607
ماه خدا جلد دوّم

ج ـ دعاهاى وارد شده در «المصباح» ابن باقى

۵۷۴.المصباح كفعمى :و امّا دعاهاى المصباح سيّد ابن باقى ۱ :
پس در شب اوّل مى گويى:
«خداوندا! بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و مرا حِلمى ببخش كه درِ جهالت را بر من ببندد و از هر گم راهى ، هدايتى ببخش كه با آن بر من منّت مى گذارى و بى نيازى اى ببخش كه با آن درِ هر نيازمندى اى را بر من مى بندى و نيرويى ببخش كه با آن هر ناتوانى اى را از من بر مى گردانى و عزّتى ببخش كه با آن مرا از هر خوارى اى كرامت مى بخشى و رفعتى ببخش كه با آن مرا از هر پستى اى بر مى آورى و امنيّتى ببخش كه با آن هر بيمى را از من بر مى گردانى و عافيتى ببخش كه با آن مرا از هر بلايى مى پوشانى و دانشى ببخش كه با آن هر يقينى را به رويم مى گشايى و يقينى ببخش كه با آن هر شكّى را از من مى زدايى و دعايى ببخش كه با آن همين امشب ، در همين ساعت و هم اكنون ، اجابت را برايم مى گسترى ـ اى بزرگوار ـ و بيمى ببخش كه با آن هر رحمتى را بر من مى گسترى و عصمتى ببخش كه با آن ميان من و گناهانْ فاصله مى اندازى تا آن كه با آن ، پيش تو در ميان معصومان به رستگارى رسم ، به رحمتت ، اى مهربان ترينِ مهربان!».
و در شب دوم [ مى گويى]:
«اى پشت و پناه پناهجويان! بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و مرا دژ و پناهگاه باش! اى پناه پناهندگان! بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و برايم پناهگاه و پشتيبان و ياور باش! اى فريادرس دادخواهان! بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و براى من ، فريادرس و پناه باش! اى سرپرست مؤمنان! بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و برايم سرپرست باش!
اى پناه غم هاى اهل ايمان! بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و غصّه ام را بزداى و اندوهم را برطرف كن و در اين ماه بزرگ ، مرا به سعادتى برسان كه پس از آن ، دچار شقاوت نشوم ، اى مهربان ترينِ مهربانان!».
و در شب سوم [ مى گويى]:
«خداوندا!عمرم رابلند گردان؛ روزى ام را وسعت بخش؛ جسمم را تن درستى بده؛ مرا به آرزويم برسان؛ اگر از اهل شقاوت بوده ام ، مرا از ميان بدبختان محو كن و در ميان سعادتمندان بنويس! همانا تو آنچه را خواهى ، محو مى كنى و آنچه را خواهى ، نگه مى دارى و كتاب اصلى (لوح محفوظ) ، پيش توست.
خداوندا! در اين شب ، حاجتم را با تو در ميان گذاشتم و نياز و بى نوايى ام را به آستانت آوردم تا رحمت و بخشايش تو ، امشب ، مرا فراگيرد. من به رحمت تو اميدوارتر از عمل خويشم و آمرزش و رحمت تو ، گسترده تر از گناهان من است. پس ، هر حاجتى را از من كه صلاح من و خرسندى تو در آن است ، با قدرتت بر آن و آسانى آن بر تو ، برآور! من جز از سوى تو به خيرى نرسيده ام و جز تو ، كسى بدى را از من برنگردانده است و اميدم براى دين و دنيا و آخرتم و براى روز نياز و تهى دستى ام ، آن روز كه من در گور نهاده مى شوم و مردم ، مرا با عملم تنها مى گذارند ، جز به تو نيست ، اى پروردگار جهانيان ، اى مهربان ترينِ مهربانان!».
و در شب چهارم [ مى گويى]:
«خداوندا! از تو مى خواهم ـ سرورم ـ خواستنِ بينواى نيازمند به درگاهت و هراسان و پناهنده به آستانت. از تو مى خواهم ـ سرورم ـ كه بر محمّد و خاندان محمّد درود فرستى و مرا از خوارىِ دنيا و عذاب آخرت ، در امان دارى و امشب و در اين ماه ، عمل مرا دو چندان كنى و بر بينوايى ام رحم كنى و از گناهانى كه بر من بر شمرده اى ، درگذرى ؛ گناهانى كه از بندگانت پنهان است و از روى نيكى بر من پوشانده اى و مرا از ننگ و عار آن در اين دنيا ، نگه داشته اى. پس ، تو را بر اين نعمت و در هر حال سپاس.
پروردگارا! از تو مى خواهم بر محمّد و خاندان محمّد درود فرستى و با پوشاندن آن عيب در آخرت ، نعمتت را بر من كامل سازى و با نعمت و احسانت ، مرا از رسوايى و ننگ آن ، ايمن دارى ، اى مهربان ترينِ مهربانان!».
