55
مهار خشم

ایفا می‌کند. ارزیابی اشتباهی عوامل درونی و بیرونی، اصطلاحاً خطای شناختی نامیده می‌شود. بر این اساس، یک رفتار پرخاشگری، حاصل یک نوع ارزیابی اشتباه موقعیت به وجود آمده است. پرخاشگری بر اساس الگوی شناختی خاص، در موقعیت خاص پیش می‌آید. «آندرسن»۱ ، برکویتس۲ ، «هیوزمن»۳ صاحبان دیدگاه شناختی، همگی بر الگوی شناختی پرخاشگری تأکید می‌کنند.۴

۶. انگیزش و هیجان

روان‌شناسان در راه توجیه علت رفتار انسان، گاهی به طراحی یک‌ ردیف فرمول‌های ریاضی محض پرداخته۵ و گاهی به دنبال تأسیس اصول کلی برای توجیه رفتار انسان بوده‌اند؛ مانند اینکه انسان مدام در جهت خودشکوفایی۶ تلاش می‌کند یا انسان همواره در جهت ارضای امیال خود کوشش می‌کند و... برخلاف دیدگاه معروفی که روان را متشکل از سه بخش مجزای تفکر۷ ، احساس۸ و اراده۹ می‌داند، روان‌شناسان امروزه اغلب به جای اراده، از مفهوم انگیزش۱۰ و هیجان۱۱ ، و نیز واژه «انگیزه»۱۲ برای توصیف رفتار استفاده می‌کنند.۱۳

1.Anderson C. A. ۱۹۹۵.

2.Berkowitz L. ۱۹۸۹.

3.Huesmann L. R. ۱۹۹۴ , ۱۹۸۸.

4.روان شناسی اجتماعی، گروه مؤلفان، سمت.

5.میزان خستگی - میزان بیزاری + (ترس ×میزان جذابیت×انگیزه تغذیه×سطح محرومیت) - انگیزه جست‌و‌جوی غذا.

6.Self realization.

7.Thought.

8.Feeling.

9.Volition or will.

10.Motivatian.

11.Emotion.

12.Motive.

13.خداپناهی۱۳۸۸.


مهار خشم
54

پرخاشگرانه، بر اساس موقعیت میدانی، یعنی فضای زندگی۱ متشکل از فرد، محیط، تعامل و برآیند مجموع موقعیت‌های موجود در محیط، به وجود می‌آید، نه عوامل تاریخی یا زیستی. بنابراین، رفتار، تابعی از فرد و محیط است. وی سازه‌های ساختاری و پویشی فرد و محیط و نحوه تعاملشان را تبیین کرده است. «رُتر»۲ با تأکید بر یادگیری و انتظار تقویت و موقعیت روان شناختی محیط فرد، بر اساس مسند مهارگذاری درونی و بیرونی۳ در سال ۱۹۶۶، گویا جملگی بر این نکته اتفاق نظر دارند که علت بروز هر رفتاری، بدون در نظر ‌گرفتن محیط و موقعیت ویژه فرد در آن، قابل تفسیر و تحلیل نمی‌باشد. کالات بیان می‌کند که موقعیت نیز، دخالت زیادی در به وجود ‌آمدن رفتار پرخاشگرانه دارد. افراد بعد از تجربه ‌کردن توهین یا حمله تحریک‌آمیز، برای چند دقیقه بعد، علیه سایر کسانی که عامل تحریک نبوده‌اند، آمادگی پرخاشگری بیشتری نسبت به دریافت بار اول دارند. اطلاع از نیت و قصد و عامل ایجاد درد و ناکامی در طرف مقابل می‌تواند، به‌عنوان یک مسئله مورد یادگیری در جامعه مورد نظر باشد و همچنین نمی‌توان از تأثیر خشونت رسانه‌ای به عنوان روشی برای یادگیری غفلت نمود. در این زمینه، یافته‌های آزمایشگاهی فراوانی وجود دارد. موضوع بعدی، وجود ابزار و لوازم پرخاش در موقعیت خشم است که طبق تحقیقات کاملاً تجربی ثابت شده، افراد در حضور ابزار و لوازم مربوط به پرخاشگری، زمینه بیشتری برای پاسخ خشم دارند.۴

۵. دیدگاه شناختی

دیدگاه شناختی و اسنادی هایدر۵ بیان می‌کند که انسان همواره، در پی شناخت و ارزیابی محیط است و این شناخت و ارزیابی، در شکل‌دهی رفتار وی نقش مهمی

1.Life space.

2.Rotter, M. ۱۹۵۴.

3.Locus of control internal or external.

4.ارونسون۱۹۹۹.

5.Heider f. ۱۹۵۸.

  • نام منبع :
    مهار خشم
    سایر پدیدآورندگان :
    محمدرضا کيومرثي اسکويي
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 32478
صفحه از 299
پرینت  ارسال به