53
مهار خشم

«دولارد»۱ و همکاران، «برکویتس»۲ ، «فش بچ»‌۳ معتقدند، عواملی، مثل ناکامی۴ موجب برانگیخته‌شدن میل قوی آسیب‌رساندن به دیگران می‌شود. ناکامی در این دیدگاه، گاهی متغیر وابسته است که به رفتار هدفداری که از آن جلوگیری می‌شود و گاهی متغیر مستقل بوده و شدت ناکامی در موقعیت‌ها بررسی می‌شود. همچنین گاهی نیز، متغیر مداخله‌گری است که در بررسی رابطه دو پدیده در نظر گرفته می‌شود. تعریف آنها از ناکامی مساوی است با مسدودشدن راه‌های دست‌یابی به اهداف. «لوسون۵ معتقد بود که پرخاشگری، بیش از هر چیز، به شدت ناکامی و میزان انگیزه‌ای بستگی دارد که به ناکامی رسیده است. «امسل» و همکاران۶ با آزمایشی نشان دادند که حذف پاداش میانی در یک مار می‌تواند، واکنش انگیزشی حیوان را برای رسیدن به پاداش دوم تقویت کند؛ بنابراین اثبات کردند که ناکامی می‌تواند، ویژگی کشاننده‌ای داشته باشد.۷

۴. دیدگاه اجتماعی

نظریه یادگیری اجتماعی۸ ، مانند بندورا۹ ‌و «بارون و ریچاردسون»۱۰ بر الگوی یادگیری پرخاشگری تأکید می‌کنند. آنها اصل پرخاش و اهداف پرخاش را قابل تغییر می‌دانند. نظریه میدانی «لوین»۱۱ نیز مشابه همین، بر این اصل استوار است که رفتار

1.Frustration.

2.Dollard J. ۱۹۹۳.

3.۱۹۸۹.

4.۱۹۸۴.

5.Lawson R. ۱۹۶۵.

6.Amsel A. ۱۹۵۲.

7.نقل از خداپناهی ۱۳۸۸.

8.Social Learning theorics.

9.Bandura A. ۱۹۸۶, ۱۹۷۳.

10.Richardson D. R. ۱۹۹۴.

11.Lewin K. ۱۹۴۰.


مهار خشم
52

شده است. به طوری که تحریک الکتریکی این نقطه، باعث بروز خشونت از حیوان آرام می‌شود. همچنین کنترل اعصاب این نقطه، باعث سربه راه شدن موجود ستیزه‌گر می‌شود.۱ تأثیر هورمون جنسی مردانه تستوسترون، هم در میزان رفتار پرخاشگری و هم در روش واکنش افراد به محرک‌ها اثبات شده است. یکی از دلایل توجیه بالا‌بودن آمار رفتارهای خشونت‌آمیز در بین مردان تبهکار نسبت به زنان، بالا‌بودن سطح این هورمون نسبت به مردان غیر تبهکار است. در مقایسه زنان تبهکار اعمال نسبتاً کم‌ اهمیت‌ از لحاظ خشونت به خود نسبت می‌دهند..۲ یکی دیگر از مواد شیمیایی (استفاده از آن که متأسفانه در نقاط زیادی از جهان مرسوم است) و مصرف آن میزان بازداری رفتارهای خشن را کاهش می‌دهد، الکل است. مشاهدات اتفاقی نیز گویای وجود دعوا و درگیری‌های خشونت‌بار، در محله‌هایی است که افراد الکلی به آنجا رفت‌ و آمد دارند. ۷۵ درصد افرادی که برای قتل، حمله و سایر جرایم خشونت‌بار در آمریکا بازداشت می‌شوند، مست هستند. آزمایشات پزشکی نشان می‌دهد، مصرف الکل به حدی که مستی بیاورد، بیشتر از افراد عادی تحریکات را با خشونت جواب می‌دهند. درد نیز از پیش‌درآمدهای پرخاشگری محسوب شده ‌است، حتی وجود هوای گرم و طولانی تابستان نیز، از عوامل به وجود‌آورنده تمایل به پرخاش است.۳

۳. دیدگاه کشاننده‌ای _ نظریه ناکامی

نظریه‌های کشاننده‌ای۴ ، پرخاشگری را در اثر تحریک یک‌سری عوامل خارجی مثل ناکامی۵ می‌دانند. آنها بین ناکامی و محرومیت تفاوت قائل شده‌اند. بر اساس
این نظریه، هر چه امید و انتظار موفقیت بیشتر باشد، پرخاشگری کمتر است.

1.ارونسون۱۹۹۹.

2.آرچر۲۰۰۰ به نقل از کالات ۲۰۰۷.

3.ارونسون ۱۹۹۹.

4.Drive Theories.

5.Frustration.

  • نام منبع :
    مهار خشم
    سایر پدیدآورندگان :
    محمدرضا کيومرثي اسکويي
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 32457
صفحه از 299
پرینت  ارسال به