انسان به هدفهای متعالیتر و بیمیلی او به اثبات خود و فراموشی نیازهای شخصی خود خواهد شد. چیزی که در انسان غافل از خدا و ارزشهای الهی وجود دارد.
قضاوتهای ارزشی و دینی با پلزدن بر روی مشکلات، انسان را در کوتاهترین زمان به مبدأ خود متصل مینماید. این امر، بلافاصله باعث کمرنگی و بیاهمیتی نسبت به موضوع مورد خشم شده و به صورت تمرکز بهتر یا خوشبینی و بیخیالشدن به فرد خشمگین کمک میکند.
۲. عاقبتاندیشی
یک روش کاربرد تفکر در کنترل هیجانها، تفکر درباره سرانجام رفتار پرخاشگرانه است. انسان عاقل و عاقبتاندیش، با درنظرگرفتن عواقب هر امری، نسبت به اقدام عمل تصمیم میگیرد. عقل انسان مشروط به عدم وجود موانع شناختی، خود قضاوت خواهد کرد که درگیرشدن فیزیکی با موضوعات هیجانی، جز ضرر و زیان سودی نداشته و اغلب باعث به وجودآمدن سوژههای ناراحتی و رنجش جدید خواهد شد.
باز تذکر این نکته مفید خواهد بود که در روایات مربوط به این مورد، عاقبت اندیشی و تفکر نسبت به غضب سفارش شده است نه خشم؛ زیرا همانگونه که عرض شد، خشم یک پدیده ذاتی است که وجود آن را نمیشود انکار کرد؛ ولی غضب یا پرخاش که از آثار خشم است، هم جنبه رفتاری دارد و هم نیاز به؛ چون هر رفتاری منشأ پیدایش آثار بعدی است. حدیث قبلی که از حضرت علی علیه السلام در مورد عاقبت خشم آوردیم، در این زمینه وارد شده بود که در بخشی از وصیت خود به فرزندشان امام حسن علیه السلام فرمودند:
...جرعه خشم را بنوش که من جرعهای گواراتر از آن، از حیث سرانجام و لذتبخشتر از آن از حیث عافیت ندیدم و با کسی که با تو به درشتی برخورد کند، نرمیکن، چون که به زودی او هم با تو نرمی خواهد کرد.۱