337
مراقبات ماه رمضان

۶ / ۳

اعتكاف

۲۳۷.الكافى ـ به نقل از حلبى ، از امام صادق عليه السلام ـ :«دهه آخر ماه رمضان كه مى شد ، پيامبر خدا در مسجد ، معتكف مى شد و براى او چادرى بافته شده از مو[ ى چارپايان] برافراشته مى گشت. كمر [به عبادت] مى بست و بستر خود را جمع مى كرد».
و برخى گفتند: از زنان نيز كناره مى گرفت.
امام صادق عليه السلام فرمود: «امّا كناره گيرى از زنان ، نه».

نكته

سيّد ابن طاووس گويد:
كمال اعتكاف ، آن است كه عقل و دل و اعضا را تنها براى عمل صالح ، اختصاص دهد و آنها را در آستان خداى متعال و اراده مقدّس او نگه دارد و نيز با قيد و بندهاى مراقبت الهى ، مقيّد سازد و آنها را از آنچه يك روزه دار خود را به نحو كامل از آنها نگه مى دارد ، نگه دارد و بر احتياط روزه دار در روزه اش ، معناى اراده شده از اعتكاف و همواره اقبال داشتن به سوى خدا و ترك اعراض از او ، بيفزايد.
پس هر گاه معتكف ، در راه هاى انوار عقل و دلش ، خاطر را براى غير خدا رها سازد،يا عضوى را در غير اطاعت پروردگارش به كار گيرد ، به همان اندازه كه غافل شود و يا كمال اوصاف را ناديده بگيرد ، حقيقت كمال اعتكاف را تباه ساخته است.


مراقبات ماه رمضان
336

۶ / ۳

الاِعتِكاف

۲۳۷.الكافي عن الحلبي عن الإمام الصادق عليه السلام :«كانَ رَسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله إذا كانَ العَشرُ الأَواخِرُ اعتَكَفَ فِي المَسجِدِ ، وضُرِبَت لَهُ قُبَّةٌ مِن شَعرٍ ، وشَمَّرَ المِئزَرَ ، وطَوى فِراشَهُ» ۱ . وقالَ بَعضُهُم : وَاعتَزَلَ النِّساءَ .
فَقالَ أبو عَبدِ اللّهِ عليه السلام : «أمَّا اعتِزالُ النِّساءِ فَلا» . ۲

تعليق

قال السيّد ابن طاووس قدس سره : اعلم أنّ كمال الاعتكاف هو إيقاف العقول والقلوب
والجوارح على مجرّد العمل الصالح ، وحبسها على باب اللّه جلّ جلاله ، ومقدّس إرادته ، وتقييدها بقيود مراقباته ، وصيانتها عمّا يصون الصائم كمال صونه عنه ، ويزيد على احتياط الصائم في صومه زيادة معنى المراد من الاعتكاف ، والتلزّم بإقباله على اللّه وترك الإعراض عنه .
فمتى أطلق المعتكف خاطرا لغير اللّه في طرق أنوار عقله وقلبه ، أو استعمل جارحة في غير الطاعة لربّه ، فإنّه يكون قد أفسد من حقيقة كمال الاعتكاف بقدر ما غفل أو هوّن به من كمال الأوصاف . ۳

1.قال العلاّمة المجلسي رحمه الله : قوله عليه السلام : «وطوى فراشه» كناية عن ترك الجماع والمضاجعة أو عن قلّة النوم . والأول أظهر ، ولا ينافيه قوله عليه السلام : «أمّا اعتزال النساء فلا» فإنّ المراد به الاعتزال بالكلّيّة بحيث يمنعهنّ عن الخدمة والمكالمة والجلوس معه (مرآة العقول : ج ۱۶ ص ۴۲۶) . وقال الشيخ الطوسي قدس سره في الاستبصار : إنّ قوله عليه السلام : «أمّا اعتزال النساء فلا» المعنى فيه مخالطتهنّ ومجالستهنّ دون أن يكون المراد به وطأهنّ في حال الاعتكاف ؛ لأنّ الّذي يحرم في حال الاعتكاف الجماع دون ما سواه ممّا ذكرناه .

2.الكافي : ج ۴ ص ۱۷۵ ح ۱ ، بحار الأنوار : ج ۱۶ ص ۲۷۳ ح ۱۰۲ .

3.الإقبال : ج ۱ ص ۳۵۷ .

  • نام منبع :
    مراقبات ماه رمضان
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ریشهری، با همکاری: رسول افقی، ترجمه: جواد محدّثی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1384
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 3206
صفحه از 518
پرینت  ارسال به