جدول ۲. واژگان مرتبط با مفاهیم پرخاش، پرخاشگری و انواع آن

۱. پرخاشگری Aggression (گونه‌ای رفتار)

«بندورا»^۱ اعمالی را که به آسیب شخصی (روان شناختی یا جسمانی) یا تخریب مالی منجر می‌شوند، پرخاشگرانه دانسته است. «برکوویتز»^۲ پرخاشگری را عملی می‌داند که به آسیب‌رسانی عمدی دیگران منتهی می‌گردد. پرخاشگری معمولاً، به رفتاری اطلاق می‌شود که قصد از آن، صدمه ‌رساندن (جسمانی یا زبانی) به فرد دیگر یا نابود ‌کردن دارایی افراد است.^۳ برخی مؤلفان، بر عنصر قصد و نیت عمل پرخاشگرانه تأکید کرده‌اند و پرخاشگری را رفتاری تعریف کرده‌اند که در آن، قصد آزار‌ رساندن به کسی یا چیزی ابراز می‌شود. «ارونسون»^۴ اذعان می‌کند که عمل پرخاشگرانه، رفتار آگاهانه‌ای است که به منظور اعمال درد و رنج جسمانی یا روانی بر دیگران اعمال می‌شود. برخی مؤلفان نیز، میان پرخاشگری وسیله‌ای^۵ (که در جهت رسیدن به هدفی ‌دیگر صورت می‌گیرد) و پرخاشگری خصمانه‌ای^۶ (که به قصد آزار رساندن به دیگران است) تفاوت قائل‌ شده‌اند.^۷

منبع، علائم هر بیماری در جداولی مقوله‌ای طبقه‌بندی می‌شود که ملاک آنها بیشتر، رفتارهای ظاهری است؛ اما خشم^۱ به‌خودی‌خود، یک اختلالی مستقل محسوب نمی‌شود و از آنجا که لزوماً، قابل سنجش یا مشاهده توسط پزشک یا روان شناس هم نیست، کمتر از آن صحبت شده و بیشتر به صورت عطف بر واژه پرخاشگری نام برده شده است. لذا منظور ما در مباحث روان شناختی از «خشم» برابر «Anger»و منظور از پرخاش یا «غضب» «Aggression»، خواهد بود. زیرا واژه اول همان مقصود از خشم را می‌رساند که ما در واژه «غیظ» بیان کردیم و واژه دوم نیز مقصود از «غضب» و بیشتر مرحله بعد از هیجان اولیه را می‌رساند که رفتاری خاص است.

جدول ۱. واژگان مرتبط با مفاهیم خشم، غضب، غیظ