و در شب پنجم [ مى گويى]:
«خداوندا! از تو مى خواهم كه با بهترين چيزى كه از رحمتت اميدوارم ، پاداش مرا كامل سازى و هر بدى را از من دورگردانى ، كه من جز به عنايت تو نمى توانم آنچه را از آن بيم دارم ، دفع كنم. شب فرا رسيده و من در گرو عمل خويشم و كار و تقدير ، در دستان توست و هيچ كس ، نيازمندتر از من نيست. پس بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و ظلم و گناه مرا ، نادانى و جدّى و شوخى مرا و نيز هر گناهى را كه مرتكب شده ام، بيامرز و مرا بى رنج و دشوارى ، به روزى ام برسان ، و روح و جسمم را در طلب آنچه برايم مقدّر نكرده اى، به نابودى نيفكن ، اى مهربان ترينِ مهربانان!».
و در شب ششم [ مى گويى]:
«خداوندا! از زبان پيامبرت صلى الله عليه و آله كسانى را ملامت كرده و فرموده اى: « بگو: كسانى را كه بجز خدا معبود مى پنداريد ، بخوانيد . آنان نمى توانند زيان را از شما بزدايند و نه تغييرى پديد آورند» .
پس ، اى آن كه جز تو ، كسى توان رنج زدايى و دفع ضرر از ما را ندارد! بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و زيان و رنج مرا بزداى و از من دور گردان و در اين ماه بزرگ ، مرا از خوارىِ گناهان ، به عزّت اطاعت ببر ، اى مهربان ترينِ مهربانان!».
و در شب هفتم [ مى گويى]:
«خداوندا! كنار كشيدن از سراى فريب و غرور ، و بازگشت به سراى جاودانگى ، و آمادگى براى مرگ را پيش از فرا رسيدن فوت ، روزى ام كن.
خداوندا! از تو مى خواهم ـ و تو را قسم مى دهم به هر اسمى كه دارى؛ اسمى كه هر يك از بندگانت تو را به آن ، ناميده است يا آن را در علم غيبى كه نزد توست ، برگزيده اى ، و تو را به آن نام بزرگى مى خوانم كه بر تو حتمى ساخته كه هر كس تو را به آن بخواند ، پاسخش دهى ـ كه بر محمّد وخاندان محمّد درود فرستى و مرا امشب به سعادتى برسانى كه پس از آن ، هرگز بدبخت نشوم ، اى مهربان ترينِ مهربانان!».
و در شب هشتم [ مى گويى]:
«خداوندا! از تو مى خواهم بر محمّد و خاندان محمّد درود فرستى و مرا دلى خاشع و زبانى راستگو و تنى شكيبا عطا كنى و پاداش آن را بهشت قرار دهى ، اى مهربان ترينِ مهربانان!».
و در شب نهم [ مى گويى]:
«خداوندا! مرا به طلبِ آنچه با نيرو و قدرتت از من بازداشته اى ، نيازماى و مرا ـ پروردگار ـ با روزىِ گسترده و حلال خود ، از حرام خويش بى نياز گردان و مرا پاك دامنى در شكم و شهوت ، روزى كن ، و هر اندوه و غمى را از من برطرف ساز ، و مرا به شماتت دشمنم دچار مكن، و مرا در شب قدر، بر بهترين چيزى كه هيچ يك از بندگانت آن را نديده است ، موفّق بدار ، و مرا به آنچه محمّد و خاندان محمّد را ـ كه درودت بر او و آنان باد ـ به آن توفيق داده اى ، موفّق بدار و با من چنين كن، اكنون، اكنون!» [ ،بگو] تا آن كه نَفَست به پايان رسد.
و اين دعا را در هر يك از شب هاى دهه آخر مى گويى.
و در شب دهم [ مى گويى]:
«خداوندا ، اى پروردگار ماه رمضان و نازل كننده قرآن! اين ، ماه رمضان ، سپرى شد پروردگارا! به ذات بزرگوار تو پناه مى برم از اين كه سپيده امشب بدمد ، يا ماه رمضان به پايان رسد، در حالى كه مرا نزد تو ، كيفر يا گناهى مانده باشد كه بخواهى در روز ديدارت ، مرا به سبب آن كيفر دهى ، مگر آن كه با كَرَم و بخشش خود ، آن را آمرزيده باشى ، اى مهربان ترينِ مهربانان!
خداوندا! بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست! همانا تو ستوده و شكوهمندى».
و در حالى كه ايستاده ، نشسته و يا در حال ركوع و سجودى ، بسيار بگو:
«اى تدبيركننده امور، اى برانگيزاننده هر كه در گورهاست، اى جارى سازنده درياها ، اى نرم سازنده آهن براى داوود عليه السلام! بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و با من [چنين و چنان كن] ۲ هم اكنون ، هم اكنون!» [ ، بگو ]تا آن كه نَفَست قطع شود.

