167
لذّت و شادکامي از ديدگاه اسلام

بنا بر این، بستر تمام لذّت‌های انسان، در زندگی فردی وی خلاصه نمی‌شوند؛ بلکه تجربه برخی لذّت‌ها، در فضای امنی محقّق می‌شود که بخشی از آن، مربوط به محیط اجتماع است. از این رو، هر لطمه‌ای که به این فضا وارد شود، در حقیقت، لذّت زندگی را تهدید کرده است. لیکن متأسّفانه جوامع بشری، همیشه با وارد شدن این لطمات به آن، مختل شده است که اتفاقاً منشأ آن، شهوترانی برخی افراد بوالهوس بوده است.
امنیت اجتماعی، نیاز به روح جوان‌مردی در سطح جامعه دارد. مروّت، حالتی است که به فرد، اجازه تجاوز به حقوق دیگران را نمی‌دهد، چه در خلوت و چه آشکارا و در میان مردم؛ امّا همچنان که امیر مؤمنان علیه السلام فرمود، این روح، با شهوترانی افراد، از محیط زندگی بشر، دور خواهد شد:
من زادت شهوته، قلّت مروّته.۱
کسی که شهوتش زیاد باشد [و شهوترانی کند]، جوان‌مردی‌اش کم می‌شود.
اگر چه برخی احکام اجتماعی، مانند حجاب و حفظ حریم مرد و زن از سوی دین یا قانون جامعه، الزامی است، لکن تا زمانی که شهواتْ کنترل نشوند، زمینه برای پذیرش چنین احکامی هم فراهم نخواهد شد و نتیجه شهوترانی این خواهد شد که فواحش و زشتی‌ها سراسر جامعه را فرا خواهند گرفت، زن‌ها برهنه در محیط بیرون از خانه حاضر می‌شوند، قُبح و زشتی شرب خمر شکسته می شود و ... . در چنین محیطی، چگونه می‌توان از لذّتی سالم، خالی از هر ناخالصی، برتر و پایدار

1.. غرر الحکم، ح ۸۰۲۲.


لذّت و شادکامي از ديدگاه اسلام
166

چهار. محرومیت از امنیت اجتماعی

گفتیم آنچه زمینه را برای لذّت بردن از امکانات زندگی فراهم می‌نماید، آسایش زندگی است و بلکه لازمه لذّت بردن، آسایش است؛ امّا آنچه بستر را برای آسایش و لذّت بردن فراهم می‌کند، امنیت است. احساس امنیت،۱ عبارت است از احساس آزادی نسبی از خطر.۲ این احساس، وضع خوشایندی را ایجاد می‌کند و فرد در آن، دارای آرامش جسمی و روحی است. احساس امنیت، از جمله نیازهایی است که تأمین آن در سلامت روانی افراد، بسیار مؤثّر است تا جایی که آبراهام مزلو، روان‌شناس معروف انسانگرا، جایگاه این نیاز را در سطح دوم نیازهای اساسی انسان می‌داند. ارضای این نیاز، مستلزم امنیت، ثبات، نظم و رهایی از ترس و اضطراب است.۳
بخشی از این احساس امنیت، در زندگی اجتماعی انسان تأمین می‌شود که به نوبه خود، سهم عمده‌ای را در حفظ آرامش و رهایی از اضطراب افراد جامعه دارد. حال اگر به نحوی این امنیت از انسان گرفته شود، چگونه در فضایی پر از ترس و اضطراب، از مواهب زندگی لذّت خواهد برد؟ فردی که دائماً در فکر دفاع از جان و مال و حریم ناموس خویش است و هر لحظه، از تعدّی به حریم خویش در هراس است، آیا واقعاً از زندگی لذّت می‌بَرَد؟

1.. Feeling of security.

2.. بهداشت روانی، ص ۴۳.

3.. نظریه‌های شخصیت، ص ۳۶۴.

  • نام منبع :
    لذّت و شادکامي از ديدگاه اسلام
    سایر پدیدآورندگان :
    مهدی عباسی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 8831
صفحه از 179
پرینت  ارسال به