع هواه باع آخرته بدنياه.۱
کسی که از هوای نفس اطاعت کند، آخرتش را به دنیایش فروخته است.
البته فروختن آخرت در برابر ثمن دنیا ـ که از نظر ارزشی، فاصله بسیار زیادی دارند ـ ، چیزی جز ضایع کردن آخرت نیست. از این رو، چنین کسانی در حدیثی دیگر از ایشان، بدبخت‌ترین انسان‌ها شمرده شده‌اند:
أشقی الناس من غلبه هواه فملكته دنياه و أفسد أخراه.۲
بدبخت‌ترین مردم کسی است که هوای نفسش بر او چیره شود. در نتیجه، دنیایش مالک او شود و آخرتش تباه گردد.
همان گونه که دیدیم، عامل این معامله سراسر خُسران و زیان، پیروی از هوای نفس است. هوای نفس، با ابزار و روش مخصوص به

1.. غرر الحكم، ح ۸۳۵۴.

2.. همان، ح ۳۲۳۷.

  • نام منبع :
    لذّت و شادکامي از ديدگاه اسلام
    سایر پدیدآورندگان :
    مهدی عباسی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 8317
صفحه از 179
پرینت  ارسال به