1.سيّد ابن طاووس در الإقبال ، اين دعاها را پس از دعاهاى پيشين با ترتيب و نقل ديگرى و نيز اندك تفاوت هايى در متن آنها آورده است .

2.مقصود نام بردن حاجت است .


ماه خدا جلد دوّم
606

ج ـ الأَدعِيَةُ الوارِدَةُ في مِصباحِ ابنِ باقي رحمه الله

۵۷۴.المصباح للكفعمي :وأمّا أدعِيَةُ مِصباحِ السَّيِّدِ ابنِ باقي ۱ فَقُل فِي اللَّيلَةِ الاُولى :
اللّهُمَ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وآلِ مُحَمَّدٍ وَاقسِم لي حِلما يَسُدُّ عَنّي بابَ الجَهلِ، وهُدىً تَمُنُّ بِهِ عَلَيَّ مِن كُلِّ ضَلالَةٍ ، وغِنىً تَسُدُّ بِهِ عَنّي بابَ كُلِّ فَقرٍ ، وقُوَّةً تَرُدُّ بِها عَنّي كُلَّ ضَعفٍ ، وعِزّا تُكرِمُني بِهِ عَن كُلِّ ذِلَّةٍ ، ورِفعَةً تَرفَعُني بِها عَن كُلِّ ضَعَةٍ ، وأمنا تَرُدُّ بِهِ عَنّي كُلَّ خَوفٍ ، وعافِيَةً تَستُرُني بِها مِن كُلِّ بَلاءٍ ، وعِلما تَفتَحُ لي بِهِ كُلَّ يَقينٍ ، ويَقينا تَذهَبُ بِهِ عَنّي كُلَّ شَكٍّ ، ودُعاءً تَبسُطُ لي بِهِ الإِجابَةَ في هذِهِ اللَّيلَةِ وفي هذِهِ السّاعَةِ السّاعَةِ السّاعَةِ يا كَريمُ، وخَوفا تَنشُرُ لي بِهِ كُلَّ رَحمَةٍ ، وعِصمَةً تَحولُ بِها بَيني وبَينَ الذُّنوبِ حَتّى اُفلِحَ بِها بَينَ المَعصومينَ عِندَكَ ، بِرَحمَتِكَ يا أرحَمَ الرّاحِمينَ .
وفِي اللَّيلَةِ الثّانِيَةِ :
يا ظَهرَ اللاّجِئينَ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وآلِ مُحَمَّدٍ ، وكُن لي حِصنا وحِرزا يا كَهفَ المُستَجيرينَ ، صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وآلِ مُحَمَّدٍ وكُن لي كَهفا وعَضُدا وناصِرا يا غِياثَ المُستَغيثينَ ، صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وآلِ مُحَمَّدٍ وكُن لي غِياثا ومُجيرا يا وَلِيَّ المُؤمِنينَ ، صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وآل مُحَمَّدٍ وكُن لي وَليّا يا مُجيرَ غُصَصِ المُؤمِنينَ ، صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وآلِ مُحَمَّدٍ وأجِر غُصَّتي ونَفِّس هَمّي وأسعِدني في هذَا الشَّهرِ العَظيمِ سَعادَةً لا أشقى بَعدَها يا أرحَمَ الرّاحِمينَ .
