371
مراقبات ماه رمضان

۲ / ۵

نقش سه شب در سرنوشت

۲۷۳.امام صادق عليه السلام:سرنوشت (مُقَدَّر شدن) ، در شب نوزدهم است و محكم ساختن ، در شب بيست و يكم و امضا (حتمى سازى) ، در شب بيست و سوم.

۲۷۴.الإقبال ـ به نقل از عبد اللّه بن سنان ـ :از امام عليه السلام درباره نيمه شعبان پرسيدم .
فرمود : «در نزد من چيزى درباره آن نيست ؛ امّا وقتى شب هفدهم ماه رمضان مى شود ، روزى ها در آن تقسيم مى شود ، اَجَل ها نوشته مى شوند ، طومار حجّ حاجيان صادر مى گردد ، خداوند بر بندگانش اشراف يافته ، آنان را مى آمرزد ، بجز ميخواره را . پس هر گاه شب بيست و سوم فرا مى رسد ، در آن هر كار استوارى فيصله مى يابد ، سپس نهايى شده ، حتمى مى گردد» .
گفتم : به چه كسى؟
فرمود : «به پيشوايتان . و اگر چنين نبود ، نمى دانست» .

۲۷۵.الكافى ـ به نقل از اسحاق بن عمّار ـ :در حالى كه مردم از امام صادق عليه السلاممى پرسيدند و مى گفتند: «آيا روزى ها در شب نيمه شعبان تقسيم مى شود؟» ، فرمود: «نه ، به خدا چنين نيست ، مگر در شب نوزدهم ماه رمضان و بيست و يكم و بيست و سوم. در شب نوزدهم ، دو مجموعه به هم مى رسند و در شب بيست و يكم ، « هر كار حكمت آميزى فيصله مى يابد» و در شب بيست و سوم ، از
آنها آنچه را اراده الهى باشد ، حتمى مى شود و آن ، شب قدرى است كه خداوند فرموده: « بهتر از هزار ماه است» ».
گفتم: معناى اين كه دو مجموعه به هم مى رسند ، چيست؟
فرمود: «آنچه را خداوند مى خواهد كه جلو يا عقب بيندازد و آن را اراده و مقدّر كند ، در آن شب ، گِرد مى آورد».
گفتم: معناى اين كه آن را در شب بيست و سوم حتمى مى سازد ، چيست؟
فرمود: «آن را در شب بيست و يكم فيصله مى دهد ، و گاهى براى او بَداء (عوض شدن تصميم) حاصل مى شود ، و چون شب بيست و سوم شود ، آن را امضا مى كند و آن گاه ، از مقدّرات حتمى خواهد شد كه نظر خداى متعال درباره آن برنمى گردد».


مراقبات ماه رمضان
370

۲ / ۵

دورُ ثَلاثِ لَيالٍ في التَّقديرِ

۲۷۳.الإمام الصادق عليه السلام :التَّقديرُ في لَيلَةِ تِسعَ عَشرَةَ ، والإبرامُ في لَيلَةِ إحدى وعِشرينَ ، وَالإِمضاءُ في لَيلَةِ ثَلاثٍ وعِشرينَ . ۱

۲۷۴.الإقبال عن عبد اللّه بن سنان :سَألتُهُ ۲ عَنِ النِّصفِ مِن شَعبانَ .
فَقالَ : «ما عِندي فيهِ شَيءٌ ، ولكِن إذا كانَت لَيلَةُ تِسعَ عَشرَةَ مِن شَهرِ رَمَضانَ ، قُسِّمَ فيهَا ۳ الأَرزاقُ ، وكُتِبَ فيهَا الآجالُ ، وخَرَجَ فيها صِكاكُ الحاجِّ ، وَاطَّلَعَ اللّهُ إلى عِبادِهِ فَغَفَرَ اللّهُ لَهُم إلاّ شارِبَ مُسكِرٍ ، فَإِذا كانَت لَيلَةُ ثَلاثٍ وعِشرينَ فيها يُفرَقُ كُلُّ أمرٍ حَكيمٍ ، ثُمَّ يَنتَهي ذلِكَ ويَقضي» .
قالَ : قُلتُ إلى مَن؟
قالَ : «إلى صاحِبِكُم ، ولَولا ذلِكَ لَم يَعلَم» . ۴

۲۷۵.الكافي عن إسحاق بن عمّار[ عن أبي عبد اللّه عليه السلام ] ۵ ، قالَ :سَمِعتُهُ يَقولُ ، وناسٌ يَسأَلونَهُ يَقولونَ : الأَرزاقُ تُقسَمُ لَيلَةَ النِّصفِ مِن شَعبانَ؟
قالَ : فَقالَ : «لا ، وَاللّهِ ما ذاكَ إلاّ في لَيلَةِ تِسعَ عَشرَةَ مِن شَهرِ رَمَضانَ ، وإحدى وعِشرينَ ، وثَلاثٍ وعِشرينَ ؛ فَإِنَّ في لَيلَةِ تِسعَ عَشرَةَ يَلتَقِي الجَمعانِ ، وفي لَيلَةِ إحدى وعِشرينَ «يُفْرَقُ كُلُّ أَمْرٍ حَكِيمٍ » ۶ ، وفي لَيلَةِ ثَلاثٍ وعِشرينَ
يُمضى ما أرادَ اللّهُ عز و جل مِن ذلِكَ ، وهِيَ لَيلَةُ القَدرِ الَّتي قَالَ اللّهُ عز و جل : «خَيْرٌ مِّنْ أَلْفِ شَهْرٍ »» . ۷
قالَ : قُلتُ : ما مَعنى قَولِهِ : يَلتَقِي الجَمعانِ؟
قالَ : «يَجمَعُ اللّهُ فيها ما أرادَ مِن تَقديمِهِ وتَأخيرِهِ ، وإرادَتِهِ وقَضائِهِ» .
قالَ : قُلتُ : فَما مَعنى يُمضيهِ في ثَلاثٍ وعِشرينَ؟
قالَ: «إنَّهُ يَفرُقُهُ في لَيلَةِ إحدى وعِشرينَ،ويَكونُ لَهُ فيهِ البَداءُ،فَإِذا كانَت لَيلَةُ ثَلاثٍ وعِشرينَ أمضاهُ،فَيَكونُ مِنَ المَحتومِ الَّذي لا يَبدو لَهُ فيهِ تَبارَكَ وتَعالى». ۸

1.الكافي : ج ۴ ص ۱۵۹ ح ۹ .

2.الظاهر أنّه سأل الإمام الصادق عليه السلام .

3.في المصدر : «قسّم فيه» والتصويب من الطبعة الحجريّة .

4.الإقبال : ج ۱ ص ۳۴۱ ، بحار الأنوار : ج ۹۷ ص ۲۲ ح ۵۰.

5.مابين المعقوفين أثبتناه من الإقبال .

6.الدخان : ۴ .

7.القدر : ۳ .

8.الكافي : ج ۴ ص ۱۵۸ ح ۸ ، بحار الأنوار : ج ۹۸ ص ۱۴۴ ح ۳ .

  • نام منبع :
    مراقبات ماه رمضان
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ریشهری، با همکاری: رسول افقی، ترجمه: جواد محدّثی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1384
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 3340
صفحه از 518
پرینت  ارسال به