119
مهار خشم

متجاوز۱ ، قلب گنهکار۲ ، قلب مطمئن۳ ، قلب حفاظت‌شده۴ ، قلب خائف۵ ، قلب باطل۶ ، قلب با وقار و سکینه۷ ، قلب تابع۸ ، قلب منحرف۹ ،

1. (ثُمَّ بَعَثنا مِن بَعدِهِ رُسُلاً إِلی‏ قَومِهِم فَجاؤُهُم بِالبَیناتِ فَما كانُوا لِیؤمِنُوا بِما كَذَّبُوا بِهِ مِن قَبلُ كَذلِک نَطبَعُ عَلی‏ قُلُوبِ المُعتَدین) .
یونس: ۷۴.

2. (وَ إِن كُنتُم عَلی‏ سَفَرٍ وَ لَم تَجِدُوا كاتِباً فَرِهَانٌ مَقبُوضَةٌ فَإِن أَمِنَ بَعضُكُم بَعضاً فَلیؤَدِّ الَّذِی اؤتُمِنَ أَمانَتَهُ وَ لیتَّقِ اللهَ رَبَّهُ وَ لا تَكتُمُوا الشَّهَادَةَ وَ مَن یكتُمهَا فَإِنَّهُ آثِمٌ قَلبُهُ وَ اللهُ بِما تَعمَلُونَ عَلیمٌ) .
بقره: ۲۸۳.

3. (مَن كَفَرَ بِاللهِ مِن بَعدِ إیمانِهِ إِلاَّ مَن أُكرِهَ وَ قَلبُهُ مُطمَئِنٌّ بِالإیمانِ وَ لكِن مَن شَرَحَ بِالكُفرِ صَدراً فَعَلَیهِم غَضَبٌ مِنَ اللهِ وَ لَهُم عَذابٌ عَظیمٌ) .
نحل: ۱۰۶. (وَ إِذ قالَ إِبراهیمُ رَبِّ أَرِنی‏ كَیفَ تُحی المَوتی‏ قالَ أَ وَ لَم تُؤمِن قالَ بَلی‏ وَ لكِن لِیطمَئِنَّ قَلبی‏ قالَ فَخُذ أَربَعَةً مِنَ الطَّیرِ فَصُرهُنَّ إِلَیک ثُمَّ اجعَل عَلی‏ كُلِّ جَبَلٍ مِنهُنَّ جُزءاً ثُمَّ ادعُهُنَّ یأتینَک سَعیاً وَ اعلَم أَنَّ اللهَ عَزیزٌ حَكیمٌ) .
بقره: ۲۶۰. (قالُوا نُریدُ أَن نَأكُلَ مِنهَا وَ تَطمَئِنَّ قُلُوبُنا وَ نَعلَمَ أَن قَد صَدَقتَنا وَ نَكُونَ عَلَیهَا مِنَ الشَّاهِدینَ) .
المائدة: ۱۱۳. (الَّذینَ آمَنُوا وَ تَطمَئِنُّ قُلُوبُهُم بِذِكرِ اللهِ أَلا بِذِكرِ اللهِ تَطمَئِنُّ القُلُوب‏) .
رعد: ۲۸.

4. (وَ أَصبَحَ فُؤادُ أُمِّ مُوسی‏ فَارِغاً إِن كادَت لَتُبدی بِهِ لَو لا أَن رَبَطنا عَلی‏ قَلبِهَا لِتَكُونَ مِنَ المُؤمِنینَ) .
قصص: ۱۰.

5. (هُوَ الَّذی أَخرَجَ الَّذینَ كَفَرُوا مِن أَهلِ الكِتابِ مِن دِیارِهِم لِأَوَّلِ الحَشرِ ما ظَنَنتُم أَن یخرُجُوا وَ ظَنُّوا أَنَّهُم مانِعَتُهُم حُصُونُهُم مِنَ اللهِ فَأَتاهُمُ اللهُ مِن حَیثُ لَم یحتَسِبُوا وَ قَذَفَ فی‏ قُلُوبِهِمُ الرُّعبَ یخرِبُونَ بُیوتَهُم بِأَیدیهِم وَ أَیدِی المُؤمِنینَ فَاعتَبِرُوا یا أُولِی الأَبصار) .
حشر: ۲. (إِنَّمَا المُؤمِنُونَ الَّذینَ إِذا ذُكِرَ اللهُ وَجِلَت قُلُوبُهُم وَ إِذا تُلِیت عَلَیهِم آیاتُهُ زادَتهُم إیماناً وَ عَلی‏ رَبِّهِم یتَوَكَّلُون) .
انفال: ۲.