وفِي اللَّيلَةِ الثّالِثَةِ :
اللّهُمَّ امدُد لي في عُمُري وأوسِـع لي في رِزقي وأصِحَّ جِسمي وبَلِّغني أمَلي ، وإن كُنتُ مِنَ الأَشقِياءِ فَامحُني مِنَ الأَشقِياءِ وَاكتُبني مِنَ السُّعَداءِ ، فَإِنَّكَ تَمحو ما تَشاءُ وتُثبِتُ وعِندَكَ اُمُّ الكِتابِ ، اللّهُمَّ إيّاكَ تَعَمَّدتُ بِحاجَتي في هذِهِ اللَّيلَةِ ، وبِكَ أنزَلتُ فَقري ومَسكَنَتي لِتَسَعَنِي اللَّيلَةَ بِرَحمَتِكَ وعَفوِكَ ، وأنَا لِرَحمَتِكَ أرجى مِنّي لِعَمَلي ، ومَغفِرَتُكَ ورَحمَتُكَ أوسَعُ مِن ذُنوبي ، فَاقضِ لي كُلَّ حاجَةٍ هِيَ لي صَلاحٌ ولَكَ رِضىً بِقُدرَتِكَ عَلى ذلِكَ وتَيسيرِهِ عَلَيكَ ، فَإِنّي لَم اُصِب خَيرا قَطُّ إلاّ مِنكَ ، ولَم يَصرِف عَنّي أحَدٌ سوءا قَطُّ غَيرُكَ ، ولَيسَ رَجائي لِديني ودُنيايَ وآخِرَتي ولا لِيَومِ فَقري وفاقَتي يَومَ اُدلى في حُفرَتي وتُفرِدُنِي النّاسُ بِعَمَلي غَيرَكَ ، يا رَبَّ العالَمينَ يا أرحَمَ الرّاحِمينَ .
وفِي اللَّيلَةِ الرّابِعَةِ :
اللّهُمَّ إنّي أسأَلُكَ يا سَيِّدي سُؤالَ مِسكينٍ فَقيرٍ إلَيكَ خائِفٍ مُستَجيرٍ ، أسأَلُكَ يا سَيِّدي أن تُصَلِّيَ عَلى مُحَمَّدٍ وآلِ مُحَمَّدٍ ، وأن تُجيرَني مِن خِزيِ الدُّنيا ومِن عَذابِ الآخِرَةِ ، وتُضاعِفَ لي في هذِهِ اللَّيلَةِ وفي هذَا الشَّهرِ عَمَلي وتَرحَمَ مَسكَنَتي ، وتَتَجاوَزَ عَمّا أحصَيتَهُ عَلَيَّ وخَفِيَ عَن خَلقِكَ وسَتَرتَهُ عَلَيَّ مَنّا مِنكَ ، وسَلَّمتَني مِن شَينِهِ وفَضيحَتِهِ وعارِهِ في عاجِلِ الدُّنيا ، فَلَكَ الحَمدُ عَلى ذلِكَ وعَلى كُلِّ حالٍ ، وأسأَلُكَ يا رَبِّ أن تُصَلِّيَ عَلى مُحَمَّدٍ وآلِ مُحَمَّدٍ وتُتِمَّ نِعمَتَكَ عَلَيَّ بِسَترِ ذلِكَ فِي الآخِرَةِ ، وتُسَلِّمَني مِن فَضيحَتِهِ وعارِهِ بِمَنِّكَ وإحسانِكَ يا أرحَمَ الرّاحِمينَ .
وفِي اللَّيلَةِ الخامِسَةِ :
