خوردن نسبت به چیزهایی است که هوایش را کرده؛ امّا نتوانسته بدانها برسد. از این رو، آرامش روانی در جامعه امروزی ـ که در یک جریان رقابت قدرت و زیاده‌خواهی قرار گرفته ـ ، گوهری است که همگان را در اضطرابش، دوباره ناآرام ساخته است.
ناکامی در کنار دیگر عوامل، قسمتی از الگوی کلّی استرس برای افراد محسوب می‌شود. هنگامی که موانعی، جلوی انگیزه‌ها و تمایلات فرد را برای رسیدن به هدف دلخواه می‌گیرند، و هدف مناسبی برای فرد وجود ندارد، ناکامی توسط وی تجربه می‌شود.^۱ گفتیم که لذّت‌هایی که علاوه بر نداشتن دو ویژگی برتری و پایداری، آلوده به پیامدهای منفی و مفسدند، مطلوب بشر نیستند. از این رو، اگر این لذّت‌ها هدف تأمین امیال کسی قرار بگیرند، قابلیت ارضای وی را ندارند. در نتیجه، فرد احساس شکست می‌کند؛ احساس شکستی که منشأ آن احساس، نیاز کاذب و یا به عبارت دیگر، هوا و هوس بوده است. از این رو بیشتر شهوترانی‌هایی که مَرکب ارتکاب گناه و معصیت نیز هستند، چیزی جز اندوهی طولانی را به ارمغان نخواهند آورد.^۲ در این باره نیز پیامبر صلی الله علیه وآله می‌فرماید:
ألا رب شهوة ساعة قد اورثت حزناً طويلاً.^۳
آگاه باشید! چه بسا شهوتی که اندوهی طولانی را به ارمغان خواهد آورد.

این، طبق فرمایش امام علی علیه السلام وجود انسانیِ انسان، بر اثر غلبه شهوات، در معرض مرض و بیماری قرار می‌گیرد.
امّا به خطر افتادن سلامت نفس، از جمله محرومیت‌های ناشی از شهوترانی و لذّت‌جویی نامطلوب است که در این جا به بررسی چند حوزه آن می‌پردازیم.

ـ مبتلا شدن به اندوه و حسرت

اگر برای ارضای تمایلات انسان، ظرفی وجود داشت که می‌توانست همه را در خود جای دهد و اگر دنیا آن قدر ظرفیت داشت که می‌توانست لذّتی برتر و پایدار را به وی عطا کند، زندگی، واقعاً خیلی شیرین و خوشایند بود؛ امّا چنان که می‌بینیم، موانع زیادی، خواه محیطی و خواه درونی، وجود دارند که مخلّ ارضای کامل تمایلات و نیازها هستند. از همین رو، امیر مؤمنان علیه السلام می‌فرماید:
للمستحلی لذة الدنيا غصة.^۱
برای کسانی که لذّت دنیا را حق خود می‌دانند، اندوه، باقی خواهد ماند.
از جمله این موانع ـ همان طور که پیش از این نیز به آن اشاره شد ـ ، برخی محدودیت‌ها و پیامدهای منفیِ مربوط به امیال و لذّت‌جویی‌هاست که موجب فشار روانی در فرد می‌گردند.^۲ یکی از این فشارها به «ناکامی»^۳ معروف است؛ زیرا این ناآرامی‌ها یا ریشه در گذشته دارد، یا در حال، و یا در آینده. امّا عدم آرامش بشر در گذشته، همان حسرت