6. (ثُمَّ بَعَثنا مِن بَعدِهِ رُسُلاً إِلی‏ قَومِهِم فَجاؤُهُم بِالبَیناتِ فَما كانُوا لِیؤمِنُوا بِما كَذَّبُوا بِهِ مِن قَبلُ كَذلِک نَطبَعُ عَلی‏ قُلُوبِ المُعتَدینَ) .
یونس: ۷۴.

7. (هُوَ الَّذی أَنزَلَ السَّكینَةَ فی‏ قُلُوبِ المُؤمِنینَ لِیزدادُوا إیماناً مَعَ إیمانِهِم وَ للهِ جُنُودُ السَّماواتِ وَ الأَرضِ وَ كانَ اللهُ عَلیماً حَكیماً) .
فتح: ۴.

8. (وَ قَفَّینا بِعیسَی ابنِ مَریمَ وَ آتَیناهُ الإِنجیلَ وَ جَعَلنا فی‏ قُلُوبِ الَّذینَ اتَّبَعُوهُ رَأفَةً وَ رَحمَةً وَ رَهبانِیةً ابتَدَعُوهَا ما كَتَبناهَا عَلَیهِم إِلاَّ ابتِغاءَ رِضوانِ اللهِ فَما رَعَوهَا حَقَّ رِعایتِهَا فَآتَینَا الَّذینَ آمَنُوا مِنهُم أَجرَهُم وَ كَثیرٌ مِنهُم فَاسِقُونَ) .
حدید: ۲۷.

9. (لَقَد تابَ اللهُ عَلَی النَّبِی وَ المُهَاجِرینَ وَ الأَنصارِ الَّذینَ اتَّبَعُوهُ فی‏ ساعَةِ العُسرَةِ مِن بَعدِ ما كادَ یزیغُ قُلُوبُ فَریقٍ مِنهُم ثُمَّ تابَ عَلَیهِم إِنَّهُ بِهِم رَؤُفٌ رَحیمٌ) .
توبة: ۱۱۷. (وَ إِذ قالَ مُوسی‏ لِقَومِهِ یا قَومِ لِمَ تُؤذُونَنی‏ وَ قَد تَعلَمُونَ أَنِّی رَسُولُ اللهِ إِلَیكُم فَلَمَّا زاغُوا أَزاغَ اللهُ قُلُوبَهُم وَ اللهُ لا یهدِی القَومَ الفاسِقینَ) .
صف: ۵.


مهار خشم
118

«ای امیرمؤمنان چگونه می‌بینی؟» فرمود: «وای بر تو ای ذعلب! پروردگار
را دیدگان با چشم نمی‌بینند، بلکه او را قلب‌ها با حقایق ایمانشان می‌بینند. وای برتو ای ذعلب! به درستی که پروردگار من لطیف‌تر از هر لطیفی است که با لطف قابل توصیف نیست، بزرگ‌تر از هر عظمتی است که با عظمت قابل توصیف نیست و ... ».
از این روایت و نظایر آن (که کم نیست) معلوم می‌شود که وقتی قلب مؤمن مملو از ایمان می‌شود، بینایی دیگری پیدا می‌کند که امور غیر قابل رؤیت را گواهی می‌دهد. از با ارزش‌ترین اشیاء نامرئی هم خداست. همچنین قلب محل بروز و ظهور انواع هیجان‌ها و عواطف مثبت می‌باشد؛ لذا در قرآن شریف، انواع احساس‌ها و ادراک‌ها و همچنین عملکرد رفتاری آنها که ظاهر می‌شود، به قلب نسبت داده شده است؛ البته گاهی صفات مثبت از ناحیه مخالفش که منفی است ذکر شده؛ مثل قلب بی‌خیر؛ ولی قلب با خیر ذکر نشده است. به طور فشرده‌ عناوین نسبت داده شده به قلب چنین‌اند:
قلب متکبر۱ ، قلب متذکر۲ ، قلب مدرک‌ وحی۳ ، قلب غافل۴ ،
قلب هدایت ‌شده۵ ، قلب پذیرا۶ ، قلب محل‌ حضور خدا۷ ، قلب

