دو. باتسون و ونتيس (۱۹۸۲ م)

ـ دين ابزاري: دين، بيشتر به عنوان ابزاري براي خدمت‌رساني به فرد به کار مي‌رود و بيشتر نقش خدمت‌رساني مدّ نظر است تا خود دين.
ـ دين به عنوان هدف: دين، به تنهايي خودش هدف است.

سه. مک کاناهي و هوگ^۱ (۱۹۷۳ م)

ـ گناه‌گرا يا گناه‌محور، با تأکيد بر کيفر بيروني:^۲ اعتقاد ديني که تأکيد دارد خشم خدا در ارتباط با افراد ديگر است و تنبيه براي خطاکاران است.
ـ گناه‌گرا يا گناه‌محور، با تأکيد بر کيفر دروني:^۳ حس بي‌ارزشي و خطاکاري شخصي؛ نيازي آشکار براي تنبيه و محکوم به چاره‌ناپذير بودن آن.
ـ عشق‌گراي خودمحور:^۴ گرايش به بخشش گناه‌هاي شخصي.
ـ عشق‌گراي ديگرمحور:^۵ تأکيد بر اين که تمام انسان‌ها، آفريدگان خدا هستند و عشق به خدا، با نجات و رهايي از تمام دنيا مرتبط است.
ـ فرهنگ‌گرا و قراردادي:^۶ تأکيد بر اين که ارزش‌ها بيشتر جهتگيريِ فرهنگي دارند تا ديني؛ بيشتر با فرهنگه مرتبط هستند.
سرانجام کانکل و همکاران^۷ (۱۹۹۹ م)، بر مبناي رويکردهاي چندبُعدي به مفهوم‌سازي از خداوند پرداختند. ابعاد اين مفهوم‌سازي، شامل: حامي در مقابل تنبيه‌کننده، و پنهاني^۸ در مقابل انسان‌گونه (انسان‌نگار)^۹ است.

جدول ۱ـ۳ـ۱: مؤلّفه‌هاي مختلف دين از نظر گلاک و اسپيلکا و همکاران، با اقتباس از اسپيلکا و همکاران (۲۰۰۳ م)

۲. تقسيم‌بندي‌هاي ابعاد منطقي و تجربي دين

يک. آلن و اسپيلکا^۹ (۱۹۶۷ م)

ـ دين متعهّد شده:^۱۰ افکار پيچيده ديني که شامل ابعادي از باز بودن و انعطاف‌پذيري در تعهّد ديني است.
ـ دين توافقي:^۱۱ مبهم، غيرقابل تمايز، دو شاخه شده؛ ايماني که از لحاظ شناختي، ساده و از لحاظ شخصي، راحت‌تر شده است.