263
ماه خدا جلد اوّل

۳۰۶.امام صادق عليه السلام:روزه دارى ، تنها پرهيز از خوردن و آشاميدن نيست. روزه ، شرطى دارد كه نيازمند مواظبت است تا كامل شود ، و آن ، سكوت درونى است. آيا نمى شنوى كه مريم ، دختر عمران ، گفت : « من براى خدا ، روزه اى نذر كرده ام. پس ، امروز با هيچ انسانى سخن نمى گويم» ، يعنى سكوت [ مى كنم]. پس چون روزه گرفتيد ، زبان هايتان را از دروغ نگه داريد ، چشم هايتان را فرو بنديد ، نزاع نكنيد ، حسد نورزيد ، غيبت نكنيد ، ستيزه جويى نكنيد ، دروغ نگوييد ، آميزش نكنيد ، ۱ با هم مخالفت نكنيد ، به هم خشم نگيريد ، يكديگر را ناسزا نگوييد و دشنام ندهيد ، در عبادتْ سستى نكنيد ، جدال نكنيد ، به تفرقه نگراييد ، ستم نكنيد ، با هم با سفاهت (با دل تنگى) رفتار نكنيد ، همديگر را نيازاريد ، از ياد خداوند و نمازْ غافل نشويد ، پيوسته سكوت و بردبارى و شكيبايى و راستگويى پيشه كنيد ، از اهل شَر دورى نماييد ، و از سخن ناروا ، دروغ ، افترا ، دشمنى ، بدگمانى ، غيبت و سخن چينى بپرهيزيد.
از آنان باشيد كه روى به آخرت دارند. چشم به راه روزهاى خود باشيد. منتظر آنچه خداوند به شما وعده داده است ، باشيد. براى ديدار با خدا ره توشه برگيريد. آرامش و وقار و خشوع و خضوع داشته باشيد. فروتنىِ بنده بيمناك از مولايش را داشته باشيد. حيران و بيمناك و اميدوار ، شيفته وهراسناك ، خواستار و ترسناك باشيد ، آن چنان كه دل ها را از عيب ها پاك ، درون خويش را از آلودگى پيراسته ، و بدن را از آلودگى ، تميز مى نما.
چنان باش كه از غير خدا به خدا بيزارى بجويى و در روزه دارى ات ، با سكوت همه جانبه از آنچه خداوند ، تو را در نهان و آشكار از آن نهى كرده ، با او دوستى كنى و در نهان و آشكارت از او به حق ، خشيت داشته باشى و خود را در روزهاى روزه دارى ات به خدا بخشنده باشى و دلت را براى او خالى ساخته و جان خويش را در آنچه فرمانت داده و به آن فرا خوانده است ، بخشيده باشى.
پس ، هر گاه همه اينها را انجام دادى ، تو روزه دار واقعى براى خدايى و آنچه فرموده ، ادا كرده اى؛ و از آنچه برايت بيان كردم ، هر چه بكاهى ، به همان مقدار ، از [ فضيلت] روزه ات كاسته شده است.

1.اگر چه همه نسخه هاى در دسترس به يك گونه اند ، امّا احتمال دارد كه متن اصلى ، به گونه اى ديگر باشد ، زيرا سياق روايت ، نهى از امور اخلاقى است .


