59
مهار خشم

ناراحتی را در خود ظاهر سازید، احساس تنش و خشم در شما ایجاد خواهد شد.۱ این نکته به ویژه در بحث رفتاردرمانی خشم می‌تواند، بسیار مهم تلقی شود؛ زیرا اعتقاد بر این است که ادراک، برایندی از کنش و واکنش‌های فیزیکی با محیط است.

دو. نظریه‌های هیجان

در نظریه‌های هیجان، به نقش عوامل فیزیولوژیایی، عوامل محرک و عوامل شناختی به عنوان مشخص‌کننده تجربه هیجانی توجه می‌شود. اطلاع از این دیدگاه‌ها می‌تواند، در تبیین نظریه نهایی در مورد خشم مفید باشد. در اینجا به خلاصه فشرده‌ای از نظریات اشاره می‌کنیم.

۱. نظریه جیمز _ لانگه

مؤلفان این دیدگاه، بر الگوی انگیختگی فیزیولوژیایی ویژه تأکید می‌کنند. بر این اساس، تشخیص یک هیجان، مانند ترس(با علائم تپش قلب، لرزش دست و پا و...) به دنبال پاسخ‌های رفتاری یک تجربه هیجانی (گرفتن نرده موقع افتادن از پله) صورت می‌گیرد؛ یعنی اول می‌افتیم، بعد می‌ترسیم. این نظریه توسط «کنون»۲ در دهه ۱۹۲۰ نقد شده است. جیمز کالات این نظریه را در کتاب اخیر خود بررسی کرده است. وی به استناد نتایج پژوهشگران معاصر اذعان می‌کند که بخشی از نظریه «جیمز»۳ «لانگه»۴ درست است؛ زیرا تأثیر رفتارهای اندامی افراد، در افزایش میزان درک هیجان‌های متناسب با آن اثبات شده است؛ به عنوان مثال، برای بررسی میزان تأثیرگذاری حالت خنده بر افزایش احساس خنده، بی آنکه آزمایش‌شونده‌ها را مطلع کنند، از آنها می‌خواهند که یک حرکت رفتاری و یک فعالیت شناختی را هم‌زمان انجام دهند؛ بدین صورت که یک‌بار در حالی که قلمی را به وسیله دندان‌ها

1.ایزارد۱، ۱۹۷۷ لیرد۲، ۱۹۷۴.

2.Cannon.

3.James.

4.Longe.


مهار خشم
58

(شادی، عشق) و هیجان‌های منفی (خشم، ترس) یا درجه‌بندی بر اساس شدت بروز هیجان، صحبت شده است؛ مانند اطلاق هیجان بر حالت‌های شدید همراه با تغییرات فیزیولوژیکی بدن و اطلاق احساسات۱ بر حالت‌های ملایم‌تر. با این حال، عمده‌ تغییرات ارگانیکی در زمان برانگیختگی هیجانی در منابع پزشکی و روان‌شناسی توصیف شده است:

علائم عمومی فیزیولوژیکی هنگام هیجان‌ها۲

۱. افزایش فشار خون و ضربان قلب
۲. تنفس و گشادشدن مردمک چشم
۳. افزایش تعرق و کاهش ترشح بزاق
۴. افزایش قند خون
۵. افزایش سرعت لخته‌شدن خون
۶. کاهش حرکات روده و معده
۷. تجمع خون در مغز و عضلات
۸. سیخ‌شدن موهای سطح پوست و دانه دانه شدن پوست

حالت‌های صورت انسان‌ها به هنگام تجربه هیجان‌ها، مورد مطالعه قرار گرفته است. اعتقاد روان‌شناسان این است که علائم چهره‌ای گروهی از انسان‌های متفاوت از لحاظ فرهنگ و دور از هم از لحاظ جغرافیا، در حالت‌های خشم، خوشی، غم، بیزاری، ترس، تعجب و ... یکسان است؛ حتی افراد قبایل دور و نانویس۳ نیز علائم چهره‌ای یکسانی دارند.۴ بر این اساس، در پژوهش‌ها ثابت شد که بین حرکات عضلات و ادراک انسان رابطه وجود دارد؛ یعنی اگر لبخندی بزنید و نیم دقیقه لبخند خود را حفظ کنید، در شما احساس شادمانی پیدا می‌شود؛ اما اگر حالت غم و

1.Feeling.

2.لیندن‌فیلد (۲۰۰۰)- Lindenfield G.

3.Preliterate.

4.اكمن۱۹۸۲۲.

  • نام منبع :
    مهار خشم
    سایر پدیدآورندگان :
    محمدرضا کيومرثي اسکويي
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 32522
صفحه از 299
پرینت  ارسال به