۹۳.امام رضا عليه السلام ـ در مجموعه اى كه فضل بن شاذان از سخن ايشان درباره حكمت واجبات ، گرد آورده است ـ :پس اگر بگويند : «چرا به روزه ماه رمضان فرمان يافته اند ، نه كمتر از آن و نه بيشتر؟» ، گفته مى شود : براى آن كه انجام دادن اين مقدار روزه در توان بندگان است و نيرومند و ناتوان را فرا مى گيرد .
همانا خداوند ، واجبات را بر پايه چيزهاى غالب تر و نيروهاى فراگيرتر ، مقرّر داشته و سپس ناتوانان را رخصت داده است . خداوند بر توانمندان واجب ساخته و به بيشتر ، تشويق كرده است ؛ و اگر شايسته كمتر از آن بودند ، از تكليفشان مى كاست و اگر به بيش از آن نياز داشتند ، بر تكليفشان مى افزود .
۹۴.امام رضا عليه السلام ـ در همان مجموعه ـ :اگر بگويند : «چرا تنها در ماه رمضان روزه واجب شده است و نه ماه هاى ديگر؟» ، گفته مى شود : زيرا ماه رمضان ، ماهى است كه خداوند در آن ، قرآن را نازل كرده و در آن ميان حق و باطل ، جدايى انداخته است ، آن چنان كه خداوند فرموده است : «ماه رمضان ، ماهى كه قرآن در آن فرود آمده است تا هدايتى براى مردم و نشانه هايى روشن از هدايت و فرقان باشد» . محمّد صلى الله عليه و آله نيز در اين ماه به پيامبرى رسيده است .
و در آن ، شب قدر است كه بهتر از هزار ماه است . در آن شب ، هر امر حكمت آميزى مقدّر (جدا) مى شود و آن ، سرآغاز سال است و آنچه در طول سال از خير و شر ، زيان و سود ، يا مقدار روزى و مدّت عمر خواهد بود ، در آن شب ، مقدّر مى شود . از اين رو به آن ، «شب قدر» گويند .
۱ / ۲
حكمت روزه گرفتن
۹۵.امام على عليه السلام :خداوند ، بندگان مؤمن خويش را با نمازها ، زكات ها و تلاش براى روزه گرفتن در روزهاى واجب شده ، نگهدارى كرده است تا اعضايشان آرامش يابد و چشمانشان خشوع پيدا كند و جان هايشان رام گردد و دل هايشان متواضع شود و غرور از آنان زدوده گردد ، به سبب حكمت هايى كه در آنهاست ، چون : خاكى شدن چهره هاى عزّتمند از روى تواضع ، به زمين چسبيدن اعضاى شريف از روى فروتنى ، و چسبيدن شكم ها به پشت ها از روى رام شدن .