ماه خدا جلد اوّل
262

۳۰۶.الإمام الصادق عليه السلام :إنَّ الصِّيامَ لَيسَ مِنَ الطَّعامِ وَالشَّرابِ وَحدَهُ ؛ إنَّما لِلصَّومِ شَرطٌ يَحتاجُ أن يُحفَظَ حَتّى يَتِمَّ الصَّومُ ؛ وهُوَ الصَّمتُ الدّاخِلُ ، أما تَسمَعُ ما قالَت مَريَمُ بِنتُ عِمرانَ : « إِنِّى نَذَرْتُ لِلرَّحْمَـنِ صَوْمًا فَلَنْ أُكَلِّمَ الْيَوْمَ إِنسِيًّا »؟ ! يَعني صَمتا .
فَإِذا صُمتُم فَاحفَظوا ألسِنَتَكُم عَنِ الكَذِبِ ، وغُضّوا أبصارَكُم ، ولا تَنازَعوا ، ولا تَحاسَدوا ، ولا تَغتابوا ، ولا تَمارَوا ، ولا تَكذِبوا ، ولا تُباشِروا ، ۱ ولا تَخالَفوا ، ولا تَغاضَبوا ، ولا تَسابّوا ، ولا تَشاتَموا ، ولا تَفاتَروا ، ولا تَجادَلوا ، ولا تَنادّوا ، ولا تَظلِموا ، ولا تَسافَهوا ، ولا تَضاجَروا ، ولا تَغفُلوا عَن ذِكرِ اللّهِ وعَنِ الصَّلاةِ .
وَالزَمُوا الصَّمتَ وَالسُّكوتَ ، وَالحِلمَ وَالصَّبرَ وَالصِّدقَ ، ومُجانَبَةَ أهلِ الشَّرِّ .
وَاجتَنِبوا قَولَ الزّورِ وَالكَذِبَ وَالفَريَ ، وَالخُصومَةَ وظَنَّ السّوءِ ، وَالغيبَةَ وَالنَّميمَةَ .
وكونوا مُشرِفينَ عَلَى الآخِرَةِ ، مُنتَظِرينَ لِأَيّامِكُم ، مُنتَظِرينَ لِما وَعَدَكُمُ اللّهُ ، مُتَزَوِّدينَ لِلِقاءِ اللّهِ ، وعَلَيكُمُ السَّكينَةَ وَالوَقارَ ، وَالخُشوعَ وَالخُضوعَ وذُلَّ العَبدِ الخائِفِ مِن مَولاهُ ، حائِرينَ خائِفينَ راجينَ ، مَرغوبينَ مَرهوبينَ ، راغِبينَ راهِبينَ ، قَد طَهَّرتُمُ القُلوبَ مِنَ العُيوبِ ، وتَقَدَّسَت سَرائِرُكُم مِنَ الخُبثِ ، ونَظَّفتَ الجِسمَ مِنَ القاذوراتِ ، وتَبَرَّأتَ إلَى اللّهِ مِن عَداهُ ، ووالَيتَ اللّهَ في صَومِكَ بِالصَّمتِ مِن جَميعِ الجِهاتِ مِمّا قَد نَهاكَ اللّهُ عَنهُ فِي السِّرِّ وَالعَلانِيَةِ ، وخَشيتَ اللّهَ حَقَّ خَشيَتِهِ في سِرِّكَ وعَلانِيَتِكَ ، ووَهَبتَ نَفَسكِ للّهِِ في أيّامِ صَومِكَ ، وفَرَّغتَ قَلبَكَ لَهُ ، ووَهَبتَ نَفسَكَ لَهُ فيما أمَرَكَ ودَعاكَ إلَيهِ .
فَإِذا فَعَلتَ ذلِكَ كُلَّهُ فَأَنتَ صائِمٌ للّهِِ بِحَقيقَةِ صَومِهِ ، صانِعٌ لِما أمَرَكَ ، وكُلَّما نَقَصتَ مِنها شَيئا فيما بَيَّنتُ لَكَ فَقَد نَقَصَ مِن صَومِكَ بِمِقدارِ ذلِكَ . ۲

1.كذا في النسخ الموجودة بأيدينا ، ويحتمل أن يكون اللفظ بشكل آخر؛ فإنّ سياق الحديث هو النهي عن الأخلاق الذميمة .

2.النوادر للأشعري : ۲۱ / ۱۰ عن جرّاح المدائني ، بحار الأنوار : ۹۶ / ۲۹۲ ذيل ح ۱۶ .

  • نام منبع :
    ماه خدا جلد اوّل
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ریشهری، با همکاری: رسول افقی، ترجمه: جواد محدّثی
    تعداد جلد :
    2
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1383
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 4064
صفحه از 560
پرینت  ارسال به