دسته سوم . آدابى كه مراعات آنها ، شرط رسيدن به بهره ورى كامل از ميهمانى الهى است . اگر از بخش سوم ، باب اوّل را استثنا كنيم ، ابواب ديگر اين بخش ـ كه بيشترين مقدار از حجم كتاب را تشكيل داده اند ـ به اين دسته از آداب مى پردازند . تلاش شده تا همه عناصرى كه در متون و منابع اسلامى ، به تحقّق اين نوع بهره ورى از ميهمانى الهى نقش دارند ، گردآورى شوند؛ ليكن بايد توجّه داشت كه اينها آداب استحبابى اند و هر كس مى تواند به اندازه توان و حال و فرصتى كه دارد ، از آنها بهره مند گردد .

بخش چهارم : بهترين شب هاى ميهمانى خدا

شب قدر ، برترين ، سودمندترين و بابركت ترين شب ماه مبارك رمضان است . قرآن كريم ، اين شب را چنين توصيف مى كند :
«لَيْلَةُ الْقَدْرِ خَيْرٌ مِّنْ أَلْفِ شَهْرٍ ؛ ^۱
شب قدر ، بهتر از هزار ماه است» .
اين آيه قرآن ، دلالت مى كند كه اين شب ارزشمند ، بركات و بخشش هاى زيادى براى اهل مراقبت دارد ؛ بركاتى كه بالاتر از بركات كارهاى شايسته در هزار ماه (يعنى كمى بيشتر از عمر متوسّط يك انسان) هستند . از اين رو ، پيامبر خدا فرمود :

۰.شَهرُ رَمَضانَ سَيِّدُ الشُّهورِ ، و لَيلَةُ القَدرِ سَيِّدَةُ اللَّيالى ؛ ^۲

۰.ماه رمضان ، سرور ماه هاست و شب قدر ، سرور شب هاست .

بر اين اساس ، در اين مجموعه ، بخشى مستقل با هدف بيان معارف مربوط به اين شب و آداب آن ، اختصاص يافته است .

در تبيين پاسخ پيامبر ، مى توان گفت كه گناهان ، آفاتى هستند كه حيات معنوى انسان را تهديد مى كنند و مانع شكوفايى آن مى شوند . از اين رو ، با وجود گناهان ـ كه مانع رشد معنوى انسان اند ـ روزه هرگز نمى تواند موجب تحوّل معنوى در انسان شود . بنا بر اين ، روزه دارِ مبتلا به آفت گناه ، از روزه اش بهره نمى برد و به تعبير پيامبر خدا :

۰.رُبَّ صائِمٍ حَظُّهُ مِن صِيامِهِ الجوعُ وَ العَطَشُ ، و رُبَّ قائِمٍ حَظُّهُ مِن قِيامِهِ السَّهَرُ ؛ ^۱

۰.چه بسا روزه دارى كه بهره اش از روزه خويش ، گرسنگى و تشنگى است و چه بسا نمازخوانى كه بهره اش از سحرخيزى ، بيدار ماندن است!

۰.امام على عليه السلام نيز در اين زمينه مى فرمايد :كَم مِن صائِمٍ لَيسَ لَهُ مِن صِيامِهِ إلاَّ الجوعُ وَ الظَّمَأُ ، و كَم مِن قائِمٍ لَيسَ لَهُ مِن قِيامِهِ إلاَّ السَّهَرُ و العَناءُ ، حَبَّذا نَومُ الأَكياسِ و إفطارُهُم ؛ ^۲

۰.چه بسا روزه دارى كه از روزه اش جز گرسنگى و تشنگى ، بهره اى ندارد و چه بسا نمازخوانى كه از نمازش جز بيدارى و رنج ، بهره اى نمى برد . خوشا خواب و خوراكِ خردمندان هوشيار! ^۳

بنا بر اين ، پرهيز از مفطِرات روزه ، شرط ورود به ميهمانى الهى است و پرهيز از گناهان ، شرط بهره ورى از بركات آن .