ميگردد.۱ امام صادق عليه السلام در تفسير آيه ۴۶ سوره الرحمان۲ ميفرمايد كه: آگاهي انسان از ناظر بودن و شنوا بودن خداوند متعال، موجب ترس ميشود و ترس، موجب بازداري ميگردد.۳
امام زين العابدين عليه السلام نيز در تبيين نقش كنترل کننده و تنظيم کننده خوف، تصريح ميكند كه خوف، موجب پرهيز، و پرهيز، موجب ترک كار ميشود.۴ امام علي عليه السلام هم ترس را موجب فرار انسان از موضوع ترس ميداند۵ و در جاي ديگر، تصريح ميكند كه ترس، موجب بازداشتن نفس از گناه ميگردد.۶
1.. (وَ أَمَّا مَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ وَ نَهَى النَّفْسَ عَنِ الْهَوَى فَإِنَّ الْجَنَّةَ هِي الْمَأْوَىۀ؛ و هر كس از حضور در پيشگاه عزّ ربوبيت بترسيد و از هواي نفس دوري جست، همانا بهشت منزلگاه اوست) (سورۀ نازعات آيۀ۴۰و۴۱).
2.. (وَ لِمَنْ خَافَ مَقامَ رَبِّهِ جَنَّتانِ؛ و هر كه از مقام قهر خدا بترسد، براي او دو باغ در بهشت خواهد بود) (سورۀ الرحمن آيۀ ۴۶).
3.. مَنْ عَلِمَ أنَّ اللهَ يرَاهُ وَيسْمَعُ مَا يقُولُ وَيعْلَمُ مَا يعْمَلَهُ مِنْ خَيرٍ أوْ شَرٍّ، فَيحْجُزُهُ ذۀلِک عَنِ الْقَبِيحِ مِنَ الْأعْمَالِ فَذۀلِک الَّذِي خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ وَ نَهَى النَّفْسَ عَنِ الْهَوَى؛ هر كس بداند كه خدا او را ميبيند و هر آنچه كه ميگويد، ميشنود و هر كار خير و شري را كه انجام ميدهد، ميداند، اين، او را از كارهاي قبيح، باز خواهد داشت. پس چنين فردي، همان كسي است كه از مقام پروردگارش ميترسد و خود را از هواهاي نفساني، برحذر ميدارد ( الکافي، ج۲، ص۷۰ ح۱۰ و ص۸۰، ح۱، به نقل از: محمّدي ريشهري، ۱۳۷۹ ش، ح ۵۲۳۳).
4.. وَاشْعُرُوا قُلُوبَكُمْ خَوْفَ اللهِ ... فَإنَّهُ مَنْ خَافَ شَيئاً حَذِرَهُ وَمَنْ حَذِرَ شَيئاً تَرَكَهُ؛ لباس ترس بر دلهاتان بپوشانيد...؛ چرا كه هر كس از چيزي بترسد، نسبت به آن، هشيار خواهد شد و هر كس نسبت به چيزي هشيار شود، آن را ترک خواهد كرد (علامه مجلسي، ج ۷۸، ص ۱۴۴).
5.. مَنْ خَافَ شَيئاً هَرِبَ مِنْهُ، مَا أدْرِي مَا خَوْفُ رَجُلٍ عُرِضَتْ لَهُ شَهْوَةٌ فَلَمْ يدَعْهَا لِمَا خَافَ مِنْهُ؛ هر كس از چيزي بترسد، از آن فرار خواهد كرد. نميدانم چه معنا دارد ترس فردي كه در معرض شهوت قرار گرفته و آن را به خاطر ترسش رها نميكند! (تحف العقول، ص ۲۱۳، به نقل از: محمّدي ريشهري، ۱۳۷۸ ش،
ح ۵۲۱۳).
6.. اَلخَوْفُ سِجْنُ النَّفْسِ عَن ِالذُّنُوبِ وَرَادِعُهَا عَنِ الْمَعَاصِي... نِعْمَ الحَاجِزِ عَنِ الْمَعَاصِي الْخَوْفُ؛ ترس، بازداشتگاه نفس از گناهان و بازدارندۀ آن از نافرمانيهاست... . ترس، بازدارندۀ خوبي است از گناهان (محمّدي ريشهري، ۱۳۷۸ ش، ح ۵۲۲۹ ـ ۵۲۳۰).