صفات و ذات - میپردازند:
۰.سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ علیه السلامیقُولُ: «لَمْ یزَلِ اللَّهُ- عَزَّ وَجَلَّ- رَبَّنَا، وَالْعِلْمُ ذَاتُهُ وَلَا مَعْلُومَ، وَالسَّمْعُ ذَاتُهُ وَلَا مَسْمُوعَ، وَالْبَصَرُ ذَاتُهُ وَلَا مُبْصَرَ، وَالْقُدْرَةُ ذَاتُهُ وَلَا مَقْدُورَ، فَلَمَّا أَحْدَثَ الْأَشْیاءَ وَکَانَ الْمَعْلُومُ، وَقَعَ الْعِلْمُ مِنْهُ عَلَى الْمَعْلُومِ، وَالسَّمْعُ عَلَى الْمَسْمُوعِ، وَالْبَصَرُ عَلَى الْمُبْصَرِ، وَالْقُدْرَةُ عَلَى الْمَقْدُورِ.۱
این تبیین امام، ابوبصیر را وامیدارد که از صفات فعل مانند کلام نیز بپرسد و امام علیه السلام به او چنین پاسخ میدهند: «إِنَّ الْکَلَامَ صِفَةٌ محدّثةٌ لَیسَتْ بِأَزَلِیةٍ، کَانَ اللَّهُ - عَزَّ وَجَلَّ - وَلَا مُتَکَلِّمَ».۲ محمد بن مسلم نیز نزد امام صادق علیه السلام از دیدگاه گروهی در عراق سخن میگوید که به زیادت صفات بر ذات معتقداند و امام علیه السلام نیز با دلیلی عقلی دیدگاه آنان را رد میکند:
۰.مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ علیه السلام أَنَّهُ قَالَ: فِی صِفَةِ الْقَدِیمِ إِنَّهُ وَاحِدٌ صَمَدٌ أَحَدِی الْمَعْنَى لَیسَ بِمَعَانِی کَثِیرَةٍ مُخْتَلِفَةٍ قَالَ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاکَ یزْعُمُ قَوْمٌ مِنْ أَهْلِ الْعِرَاقِ أَنَّهُ یسْمَعُ بِغَیرِ الَّذِی یبْصِرُ وَیبْصِرُ بِغَیرِ الَّذِی یسْمَعُ قَالَ فَقَالَ کَذَبُوا وَأَلْحَدُوا وَشَبَّهُوا تَعَالَى اللَّهُ عَنْ ذَلِکَ إِنَّهُ سَمِیعٌ بَصِیرٌ یسْمَعُ بِمَا یبْصِرُ وَیبْصِرُ بِمَا یسْمَعُ قَالَ قُلْتُ یزْعُمُونَ أَنَّهُ بَصِیرٌ عَلَى مَا یعْقِلُونَهُ قَالَ فَقَالَ تَعَالَى اللَّهُ إِنَّمَا یعْقِلُ مَا کَانَ بِصِفَةِ الْمَخْلُوقِ وَلَیسَ اللَّهُ کَذَلِکَ.۳
همچنین ابوبصیر هنگامی که امام صادق علیه السلام ایمان را تصدیق و شهادت به توحید و