اللّهُمَّ إنّي أسأَلُكَ أن تُكمِلَ لِيَ الثَّوابَ بِأَفضَلِ ما أرجو مِن رَحمَتِكَ وتَصرِفَ عَنّي كُلَّ سوءٍ ، فَإِنّي لا أستَطيعُ دَفعَ ما اُحاذِرُ إلاّ بِكَ ، وقَد أمسَيتُ مُرتَهَنا بِعَمَلي وأمسَى الأَمرُ وَالقَضاءُ في يَدَيكَ ، ولا فَقيرَ أفقَرُ مِنّي ، فَصَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وآلِ مُحَمَّدٍ وَاغفِر لي ظُلمي وجُرمي وجَهلي وجِدّي وهَزلي وكُلَّ ذَنبٍ ارتَكَبتُهُ ، وبَلِّغني رِزقي بِغَيرِ مَشَقَّةٍ مِنّي ، ولا تُهلِك روحي وجَسَدي في طَلَبِ ما لَم تُقَدِّر لي يا أرحَمَ الرّاحِمينَ .
وفِي اللَّيلَةِ السّادِسَةِ :
اللّهُمَّ إنَّكَ عَيَّرتَ أقواما عَلى لِسانِ نَبِيِّكَ صلى الله عليه و آله فَقُلتَ : «قُلِ ادْعُواْ الَّذِينَ زَعَمْتُم مِّن دُونِهِى فَلاَ يَمْلِكُونَ كَشْفَ الضُّرِّ عَنكُمْ وَ لاَ تَحْوِيلاً» ۲ فَيا مَن لا يَملِكُ كَشفَ الضُّرِّ عَنّا ولا تَحويلَهُ غَيرُهُ ، صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وآلِ مُحَمَّدٍ وَاكشِف ما بي مِن ضُرٍّ وحَوِّلهُ عَنّي ، وَانقُلني في هذَا الشَّهرِ العَظيمِ مِن ذُلِّ المَعاصي إلى عِزِّ الطّاعَةِ يا أرحَمَ الرّاحِمينَ .
وفِي اللَّيلَةِ السّابِعَةِ :
اللّهُمَّ ارزُقنِي التَّجافِيَ عَن دارِ الغُرورِ وَالإِنابَةَ إلى دارِ الخُلودِ ، وَالاِستِعدادَ لِلمَوتِ قَبلَ حُلولِ الفَوتِ ، اللّهُمَّ إنّي أسأَلُكَ واُقسِمُ عَلَيكَ بِكُلِّ اسمٍ هُوَ لَكَ سَمّاكَ بِهِ أحَدٌ مِن خَلقِكَ أوِ استَأثَرتَ بِهِ في عِلمِ الغَيبِ عِندَكَ ، وأسأَلُكَ بِاسمِكَ الأَعظَمِ الَّذي حَقَّ عَلَيكَ أن تُجيبَ مَن دَعاكَ بِهِ ، أن تُصَلِّيَ عَلى مُحَمَّدٍ وآلِ مُحَمَّدٍ وأن تُسعِدَني في هذِهِ اللَّيلَةِ سَعادَةً لا أشقى بَعدَها أبَدا ، يا أرحَمَ الرّاحِمينَ .
وفِي اللَّيلَةِ الثّامِنَةِ :
اللّهُمَّ إنّي أسأَلُكَ أن تُصَلِّيَ عَلى مُحَمَّدٍ وآلِ مُحَمَّدٍ ، وأن تَهَبَ لي قَلبا خاشِعا ولِسانا صادِقا وجَسَدا صابِرا ، وتَجعَلَ ثَوابَ ذلِكَ الجَنَّةَ يا أرحَمَ الرّاحِمينَ .
وفِي اللَّيلَةِ التّاسِعَةِ :
