در چارچوب فرض بنيادين مورد اشاره، محقّقان در اين مطالعه، تصميم دارند که موضوع رابطه انسان با خدا را در دين اسلام، مورد مطالعه و بررسي قرار دهند. در راستاي انجام دادن اين مهم، تمركز بر مجموعه منابع معتبر حديثي در دسترس، از ائمّه معصوم عليهم السلام ، (يعني مهمترين رهبران مذهبي اسلام)، به عنوان روش اصلي كار، برگزيده شده است. در علوم اسلامي و خصوصاً در علم فقه، مجموعه ارزشمند و بزرگ منابع حديثي، در واقع، يكي از اصليترين مراجع و منابع شناخت و تفسير اسلام دانسته شدهاند.
بدين ترتيب، در اين تحقيق، از روش تحليل منابع مستند ـ که يکي از روشهاي تحقيق کيفي است ـ استفاده شده است. استفاده از متن قرآن و متون حديث از اين موضع «هستيشناختي»۱ مؤلّفان اين متن صورت گرفته است که معتقدند قرآن و حديث، هر دو منابع دست اوّل و اصيل دين اسلام هستند و نيز اين که از آن جا که هر دوي اين متون با گستره بسيار وسيعي از مردم سر و کار داشتهاند، مي توان از لابه لاي آنها به جنبههاي مختلف دينداري و نيز به انواع مختلف رابطه فرد با خدا دست يافت.
فرايند اجراي پژوهش
روش اجراي تحقيق، به اين صورت بوده است که ابتدا موضوعاتي که در حوزه علم حديث، به نحوي با موضوع مورد مطالعه (رابطه انسان با خدا)، مربوط يا مرتبطاند، تعيين شد. سپس سعي شد تا با مراجعه به کليه منابع معتبر حديثي، احاديث موجود در هر يک از موضوعهاي تعيين شده، جمعآوري شوند.
لازم به توضيح است که در اين مطالعه، از پايهگذاري بحث روي يک يا چند حديث منفرد به دليل مشکلات روششناختي آن، اجتناب شده و براي نتيجهگيري در خصوص معناي احاديث به قرينههاي حديث و بخصوص به خانواده حديث يا معناي برخاسته از احاديث هممضمون و مرتبط در آن حوزه، استناد شده است. دليل اين امر نيز اين است که آنچه معمولاً در بدو شنيدن يا خواندن از کلام فهميده