فصل اوّل: مفهومشناسی
هدف از این تحقیق، کاربردی کردن و مفهومسازی جدید درباره موضوع «خشم» است.۱ انتظار میرود که در انتهای این کار بتوانیم، با شناخت صحیح جایگاه مفهومی این صفت مهم، از ابعاد مختلف و با روشهای معقول، ولی ناشناختهای به کنترل یا به کارگیری استعدادهای نهفته بشری نایل شویم.
الف _ واژهشناسی «خشم» و واژگان مرتبط
لغت «خشم» در فارسی، معنای آشنایی دارد و خشمگین شدن، عصبانی شدن و برآشفتگی از واژگان هممعنای (مترادفِ) آن میباشد۲ و منظور نوعی حالت هیجانی است که باعث بروز پرخاش، بدرفتاری یا نوعی تندی در عمل میشود. این حالت ممکن است _ بر مبنای قصد و نیت باطنی خشم _ مثبت یا منفی تلقی شود. در زبان عربی و نیز لسان قرآن و روایات با تعابیر مختلفی چون: «غضب»، «غیظ»، «سخط»، «حدّة» و... از آن یاد شده است. برای روشن شدن جایگاه واژه «خشم» یا «غضب» لازم است که ابتدا، برخی از واژههای مرتبط با بحث بررسی شود.