ظاهری خود، ولو کاذب و بی‌مورد هستند؛ اما در مورد افراد زیر دست یا به عبارتی کسانی که اختیارشان را دارد؛ مثل ولایت بزرگترها بر کوچکترها، واقعاً بی‌مورد است و نشان‌دهنده پستی و ذلالت اخلاقی است؛ چرا که برای چنین افرادی، نیاز به اجبار و قدرت قهریه نیست و معاشرت مستمر و حسن برخورد باید کفایت بکند.

۲. مانع دوستی

هر رفتار پرخاشگرانه‌ای را می‌توان از دو جهت مورد توجه قرار داد، یکی از جهت آثاری که بر طرف مقابل دارد و دیگری آثاری که بر خود صاحب خشم دارد. در شیوه‌های مقابله نیز، هم به خود صاحب خشم باید توصیه داد و هم به طرف مقابلش که مورد خشم قرار گرفته است. روایتی را از امیرمؤمنان علیه السلام نقل کردیم که ضمن هشدار ضمنی به اینکه نباید پرخاش را با پرخاش جواب داد، تعلیلی را مطرح می‌کنند که قابل توجه است و آن اینکه خشم، مانع پایداری و ثبات نفس می‌شود:
إنَّهُ... مَانِعٌ مِنَ التَّثَبُّتِ.^۱
غضب، مانع اطمینان و استقرار نفس خواهد شد.
مجدداً توجه به این نکات ضروری به نظر می‌رسد که اولاً، هر گاه دوست کسی بر او غضبناک شد، باید از هرگونه پاسخ مشابه در برابر آن پرهیز کرد؛ یعنی غضب دوست را نباید با غضب و رفتار پرخاشگرانه جواب داد. ثانیاً در مواردی که هر دو طرف بر هم خشم‌ گرفته باشند، نیز دستور به پرهیز در مقابل خشم داده شده است و کنترل هر کدام از دو طرف، بر خودشان واجب است. ثالثاً اگر غضب به وجود بیاید، از نفس انسان رفتاری سطحی‌نگر و فارق از دوراندیش صادر شده و روابط مستحکم دوستی توسط پرخاش از بین خواهد رفت. به صورت طبیعی نیز، افراد از تحمل دائمی رفتار پرخاشگرانه دیگران خسته و بیزار خواهند شد. هم‌چنین حضرت فرموده‌اند:

سَعِ النَّاسَ بِوَجهِک وَ مَجلِسِک وَ حُکمِک وَ إِیاک وَ الغَضَبَ فَإِنَّهُ طَیرَةٌ مِنَ الشَّیطَانِ وَ اعلَم أَنَّ مَا قَرَّبَک مِنَ اللهِ یبَاعِدُک مِنَ النَّارِ وَ مَا بَاعَدَک مِنَ اللهِ یقَرِّبُک مِنَ النَّارِ.^۱
با چهره‌ات و نوع نشستنت و حکم کردنت مردم را در گشایش قرار ده و از خشم بپرهیز که خشم، سبک‌مغزی است و از ناحیه شیطان است و بدان که آنچه تو را به خدا نزدیک می‌کند، دورکننده تو از آتش [دوزخ] است و آنچه تو را از خدا دور می‌کند، نزدیک‌کننده تو به آتش است.
این روایت، مدیریت یا رهبری جامعه را از هرگونه غضب ‌منفی برحذر کرده و رمز نفوذ در دل‌ها، گشاده‌رویی و پذیرش عموم مردم می‌داند. روان‌شناسان، پذیرش بی‌قید و شرط دیگران را احترام غیرمشروط^۲ نام گذاشته‌اند. این مفهوم، طرفداران زیادی بین انسان‌گرایان دارد. به نظر می‌آید یکی از صفات شایسته و شخصیتی زمامداران نیز باید باشد.
رفتار غضب‌آلود، همان‌طور که ملاحظه می‌شود، علاوه‌ بر آثار فردی، در سطح اجتماع نیز، صفاتی را به صاحب ‌آن نسبت می‌دهد که به‌تدریج ممکن است، به تثبیت در آن صفات منجر بشود. توصیف خشم از بعد دیگر، برای فرد خشمگین، صفات شخصیت خاصی، مانند شخصیت ضعیف و شخصیت پست را مستند خواهد کرد.چنان‌که محتوای روایتی از امام هادی علیه السلام، این حقیقت را بیان نموده است:
الغَضَبُ عَلَی مَن لاتَملِک عَجزٌ وَ عَلَی مَن تَملِک لُؤمٌ.^۳
خشم‌گرفتن بر کسی ‌که مالک (اختیاردار) او نمی‌باشی، نشانه ناتوانی و بر کسی که مالک (اختیاردار) او هستی، نشانه پستی است.
در این حدیث، پرخاشگری بیانگر شخصیت‌های ضعیف و منفی است. افرادی که شخصیت‌های ضعیفی دارند، برای جبران عقده‌های روانی خود، به ناچار دنبال روش‌های اشتباهی برای اثبات قدرت خود هستند؛ لذا به دنبال اظهار توانایی‌های