سخن پژوهشکده

بی‌گمان بنیادی‌ترین و درخشان‌ترین رکن معرفت دینی را می توان عقائد و معارف نظری دین دانست. به همین جهت در میان علوم اسلامی علم کلام به عنوان دانشی که استنباط، تبیین، تنظیم، اثبات و دفاع از آموزه‌های معرفتی دین را عهده دار گشته، همواره مورد توجه اندیشمندان مسلمان قرار داشته است. در پرتو رشد و تکامل علم کلام است که هویت اجتماعی و تاریخی تفکر شیعی شکل یافته و به تدریج بر اساس اصالت فکری و معرفتی برخاسته از مکتب اهل بیت علیهم السلام برساخته گشته و تناور شده است.

در این راستا متکلمان بزرگ امامیه در دوره نخستین به تبیین عناصر اساسی مکتب دست یازیدند و از گوهر اندیشه ناب اسلامی در مقابل خطوط انحرافی به سختی دفاع کردند. در نسل‌های بعدی بزرگانی چون شیخ کلینی، شیخ صدوق، شیخ مفید، سید مرتضی و شیخ طوسی در تدوین نظام‌های جامع کلامی، تلاش‌های فراوانی به ثمر رساندند که حاصل آن امروز به عنوان میراث فکر اسلامی - شیعی در اختیار ما قرار دارد. اما از آنجا که اهل بیت علیهم السلام به عنوان منبع و سرچشمه اصیل علوم الاهی در شرایط عینی جامعه و متناسب با ظرفیت‌های مکانی و زمانی به تبیین معارف قرآنی می‌پرداختند و حتی گاه ویژگی‌های مخاطب خاص را رعایت