سخنى درباره به بند كشيده شدن شيطان ها در ماه رمضان

در بسيارى از احاديث اين باب ، به اين نكته اشاره شده بود كه در ماه رمضان ، شياطين به بند كشيده مى شوند . در اين زمينه پرسش هايى پديد مى آيد ، از قبيل اين كه :
شيطان كيست؟ در نظام حكيمانه خلقت ، چرا به شيطان اجازه داده شده كه انسان را گم راه سازد؟ مرز تسلّط شيطان بر انسان تا كجاست؟ چرا خداوند ، در ماه رمضان ، شياطين را به بند مى كشد و از تأثير گم راهگرانه آنان جلوگيرى مى كند؛ ولى در ماه هاى ديگر ، آنان را آزاد مى گذارد؟ و سرانجام ، اگر اين گونه رواياتْ درست اند ، چگونه شمارى از روزه داران ، در اين ماه ، مرتكب گناه مى شوند؟
پاسخ تفصيلى و كافى به اين پرسش ها ، مجالى ديگر مى طلبد ؛ امّا آنچه به طور اجمال مى توان گفت ، اين است كه : در ديدگاه اسلامى ، شياطين ، موجوداتى نامرئى از جنس جن اند كه از شعور ، آگاهى ، آزادى و قدرتِ انتخاب برخوردارند ؛ ليكن با سوء استفاده از آزادى خود ، با زيبا جلوه دادن زشتى ها و تحريك هوس هاى نامشروع انسان ، به گم راه ساختن و فريب دادن او مى پردازند .
امّا در وراى اين نقش اغواگرانه اى كه شياطين در نظام آفرينش بازى مى كنند ، حكمتِ : شكوفايى استعدادهاى پنهانى انسان ، تربيت در حدّ انسان كامل ، و آماده
ساختن او در سايه مقاومت در برابر اين لغزشگاه ها و فريب ها ، نهفته است .
اين ، در حالى است كه مرز سلطه شياطين بر انسان ، از حدّ تحريك و وسوسه فراتر نمى رود . از اين رو ، آنان انسان را به زشتى ها دعوت مى كنند؛ ليكن نمى توانند او را به ارتكاب زشتى ها وا دارند .
با اين توضيح ، آنچه در اين مورد بايد بررسى شود ، دو مسئله است :
نخست . به بند كشيده شدن شياطين در ماه رمضان .
دوم . بررسى عوامل پنهان در وراى انجام دادن گناهان در اين ماه ، با آن كه شياطين در بندند و نقش گم راهگرانه ندارند .