اللّهُمَّ لا تَفتِنّي بِطَلَبِ ما زَوَيتَ عَنّي بِحَولِكَ وقُوَّتِكَ ، فَأَغنِني يا رَبِّ بِرِزقٍ واسِعٍ بِحَلالِكَ عَن حَرامِكَ ، وَارزُقنِي العِفَّةَ في بَطني وفَرجي ، وفَرِّج عَنّي كُلَّ هَمٍّ وغَمٍّ ، ولا تُشمِت بي عَدُوّي ، ووَفِّق لي لَيلَةَ القَدرِ عَلى أفضَلِ ما رَآها أحَدٌ مِن خَلقِكَ ، ووَفِّقني لِما وَفَّقتَ لَهُ مُحَمَّدا وآلَ مُحَمَّدٍ عَلَيهِ وعَلَيهِمُ السَّلامُ ، وَافعَل بي كَذا وكَذا السّاعَةَ السّاعَةَ ـ حَتّى يَنقَطِعَ النَّفَسُ ـ .
وتَقولُ هذَا الدُّعاءَ في كُلِّ لَيلَةٍ مِنَ العَشرِ الأَخيرِ .
وفِي اللَّيلَةِ العاشِرَةِ :
اللّهُمَّ رَبَّ شَهرِ رَمَضانَ ومُنَزِّلَ القُرآنِ ، وهذا شَهرُ رَمَضانَ قَد تَصَرَّمَ ، أي رَبِّ إنّي أعوذُ بِوَجهِكَ الكَريمِ أن يَطلُعَ الفَجرُ مِن لَيلَتي هذِهِ أو يَخرُجَ شَهرُ رَمَضانَ ولَكَ عِندي تَبِعَةٌ أو ذَنبٌ تُريدُ أن تُعَذِّبَني عَلَيهِ يَومَ ألقاكَ إلاّ غَفَرتَهُ لي بِكَرَمِكَ وجودِكَ يا أرحَمَ الرّاحِمينَ ، اللّهُمَّ وصَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وآلِ مُحَمَّدٍ إنَّكَ حَميدٌ مَجيدٌ .
وأكثِر وأنتَ قائِمٌ وقاعِدٌ وراكِعٌ وساجِدٌ مِن قَولِكَ :
يا مُدَبِّرَ الاُمورِ ، يا باعِثَ مَن فِي القُبورِ ، يا مُجرِيَ البُحورِ ، يا مُلَيِّنَ الحَديدِ لِداودَ عليه السلام ، صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وآلِ مُحَمَّدٍ وَافعَل بي كَذا وكَذا السّاعَةَ السّاعَةَ ـ حَتّى يَنقَطِعَ النَّفَسُ ـ . ۳

1.أقول : أورد هذه الأدعية مع تفاوت يسير في الإقبال بعد الأدعية السابقة وذكر في أوّلها : «زيادة بغير الرواية» .

2.الإسراء : ۵۶ .

3.المصباح للكفعمي : ۷۷۸ ، البلد الأمين : ۲۰۲ ، الإقبال : ۱ / ۳۶۳ ـ ۴۱۵ نحوه .

  • نام منبع :
    ماه خدا جلد دوّم
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ریشهری، با همکاری: رسول افقی، ترجمه: جواد محدّثی
    تعداد جلد :
    2
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1383
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 3291
صفحه از 1095
پرینت  ارسال به