از حالت يأس و نااميدي، تشويق و ترغيب نمايد.۱
احاديث فراواني از معصومان عليهم السلام نيز در دست است که به همين سياق، به نهي از يأس از خداوند پرداخته،۲ آن را جزء بدترين و بزرگ‌ترين گناهان بر شمرده ۳ و حتّي آن را بدتر و بزرگ‌تر از اصل گناه دانسته اند.۴
حالت افراطيِ اميد به خدا، منجر به «تجرّي» مي‌شود؛ يعني گستاخي و يا حالت بيباکي که خود، باعث مي‌شود فرد، به دليل اميد افراطي‌اي که به رحمت گسترده و بيکران خداوند دارد، دست به ارتکاب گناه و نافرماني بزند. به عبارت ديگر، انسان متجرّي، از هيچ چيز باکي نداشته و به همين دليل هم هيچ‌گونه منع و بازداري‌اي بر اعمال وي حاکم نيست (پسنديده، زير چاپ). قرآن کريم در موارد متعدّدي، به
1.. براي مثال: (قُلْ يا عِبادِيَ الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلى أَنْفُسِهِمْ لا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعاً إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ؛ بگو اي بندگانم که بر نفس خود ستم و اسراف نکرديد، از رحمت خداوند نوميد نشويد که خداوند تمامي گناهان را مي‌آمرزد؛ زيرا او آمرزندۀ رحيم است) (سورۀ زمر، آيۀ ۵۳)؛ (أَلا إِنَّ أَوْلِياءَ اللهِ لا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ؛ آگاه باشيد که اولياي خدا از هيچ چيز، ترس و اندوه ندارند) (سورۀ يونس، آيۀ ۶۳)؛ (...فَمَنْ آمَنَ وَ أَصْلَحَ فَلا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ؛ ... پس کساني که ايمان مي‌آورند و عمل صالح مي‌کنند، نه بيمي برايشان است و نه اندوهناک مي‌شوند) (سورۀ انعام، آيۀ ۴۸)؛ (إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ لا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ؛ همانا کساني که ايمان آورده و اعمال صالح انجام مي‌دهند و نماز به پا داشته و زکات مي‌دهند، اجرشان نزد پروردگارشان است؛ نه ترسي بر آنان هست و نه اندوهگين مي‌شوند) (سورۀ بقره، آيۀ ۲۷۷).
2.. براي مثال، نقل است از پيامبر اسلام صلي الله عليه و آله که فرمود: قال داوود: إلهي حَقِيقٌ عَلَي مَن عَرَفَکَ حَقَّ مَعرِفَتِکَ أنْ لَا يَيَأسَ وَ لا يَقنَطَ؛ داوود عليه السلام فرمود: پروردگارا! زيبندۀ کسي تو را به راستي مي‌شناسد، اين است که دل‌سرد نشود و نوميد نگردد ( الفردوس، ج ۱، ص ۱۴۱ و ۴۹۹).
3.. براي مثال، نقل است از حضرت علي عليه السلام که مي‌فرمايد: ... حينما سُئل عن أکبر الکبائر: الأمنُ مِن مَکْرِ اللهِ، وَ الإِيَاسُ مِنْ رَوحِ اللهِ، وَ القُنُوطُ مِنْ رَحمَةِ اللهِ؛ بزرگ‌ترين گناه، ايمن بودن از مکر پروردگار و مأيوس شدن از بخشش خدا ويأس از رحمت خداست، ( کنز العمال، ح ۴۳۲۵، به نقل از محمّدي ري‌شهري، ۱۳۷۸ ش، باب «قنوط»).
4.ر.ک: الکافي، ج ۷، ص ۲۹۶، ح ۳؛ التهذيب، ج ۱۰، ص ۲۶۳، ح ۶۵۱؛ الطبقات الکبري، ج ۵، ص ۲۱۴؛ تاريخ دمشق، ص ۸۳، ح ۱۲۴.
