بعد حضرت میفرمایند که روش مناسب برای پیشبردن کار، ملایمبودن در برابر فرد خشمگین است. طبعاً این برخورد، باعث خاموشی خشم قبل از تبدیل به پرخاش شده و مانعی برای پذیرش بعدی نخواهد گذاشت:
وَ لِن لِمَن غَالَظَک فَإِنَّهُ یوشِک أَن یلِینَ لَک۱.
و با کسی که با تو به درشتی برخورد کند، نرمی کن؛ چون که به زودی او هم با تو نرمی خواهد کرد.
این روایت نیز که قبلاً بررسی کرده بودیم، مؤید این مطلب است که اصولاً برخورد نرم در فرد دارای غیظ یا خشم، اثر کنترل خوبی داشته و حتی تبدیل به نرمی برخورد متقابل خواهد شد. البته این نرمی برخورد، در افرادی که شخصیت سالمی ندارند، همراه با احتیاط است تا به سوء استفاده تبدیل نشود. نرمی برخورد، مخصوص افراد کریم یا سالم است که پاسخ مناسبی برای این برخورد خواهند داشت. مصداق این مطلب را روایتی از آن حضرت تأیید میکند:
إِذَا غَضِبَ الکرِیمُ فَأَلِن لَهُ الکلامَ وَ إِذَا غَضِبَ اللَّئِیمُ فَخُذ لَهُ العَصَا۲.
اگر انسان بزرگواری خشمگین شد، با نرمی با او سخن بگو و اگر انسان پستی خشمگین شد، در مقابلش با احتیاط برخورد کن.
۴. بدون لجبازی
برخورد منطقی، شیوه درست مقابله با خشم دیگران است. در صورت ارائه هرگونه رفتار غیرمنطقی و لج بازگونه، هیجان خشم طرف مقابل تحریک بیشتری میشود. اگر رفتار لج بازگونه را به رفتاری مشابه رفتار ناهنجار طرف مقابل که به منظور مقابله به مثل یا اذیت او صورت میگیرد، تعریف کنیم، این نوع برخورد، زمینه تشدید پرخاشگری بیشتری را به وجود آورده و نهایتاً فرصتهای جبرانی و اصلاحپذیری بعدی را دشوارتر خواهد ساخت؛ لذا در روایت زیر، امیرمؤمنان علیه السلام، از هرگونه برخورد لج بازگونه با فرد خشمگین پرهیز داده شده است: