فصل دوم : آمادگى براى ميهمانى خدا
۲ / ۱
خطبه هاى پيامبر ، هنگام فرا رسيدن ماه رمضان
۲۱۸.امام رضا عليه السلام ـ به نقل از پدرانش عليهم السلام، از امام على عليه السلام ـ : روزى ، پيامبر خدا براى ما خطبه خواند و فرمود :
«اى مردم! همانا ماه خدا ، همراه با بركت و رحمت و آمرزش ، به شما روى آورده است ؛ ماهى كه نزد خدا برترينِ ماه هاست و روزهايش برترينِ روزها ، شب هايش برترينِ شب ها و ساعاتش برترينِ ساعات است .
ماهى است كه در آن به ميهمانى خدا دعوت شده ايد و از شايستگانِ كرامت الهى قرار داده شده ايد . نَفَس هايتان در آن ، تسبيح است ، خوابتان در آن ، عبادت ، عملتان در آن ، پذيرفته و دعايتان در آن ، مورد اجابت است .
پس با نيّت هاى راست و دل هاى پاك ، از پروردگارتان بخواهيد تا براى روزه دارىِ آن و تلاوت كتاب خويش ، توفيقتان دهد ؛ چرا كه بدبخت ، كسى است كه در اين ماه بزرگ ، از آمرزش الهى محروم بماند .
با گرسنگى و تشنگى خود در اين ماه ، گرسنگى و تشنگىِ روز قيامت را ياد كنيد ؛ به نيازمندان و بينوايانتان صدقه بدهيد ؛ به بزرگان خود احترام ، و بر كوچك هايتان ترحّم ، و به بستگانتان نيكى كنيد ؛ زبانتان را نگه داريد ؛ چشم هايتان را از آنچه نگاه به آن حلال نيست ، بپوشانيد ؛ گوش هايتان را از آنچه شنيدنش حلال نيست ، فرو بنديد ؛ به يتيمان مردم ، محبّت كنيد تا بر يتيمان شما محبّت ورزند ؛ از گناهانتان به پيشگاه خداوند توبه كنيد ؛ در هنگام نمازها ، دستانتان را بر آستان او به دعا بلند كنيد ، كه آن هنگام (وقت نماز) ، برترينِ ساعت هاست و خداوند با نظر رحمت به بندگانش مى نگرد و هر گاه با او مناجات كنند ، پاسخشان مى دهد و چون او را صدا بزنند ، جوابشان مى گويد و چون او را بخوانند ، اجابتشان مى كند .
اى مردم! جان هاى شما در گرو كارهاى شماست ، پس با آمرزش خواهى خود ، آنها را آزاد سازيد ؛ و پشت هاى شما از بار گناهانتان سنگين است ، پس با طول دادن سجده هاى خود ، آنها را سبك كنيد ، و بدانيد كه خداوند ـ كه يادش والاست ـ به عزّت خود ، سوگند خورده است كه نمازگزاران و سجده كنندگان را عذاب نمى كند و در روزى كه مردم در پيشگاه پروردگار جهانيان [براى حساب ]مى ايستند ، آنان را با آتش ، هراسان نمى سازد .
اى مردم ! هر كه از شما در اين ماه ، روزه دارى را افطار دهد ، پاداش او براى آن ، نزد خدا ، آزاد كردن يك برده و آمرزش گناهان گذشته اوست» .
پس گفتند : اى پيامبر خدا ! همه ما توانايىِ اين كار را نداريم!
پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود : «خود را از آتش نگه داريد ، هر چند با يك دانه خرما ؛ مخود را از آتش نگه داريد ، هر چند با يك جرعه آب .
اى مردم! هر كس اخلاقش را در اين ماه ، نيكو سازد ، براى او وسيله عبور از صراط خواهد بود ، در آن روز كه گام ها بر صراط مى لغزد ؛ و هر كس در اين ماه بر بردگان خود آسان بگيرد ، خداوند حساب او را سبك خواهد گرفت ؛ و هر كس در اين ماه ، شرّ خود را [از ديگران] باز دارد ، خداوند در روز ديدارش ، غضب خويش را از او باز خواهد داشت ؛ و هر كه در اين ماه ، يتيمى را گرامى بدارد ، در روز ديدار ، خداوند ، گرامى اش خواهد داشت ؛ و هر كه در آن به خويشاوند خود نيكى كند ، در روز ديدار ، خداوند با رحمتش به او نيكى خواهد كرد ؛ و هر كس در آن از خويشان خود ببُرد ، خداوند در روز ديدار ، رحمتش را از او قطع خواهد نمود ؛ و هر كس در آن ، نماز مستحبّى بخواند ، براى او دورى از آتش ، نوشته مى شود ؛ و هر كس واجبى را در آن ادا كند ، پاداش كسى را دارد كه هفتاد واجب را در ماه هاى ديگر ، ادا كرده است ؛ و هر كس در آن بر من زياد صلوات بفرستد ، خداوند در روزى كه وزنه اعمال ، سبك مى شود ، وزنه اعمال او را بيفزايد ؛ و هر كس در آن ، آيه اى از قرآن تلاوت كند ، پاداش كسى را دارد كه در ماه هاى ديگر ، ختم قرآن كرده است .
اى مردم! در اين ماه ، درهاى بهشت ، بازند . پس ، از پروردگارتان بخواهيد كه آنها را بر شما نبندد ؛ و درهاى دوزخ ، بسته اند . پس ، از پروردگارتان بخواهيد كه آنها را بر شما نگشايد ؛ و شيطان ها در بندند . پس ، از پروردگارتان بخواهيد كه آنها را بر شما مسلّط نسازد» .
من برخاستم و گفتم : اى پيامبر خدا! برترينِ كارها در اين ماه چيست؟
فرمود : «اى ابو الحسن! برترينِ كارها در اين ماه ، پرهيز از حرام هاى الهى است» . سپس گريست .
گفتم : اى پيامبر خدا! سبب گريه شما چيست؟
فرمود : «اى على! بر اين مى گريم كه حرمت تو را در اين ماه مى شكنند . گويا مى بينم تو در حال نماز براى پروردگار خويشى ، كه نگون بخت ترينِ اوّلين و آخرين ، همو كه برادر پى كننده ناقه قوم ثمود است ، برمى خيزد و بر فرق سرت ضربتى مى زند و محاسنت ، از خون سرت ، رنگين مى شود» .
گفتم : اى پيامبر خدا! آيا در آن حالت ، دينم سالم است؟
فرمود : «دينت ، سالم است» .
سپس فرمود : «اى على! هر كس تو را بكشد ، مرا كشته است و هر كس تو را دشمن بدارد ، مرا دشمن داشته است و هر كس تو را ناسزا گويد ، مرا ناسزا گفته است ؛ چرا كه تو از من هستى ، همچون جان من . روح تو ، از روح من است و سرشت تو ، از سرشت من . خداى متعال ، من و تو را آفريد و من و تو را برگزيد و مرا براى پيامبرى ، و تو را براى امامت ، انتخاب كرد . هر كس امامت تو را انكار كند ، نبوّت مرا انكار كرده است .
اى على! تو وصىّ من ، پدر فرزندان من ، همسر دختر من و جانشين من بر امّتم هستى ، در حال حياتم و پس از مرگم . فرمان تو ، فرمان من است و نهى تو ، نهى من است . سوگند به خدايى كه مرا به نبوّت برانگيخت و مرا بهترينِ آفريدگان قرار داد ، تو حجّت پروردگار بر خلق اويى و امين او بر رازش و جانشين او بر بندگانش» .
