رحمت خدا تو را با خلق، مهربان و خوش خوی گردانید.^۱
برخی از مفسران برای لین تقسیم مادی و معنوی قائل‌اند. لین مادی، مانند ألَنّا له الحَدیدَ.^۲ «لین» معنوی نیز مانند آنچه مربوط به کلام است: (فَقُولا لَهُ قَولاً لَیناً لَعَلَّهُ یتَذَکرُ) ^۳.
برای اختصار با ذکر آدرس‌ مطلب، از ذکر آنها صرف‌نظر می‌کنیم.^۴

۱۰. الفَظّ

این واژه نیز، از آن جهت که در ردیف صفات رفتاری مشابه خشم و پرخاشگری می‌باشد، در این قسمت به آن اشاره می‌شود. اغلب منابع لغت، از «فظّ» به عنوان حالت تندی در گفتار، عدم حُسن خُلق، بداخلاقی نام برده‌اند. در اصل «فظّ» به شکمبه حیوانی مثل شتر اطلاق می‌شود که آب تلخ و بدبویی دارد و هنگام ناچاری، حیوان را ذبح کرده و از آن آب استفاده می‌کنند.^۵ در تفسیر ‌احسن‌ الحدیث ذیل ‌آیه (لو کنت فظا)
، آمده است:
فظّ، کسی است که بد‌‌خلق و سختگیر باشد؛ چون علّت شکست احد، اشتباه مسلمانان بود، جا داشت که رسول خدا صلی الله علیه و آله دیگر به آنها نرمش نشان ندهد. خدا در اینجا می‌فرماید: «اشتباهی شده است، خدا آنها را آمرزیده، تو هم همان ملایمت و عطوفتی را که داشتی ادامه بده؛ چون ملایمت، بهترین عامل برای جمع‌ کردن آنهاست و اگر از اوّل سخت‏گیر بودی، از اطرافت پراکنده شده بودند».^۶

با توجه به این مطلب می‌توان گفت که رفتار امیرالمؤمنین‌ علیه السلام، در موردی بوده که راهی برای مماشات و کنار ‌آمدن در آن نبوده و حضرت چاره‌ای جز گرفتن اموال بیت‌المال از آنها را نداشتند و طبیعی است که مخالفت طرف مقابل، امر را دشوارتر خواهد کرد.
به طور کلی می‌توان گفت که اولاً، واژه خشن باتوجه به اکثر معانی‌ای که به آن اشاره شد، غیر مستقیم به این بحث وارد شده است. ثانیاً، طبق مدارکی که بررسی شد، خشونت لزوماً با خشم و هیجان‌های مثبت و منفی ارتباط ندارد و صرفاً صفتی برای کیفیت اظهار کلام یا نوع رفتار است و اگر به فرد اطلاق شود، منظور نوع رفتار یا گفتار او می‌باشد. همچنین معلوم شد که ارتباط ماهوی هم با غضب یا غیظ ندارد؛ بلکه ممکن است، هم نقطه جمع و هم نقطه تفاوت داشته باشد.
همین طور است صفت لین که نقطه مقابل خشن است. گاهی در مورد انسان به عنوان صفت شخصیتی مثبت، مثل سازگاری یا انعطاف‌پذیری به کار رفته است.^۱ لین مثبت، مانند آنچه در مورد صفات رسول اکرم صلی الله علیه و آله، در قرآن آمده است:
(فَبِمَا رَحمَةٍ مِنَ اللهِ لِنتَ لَهُم) ^۲.^۳