1. (الَّذینَ یجادِلُونَ فی‏ آیاتِ اللهِ بِغَیرِ سُلطَانٍ أَتاهُم كَبُرَ مَقتاً عِندَ اللهِ وَ عِندَ الَّذینَ آمَنُوا كَذلِک یطبَعُ اللهُ عَلی‏ كُلِّ قَلبِ مُتَكَبِّرٍ جَبَّارٍ) .
غافر: ۳۵.

2. (إِنَّ فی‏ ذلِک لَذِكری‏ لِمَن كانَ لَهُ قَلبٌ أَو أَلقَی السَّمعَ وَ هُوَ شَهیدٌ) .
ق: ۳۷. (وَ اصبِر نَفسَک مَعَ الَّذینَ یدعُونَ رَبَّهُم بِالغَداةِ وَ العَشِی یریدُونَ وَجهَهُ وَ لا تَعدُ عَیناک عَنهُم تُریدُ زینَةَ الحَیاةِ الدُّنیا وَ لا تُطِع مَن أَغفَلنا قَلبَهُ عَن ذِكرِنا وَ اتَّبَعَ هَواهُ وَ كانَ أَمرُهُ فُرُطاً) .
كهف: ۲۸.

3. (قُل مَن كانَ عَدُوًّا لِجِبریلَ فَإِنَّهُ نَزَّلَهُ عَلی‏ قَلبِک بِإِذنِ اللهِ مُصَدِّقاً لِما بَینَ یدَیهِ وَ هُدی وَ بُشری‏ لِلمُؤمِنین) .
بقره: ۹۷.

4. (وَ اصبِر نَفسَک مَعَ الَّذینَ یدعُونَ رَبَّهُم بِالغَداةِ وَ العَشِی یریدُونَ وَجهَهُ وَ لا تَعدُ عَیناک عَنهُم تُریدُ زینَةَ الحَیاةِ الدُّنیا وَ لا تُطِع مَن أَغفَلنا قَلبَهُ عَن ذِكرِنا وَ اتَّبَعَ هَواهُ وَ كانَ أَمرُهُ فُرُطاً) .
كهف: ۲۸. (بَل قُلُوبُهُم فی‏ غَمرَةٍ مِن هذا وَ لَهُم أَعمالٌ مِن دُونِ ذلِک هُم لَهَا عامِلُون) .
مؤمنون: ۶۳.

5. (ما أَصابَ مِن مُصیبَةٍ إِلاَّ بِإِذنِ اللهِ وَ مَن یؤمِن بِاللهِ یهدِ قَلبَهُ وَ اللهُ بِكُلِّ شَی‏ءٍ عَلیمٌ) .
تغابن: ۱۱.

6. (إِنَّ فی‏ ذلِک لَذِكری‏ لِمَن كانَ لَهُ قَلبٌ أَو أَلقَی السَّمعَ وَ هُوَ شَهید) .
ق: ۷.

7. (یا أَیهَا الَّذینَ آمَنُوا استَجیبُوا للهِ وَ لِلرَّسُولِ إِذا دَعاكُم لِما یحییكُم وَ اعلَمُوا أَنَّ اللهَ یحُولُ بَینَ المَرءِ وَ قَلبِهِ وَ أَنَّهُ إِلَیهِ تُحشَرُونَ) .
أنفال: ۲۴.

  • نام منبع :
    مهار خشم
    سایر پدیدآورندگان :
    محمدرضا کيومرثي اسکويي
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 32731
صفحه از 299
پرینت  ارسال به