83
مثلث ايمان

پرسش‌نامه‌هاي پيشينِ تصوّر از خدا، براي بررسي تصوّر از خدا در افراد، از جملاتي استفاده شده است که ارتباط بين تصوّر از خدا و تصوّر از خود و احساسات آزمودني را نشان مي‌دهد. در پرسش‌نامه‌هاي پيشين، از کلماتي استفاده مي‌شد که بيشتر، ويژگي‌هاي خدا را نشان مي‌داد (هال و سورنس، ۱۹۹۹ م).
علاوه بر اين شش مقياس، لارنس (۱۹۹۱ م، به نقل از هال و سورنس، ۱۹۹۹ م) دو مقياس کنترليِ ديگري را نيز در نظر گرفت. اوّلي، «ايمان»۱ ناميده شد و براي اندازه‌گيريِ درجه اعتقاد شخص به وجود خدا ساخته شد، و دومي، «ميزان توجّه»۲ ناميده شد و هدفش اندازه‌گيري درجه اهميت ارتباط شخص با خدا در زندگي‌اش است. لارنس در سال۱۹۹۱ م (به نقل از هال و سورنس، ۱۹۹۹ م)، پرسش‌نامه ۱۵۶ ماده‌ ايِ «تصوّر از خدا (GII)» را با هشت مقياس، در يک نمونه ۱۵۸۰ نفري از بزرگ‌سالان امريکايي، اجرا و هنجاريابي کرد. مقدار ميانگين براي هر هشت مقياس، از ۱/۳۶ تا ۳/۷۳ بود و انحراف استاندارد نيز از ۷ تا ۵/۱۲در تغيير بود.
لارنس، پاياييِ اين پرسش‌نامه را در دو مطالعه با نمونه‌هاي ۶۵۰ و ۱۵۸۰ نفري، مورد بررسي قرار داد. لارنس (۱۹۹۱ م، به نقل از هال و سورنس، ۱۹۹۹ م) در اوّلين مطالعه خود، «ضريب همسانيِ دروني»۳ براي پايايي را از ۸۶/۰ (چالش) تا ۹۴/۰ (حضور) براي مقياس‌هاي اصلي و کنترلي، گزارش نمود. سپس ضريب همسانيِ درونيِ هشت مقياس را در نمونه جديد، بررسي کرد. نتايج ضريب همساني، از ۸۵/۰ (چالش) تا ۹۴/۰ (حضور) را نشان داد. همچنين لارنس (۱۹۹۱ م، به نقل از لارنس، ۱۹۹۷ م)، همبستگي بين مقياس‌ها را در دو مطالعه جداگانه، از ۸۴/۰ (حضور و تأثيرپذيري) تا ۴۴/۰ (مشيت الهي و خيرخواهي برآورد کرد و نتيجه گرفت که پرسش‌نامه تصوّر از خدا، الگوي ثابتي از همبستگي بين مقياس‌ها و پاياييِ بالايي را در زمان‌هاي مختلف، نشان داده است.
همچنين رواييِ پرسش‌نامه، علاوه بر استفاده از تحليل عاملي و روش «چرخش متمايل»، ـ۴ که دستيابي به عامل‌ها را امکان‌پذير ساخته بود ـ ، با استفاده از روش

1.. Faith.

2.. Salience.

3.. internal consistency reliability coefficions.

4.. oblimin rotation.


مثلث ايمان
82

آزمودني در رابطه دلبستگي به خدا، و نمره دوم، شاخص اضطراب وي در اين باره است. مقياس دوبُعدي دلبستگي به خدا، از نه ماده، تشکيل شده است. هر يک از مواد آن، توصيف کوتاهي از چگونگيِ رابطه فرد با خدا ارائه مي‌کند. آزمودني‌ها پس از مطالعه هر جمله، درجه تطابق آن را با حالات و تجربيات خود در رابطه با خدا، روي يک مقياس ليکرت ـ که از عدد يک (کاملاً مخالف) تا هفت (کاملاً موافق)، درجه‌بندي شده است ـ ، مشخص مي‌کنند (تقي ياره، ۱۳۸۲ ش).
نخستين مقياس دلبستگي به خداوند، در سال ۱۹۹۲ م،توسّط کيرک پاتريک و شيور و با اقتباس از مقياس دلبستگي بزرگ‌سال ـ که در سال ۱۹۸۷م، توسّط هزن و شيور ساخته شده بود ـ ، طرح‌ريزي شد (به نقل از روات و کرکپاتريک، ۲۰۰۲ م). در اين مقياس، همانند مقياس‌هاي مشابهِ مورد استفاده در نظام‌هاي ديگر دلبستگي، از آزمودني خواسته مي‌شد تا از بين سه عبارت ارائه شده که هر يک، توصيفي از شيوه‌هاي سه‌گانه رايج دلبستگي، يعني: ايمن، اجتنابي و دوسوگرا ـ اضطرابي ارائه مي‌کرد، يکي را که با حالات و تجربيات وي در مورد دلبستگي به خداوند، همخواني و تطابق بيشتري داشت، گزينش نمايد. گرچه مقياس مقوله‌ايِ دلبستگي به خداوند، به برخي يافته‌هاي قابل توجّه دست يافته، امّا مانند مقياس‌هاي مشابه و مورد استفاده در پژوهش‌هاي مربوط به نظام‌هاي ديگرِ دلبستگي، با برخي محدوديت‌هاي روش‌شناختي نيز رو به‌ رو بوده است. مثلاً از آن جا که يک آزمودني مي‌تواند با برخي مضامين يک عبارت، موافق و با برخي ديگر، مخالف باشد، عبارت انتخاب شده مي‌تواند توصيف مناسب يا کاملي از روابط دلبستگي فرد نباشد.

۸. پرسش‌نامه تصوّر از خدا (GII)۱

اين پرسش‌نامه، تصوّرات و احساس‌هاي مختلفي را که افراد، ممکن است در باره خدا داشته باشند، بررسي مي‌کند. لارنس (۱۹۹۷ م)، با توجّه به نظريات ريزاتو و بر اساس ارتباط بين تصوّر از خود و تصوّر از خدا، مقياس‌هايي براي سنجش تصوّر از خدا ساخت. اين پرسش‌نامه، داراي شش مقياس: «تأثيرپذيري»، «مشيّت الهي»، «حضور»، «چالش»، «پذيرنگي» و «خيرخواهي» است. در اين ابزار، برخلاف

1.. God Image Inventory.

  • نام منبع :
    مثلث ايمان
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّدعلی مظاهری و عباس پسندیده، با همکاری: منصوره سادات صادقی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1390
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 9482
صفحه از 246
پرینت  ارسال به