فصل چهارم : دعاهاى آمادگى براى ميهمانى خدا
۴ / ۱
دعاهاى آخر شعبان
۲۴۱.امام صادق عليه السلام ـ در دعاى خويش در آخر شعبان ـ :[خدايا!] اين ماه مبارك ، كه قرآن را در آن فرو فرستاده اى و آن را مايه هدايت مردم و نشانه هايى روشن از هدايت و فرقان قرار داده اى ، فرا رسيد . پس ، ما را در اين ماه ، سالم بدار و نيز آن را براى ما و از ما سلامت بدار ، در آسانى و تن درستى از سوى خودت! ۱
۲۴۲.امام صادق عليه السلام ـ از جمله دعاهايى كه در آخرين شب شعبان و اوّلين شب ماه رمضان مى خوانْد ـ :خداوندا! اين ماه مبارك ، كه قرآن را در آن فرو فرستاده اى و آن را مايه هدايت مردم و نشانه هايى روشن از هدايت و فرقان قرار داده اى ، فرا رسيد . پس ، ما را در اين ماه ، سالم بدار و نيز آن را براى ما سالم بدار و آن را با آسانى و تن درستى از سوى خودت ، از ما دريافت كن . اى كه اندك را مى گيرى و پاداش بسيار مى دهى! اندك را از من بپذير!
خداوندا! از تو مى خواهم كه به سوى هر نيكى ، راهى و در برابر هر آنچه دوست ندارى ، باز دارنده اى برايم قرار دهى! اى مهربان ترينِ مهربانان؛ اى كه از من و از گناهانى كه در نهان انجام داده ام ، چشم پوشيدى ؛ اى آن كه مرا به خاطر نافرمانى ها مؤاخذه ننمودى! ببخشاى ، ببخشاى ، ببخشاى ، اى بزرگوار!
خدايا! پندم دادى ، پند نگرفتم ! از گناهانت بازم داشتى ، دست برنداشتم ! چه عذرى دارم؟! پس بر من ببخشاى ، اى بزرگوار! ببخشاى ، ببخشاى!
خداوندا! از تو آسودگى را به هنگام مرگ و بخشايش را به هنگام حساب ، مى خواهم . بنده ات گناه بزرگ آورْد . اينك ، گذشت از سوى تو ، نيكوست ، اى شايسته تقوا و اى شايسته آمرزش! ببخشاى ، ببخشاى!
خداوندا! من بنده تو و فرزند بنده و كنيز تو ام ، ناتوانى كه نيازمند رحمت توست ؛ و تويى كه بر بندگانت ، توانگرى و بركت را فرو مى فرستى و چيره بااقتدارى و كارهاى بندگان را شمرده و روزى هايشان را تقسيم كرده اى و آنان را با زبان ها و رنگ هاى گوناگون ، قرار داده اى ، آفرينشى پس از آفرينشى .
بندگان ، نه دانش تو را دارند و نه قدرت تو را . همه ما نيازمند رحمت توييم . پس ، روى رحمت را از من برنگردان و مرا در كار و اميد و تقدير خويش ، از بندگان شايسته ات قرار بده!
خداوندا! مرا به نيكوترين ماندن ، باقى بدار و به بهترين فنا ، فانى ساز : بر دوستى با دوستانت و دشمنى با دشمنانت و شوق به درگاهت و هراس از عظمتت و خشوع و وفا و تسليم نسبت به خودت و باور به كتابت و پيروى از سنّت فرستاده ات .
خداوندا! آنچه در دلم هست ، از : شك و ترديد ، يا انكار و يأس ، يا شادى بى جا و غرور ، يا سرمستى و غرور ، يا ريا و آوازه خواهى ، يا دشمنى و نفاق ، يا كفر و تبهكارى و نافرمانى ، يا خودبزرگ بينى و يا هر چه كه دوست نمى دارى ـ پروردگارا ـ از تو مى خواهم كه آنها را به ايمان به وعده ات ، وفا به پيمانت ، رضا به تقديرت ، پارسايى در دنيا ، شوق به آنچه پيش توست ، بزرگوارى ، آرامش و توبه راستين ۲ ، تبديل كنى! اى پروردگار جهانيان! اينها را از تو مى طلبم .
خدايا! چون بردبارى ، نافرمانى ات مى كنند و چون بزرگوار و بخشنده اى ، فرمانت مى برند ، آن چنان كه گويا نافرمانى ات نكرده اند . من و آن كه نافرمانى تو نكرده است ، ساكنان زمين توييم . پس با عطاى خويش بر ما ، بخشنده و خيررسان باش ، اى مهربان ترينِ مهربانان!
درود خدا بر محمّد و خاندان او ، درودى پيوسته و بى شمار ، درودى كه ارزش آن را كسى جز تو نداند ، اى مهربان ترينِ مهربانان!
1.معناى «ما را در اين ماه ، سالم بدار» ، آن است كه چيزى مانند بيمارى و غير آن براى ما پيش نيايد كه نتوانيم روزه بگيريم . و معناى «آن را براى ما سالم بدار» ، اين است كه ماه رمضان ، روشن باشد و چنان نباشد كه اوّل و آخرش ، قطعى نباشد و روزه و عيد فطر ، آشفته گردد . و معناى «آن را از ما سلامت بدار» ، اين است كه ما را در اين ماه ، از گناهان ، حفظ كن (مجمع البحرين : ۲ / ۸۷۴) .
2.در متن عربى ، «توبةً نَصوحا (توبه نصوح)» آمده است . توبه نصوح ، يعنى توبه درست و بى غل و غش ؛ توبه اى كه پس از آن ، انسان به گناه برنگردد (ر . ك : مجمع البحرين : ۳ / ۱۷۸۹) .
