بیشتری بر درخواستهای نفسانی منفی وجود دارد تا طمع؛ زیرا طمع، درخواست طبیعیتری را تداعی میکند و در اصل، برای مفهوم منفی وضع نشده و برای رزق و ضد یأس به کار میرود.۱
روایات دیگری نیز، رابطه حرص و تقوا را بیان میکنند که به جهت خارج نشدن از موضوع صرف نظر میکنیم.
۴. خودمحوری
به طور کلی خودمحوری و خودخواهی، از صفات انحرافی بشریت میباشد. هیچ فرد انسانی نمیتواند بر اساس هر نظریه اخلاقی، به این موضوع بیتوجه باشد. اگر انسان خودمدار باشد، ضمن اینکه از لحاظ روانشناختی شبیه کودکان تحول نیافته و در مراحل رشدی خود مبتلا به تأخیر رشد است، از لحاظ اخلاقی نیز، دچار انحراف رفتار است. توضیح اینکه بعضی از روانشناسان مشهور، مثل پیاژه معتقد است که کودک در سن پیشدبستانی (۶سالگی) توانایی درک دیدگاه دیگران را ندارد و به عبارتی تصور میکند، همه افراد چیزی را میپسندند و انتخاب میکنند که او انتخاب کرده است. اصطلاحاً در این سن کودک، ویژگی خودمیانبینی یا خودمحوری ۲ اجباری دارد. به نظر میآید یک ردیف از صفات ضد اخلاقی انسان، ناشی از خودمیانبینی اختیاری انسان است. انسان خودمحور، هرگز به خود اجازه نمیدهد، به مسائل زندگی و شخصی خود از زاویه دید دیگران نگاه کند. برخی از این صفات که در خودمحوری مشترکاند، در روایت حضرت عیسی علیه السلام نقل شدهاند. حضرت یحیی علیه السلام به حضرت عیسی علیه السلام گفت: چه چیز خشم را پدید میآورد و آن را باز میگرداند. حضرت فرمود:
التَّعَزُّزُ وَ الحَمِیةُ وَ الکِبرِیاءُ وَ العَظَمَةُ.۳