در باره محبّت نيز از امام حسن مجتبي عليه السلام نقل شده است که مي‌فرمايد: «هر کس خدا را بشناسد، او را دوست دارد».^۱
همچنين از امام علي عليه السلام نقل شده است که: «اشتياق، خوي اهل يقين است».^۲
خواجه عبد الله انصاري نيز در رساله صد ميدان خود، بر اهميت وجود علم در هر يک از ابعاد ياد شده، تأکيد مي‌کند: «زندگاني دل، سه چيز است ... : يکي، زندگاني بيم است با علم، ‌و ديگر، زندگاني اميد با علم، سوم، زندگاني دوستي با علم» (ص ۵۸).
شايسته توضيح است که علم نيز خود، داراي درجات و مراتب گوناگون است و اين درجات و مراتب، موجب تفاوت يافتن درجات ايمان افراد نيز مي‌گردد. در روايات متواتري که از معصومان عليهم السلام در دست است، برترين و بالاترين درجه علم را يقين دانسته‌اند.^۳ البته «يقين»، به معناي باور و شناختي است که هيچ شک و ترديدي در آن وجود ندارد^۴ و نفس، کاملاً به آن، اطمينان دارد.^۵ محقق طوسي نيز يقين را به اعتقاد قطعي ثابت و مطابق با واقع، تعريف مي‌کند که زوال آن، ممکن نيست و در حقيقت، ترکيبي از دو علم است: علم به يک چيز و علم به اين که خلاف آن، محال است.^۶
در برخي روايات نيز از يقين به چيزي که در نفس انسان، استقرار يافته و قلب، به آن مطمئن شده،^۷ و ضدّ شک است،^۸ ياد شده و در برخي ديگر، به اين که گويي

(يعني مرکز عبادي، سياسي و اقتصادي حجاز)، سواد خواندن و نوشتن داشتند، از بيست نفر، کمتر بوده است (مکارم شيرازي، ج ۲۴، ص ۳۶۹).
بنا بر اين مي‌توان مدّعي شد که در الگوي نظري مورد بحث، «شناخت»، عاملي کلّي و گسترده است که هر يک از ابعاد سه‌گانه ترس، اميد و محبّت، بر آن، بنا شده‌اند. آيات و روايات فراواني وجود دارند که علم و شناخت را ملازم با ايمان به خدا مي‌دانند. به عنوان نمونه، اين مسئله در قرآن کريم، با بيان اين واقعيت که دانشمندان و علما، از خدا مي‌ترسند،^۱ مورد تأکيد قرار گرفته است.
در باره ارتباط ابعاد سه‌گانه، با شناخت نيز احاديث فراواني از معصومان عليهم السلام نقل شده است. به عنوان نمونه، از پيامبر خدا صلي الله عليه و آله نقل شده است که: «هر کس به خداوند، معرفت بيشتري داشته باشد، از خدا بيشتر مي‌ترسد».^۲
نيز از امام علي عليه السلام نقل شده است که مي‌فرمايد: «آگاه ترين مردم به خداوند سبحان، ترسان‌ترين آنها از اوست».^۳
در باره نياز نيز از امام علي عليه السلام نقل شده که مي‌فرمايد: «براي کسي که خداوند سبحان را مي‌شناسد، شايسته است که به آنچه نزد خداوند است، رغبت داشته باشد».^۴
نيز پيامبر صلي الله عليه و آله از قول حضرت داوود عليه السلام نقل کرده‌ که مي‌فرمايد: «حضرت داوود عليه السلام ، به خدا عرض کرد: پروردگارا! کسي که تو را شناخت، حق است که اميدش از تو قطع نگردد».^۵